Rap op Stap biedt professioneel vrijetijds- en reisadvies voor mensen met een kleine portemonnee. Vijf jaar geleden experimenteerde vzw Horizont met een eerste Rap op Stap-kantoor in Hasselt. Met succes, zo blijkt. Rap-op-Stap Hasselt telt 2000 gebruikers en de formule slaat aan in andere gemeenten en steden. Sint-Truiden, Genk en Maasmechelen hebben intussen een Rap-op-Stap kantoor. Binnenkort komen daar ook Beerse, Ieper en Lokeren bij. Er wordt druk voorbereid in Brussel en het Hageland. Ook de grotere Vlaamse steden reageren enthousiast op het idee.

Begeleiding op maat

Rap-op-stap is het vrijetijds- en reisbureau voor mensen met een klein inkomen. Zij ontdekken er het grote aanbod aan sport, cultuur en reizen. Rap op Stap regelt hun boeking bij het Steunpunt Vakantieparticipatie en lokale aanbieders van sport, cultuur en vrije tijd. In Genk en Hasselt komen ze terecht bij consulente Marleen De Beuckelaer: “De mooie vakantiegids van het Steunpunt Vakantieparticipatie zet de deur naar een hele nieuwe wereld voor hen open. Zoveel keuze, dat overdondert wel eens. Wij helpen de mensen dan nadenken over een bestemming, vervoer en een programma ter plaatse. Voor alle zorgen en vragen zoeken we samen naar oplossingen. Mensen hebben dikwijls bedenktijd nodig. Onze begeleiding is altijd maatwerk.”

Kleur brengen in het leven

Marleen herinnert zich één van haar eerste klanten, overtuigd dat vakantie niet voor hem was weggelegd, omwille van zijn hondje. 'We zochten samen naar vakantiebestemmingen waar het hondje mee naartoe kon, waardoor hij voor het eerst in zijn leven naar zee ging. Nu, vijf jaar later, bezoekt hij musea, optredens en beleeft met zijn gezin veel leuke dingen.'

"Meer dan 30 jaar lang kenden die mensen de ervaring van vakantie of vrije tijd buitenshuis niet. Nu zijn ze heel creatief en verzamelen een pak mooie herinneringen.”

Rap-op-Stap in heel Vlaanderen

Horizont-medewerker Eddy Beuten is verantwoordelijk om – in samenwerking met Toerisme Vlaanderen – het initiatief te verspreiden in Vlaanderen. Binnenkort start een kantoor in Beerse, Lokeren en Ieper. Ook in de Vlaamse steden Antwerpen, Gent en Mechelen in de interesse groot. “In die grotere steden is veel potentieel voor een Rap op Stap-werking. De doelgroep is er groot, en er is een uitgebreid plaatselijk vrijetijdsaanbod. De plaatselijke aanbieders van vrije tijd, sport en cultuur reageren enthousiast. Het idee is intussen ook al meegenomen in verschillende lokale beleidsplannen. ” zegt Eddy.

Een beetje geduld

Nu de nieuwe gemeentebesturen geïnstalleerd zijn, hebben de beleidsmensen nog wat tijd nodig om zich in te werken. “We zullen dus nog wat geduld moeten oefenen vooraleer er beslissingen worden genomen. Die tijd kunnen we goed gebruiken om te investeren in communicatie en afstemming met alle plaatselijke betrokken mensen en diensten” aldus Eddy.

Meer informatie over doelgroep en werking van Rap op Stap? bezoek de website.

In gesprek met

Eddy Beuten is verantwoordelijk om – in samenwerking met Toerisme Vlaanderen – het initiatief van Rap op STap te verspreiden in Vlaanderen.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

De Wereld Toerisme Organisatie van de Verenigde Naties (UNWTO) geeft een boek uit over de impact van toerisme op het leven van gewone mensen. Het verhaal van Carine en Patrick Van Bogaert-Pijkels is één van de twaalf getuigenissen die de jury uitkoos. De verhalen worden deze zomer voorgesteld op de Algemene Vergadering van de UNWTO in Zambia en Zimbabwe.

Om die publicatie voor te bereiden, kreeg het koppel uit Sint-Niklaas zopas bezoek van Steunpunt-medewerker Gudrun Willems en nieuwsmaker Lara Emde. Tijdens het film-interview en de fotoshoot vertellen Carine en Patrick enthousiast over hun vakanties aan zee en hun huwelijksreis naar Salzburg in Oostenrijk. Vakantie, da’s genieten, veel leren en kostbare herinneringen verzamelen, vinden ze. Hun volgende vakantieplannen zijn al in de maak.

Verhaal achter de namen

Gudrun zorgt in het Steunpunt onder andere voor de inschrijvingen in vakantiekampen. Ze ziet dus veel namen van vakantiegangers, maar kent niet altijd de verhalen die daarachter schuilen.  ’Door ervaringen als deze leuke ontmoeting met Carine en Patrick leer ik de mensen kennen. Dat is een echte motivator,’ zegt Gudrun.

Het Steunpunt Vakantieparticipatie viel eerder al in de prijzen met een Zilveren WTO award voor innovatie. ‘Het is goed dat deze keer de verhalen van vakantiegangers centraal staan, dat zegt veel meer over de impact van toerisme en voor hen doen wij ons werk uiteindelijk,’ zeggen Gudrun en haar collega’s.

Toerisme is motor van ontwikkeling

‘De Wereld Toerisme Organisatie heeft een globale kijk op toerisme,’ vertelt het diensthoofd van het Steunpunt Vakantieparticipatie Marianne Schapmans. Taleb Rifai, secretaris-generaal van de UNWTO, verklaarde in Istanbul: ‘Toerisme kan zowel sociaal als economisch voor ontwikkeling zorgen en is een ideale manier om internationaal begrip, vrede en welvaart te promoten.’ Met het verhalenboek wil de UNWTO de impact van toerisme op het dagelijks leven van gewone mensen in de hele wereld zichtbaar maken.

Thank you!

Als dank voor hun verhaal kregen Carine en Patrick een fototoestel cadeau van de Wereld Toerisme Organisatie. ‘Wow, thank you,’  lacht Patrick in de camera. ‘Dat gaan we goed kunnen gebruiken want de batterij van ons toestel is net stuk. En ook van onze volgende vakantie willen we mooie foto’s maken natuurlijk.’

In gesprek met

Carine en Patrick zijn ervaren vakantiegangers, muziek- en cultuurliefhebbers. Ze wonen in Sint-Niklaas.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Dat je als gemeente niet ‘groot’ moet zijn om je eigen Rap op Stap punt op te willen zetten, bewijst het Sociaal Huis van Koekelare. En dat het best interessant is om weer een sociaal reisadviesbureautje bij te hebben in een bij vakantiegangers gegeerde regio, dacht onze nieuwsmaker toen ze in Koekelare rondstruinde. Want Koekelare heeft ‘iets’. Iets waar vakantieliefhebbers zeker van gaan houden.

Zijn het die kleine, stemmige musea in de oude brouwerij? Is het die gastvrijheid die je voelt als je ’n koffietje gaat drinken? Is het de enthousiaste hartelijkheid van OCMW-voorzitter Stijn Ramboer en zijn team? Of was het die vriendelijke reizigster op de belbus die meteen aanvoelde dat ik niet ‘van hier ben’ en de chauffeur tipte om me precies op de plaats van mijn bestemming van de bus te laten? Feit is: aankomen in Koekelare was de lange trein- en busreis van Bilzen naar de Westhoek waard. Het is de reis altijd waard wanneer een mens sfeer, schoonheid en gastvrijheid mag ervaren.

Gelijktijdig met Sociaal Huis ook opening Rap op Stap Koekelare

 Het Sociaal Huis opende op 1 juli van dit jaar. En vanaf dag één zit er een –gloednieuw- Rap op Stap kantoor aan vast. Voorzitter Stijn Ramboer wil van het sociaal huis een gastvrije, toegankelijke plek maken. Een plek waar mensen binnen durven stappen zonder de drempel te ervaren die al sinds vanouds aan elk OCMW plakt. ‘Zijn’ sociaal huis wil er voor elke inwoner zijn die vragen heeft rond centen, waardig leven, wonen, opvoeden, studeren, energie, mobiliteit en vrijetijd.

Rap op Stap Koekelare wil vrijetijd en toerisme dichter bij mensen met een beperkt inkomen brengen. ‘Met de gidsen van vakantieparticipatie werkten we al, maar na een presentatie van Stéphanie van Rap op Stap voelden we meteen dat er véél meer mogelijk is’, zegt maatschappelijk werkster Sofie Dewulf. Rap op stap is een leuk concept, met een tof herkenbaar logo en een eenvoudig partnerschapsmodel. Het maakte de mensen van het Sociaal Huis snel enthousiast. Sofie steunt een team van vijf vrijwilligers die het Rap op Stap kantoor uitbaten. Het is allemaal nog nieuw, en er liggen veel kansen.

Vrijwilligerswerk nieuwe impulsen geven

De waarde van vrijwilligerswerk wordt hoog ingeschat in Koekelare. ‘We hebben in de gemeente een lange traditie met vrijwilligers’, zegt Stijn. ‘Er zijn veel dingen te doen die heel zinvol zijn, maar die we niet allemaal kunnen invullen met professionals. Daar zijn vrijwilligers een stevige meerwaarde.’ Vrijwilligers doen een bijdrage in de boodschappendienst, mindermobielencentrale, begeleiding in de assistentiewoningen en nu ook in het nieuwe Rap op Stap kantoor. ‘Vroeger was er een meer informeel netwerk van onderlinge hulp tussen mensen. Dat is grotendeels verdwenen, maar nog altijd nodig. Als Sociaal Huis en gemeentebestuur kunnen wij impulsen geven en een kader bieden. Als de vrijwilligers dan gelanceerd zijn, dan sta je dikwijls te kijken van het enthousiasme dat er ontstaat.’

Professionals en vrijwilligers vullen elkaar aan

‘Vrijwilligers Anne, Jozef, Suzanne, Linda en Pascale brengen een extra dimensie in het Rap op Stap kantoor’, zegt Sofie. ‘Suzanne bijvoorbeeld, ken het aanbod in onze gemeente heel goed. Zij zoekt op vlak van vrijetijd en uitstappen uit wat er allemaal bestaat en in het Rap op Stap kantoor een tof aanbod kan zijn. Het team vrijwilligers is ook aan het werk om de nieuwe dienst bekend te maken. Ze pakken dat heel creatief aan, persoonlijker ook. Het Rap op Stap kantoor is ‘hun’ kindje.’

Pascale Pinsart, medewerker bij Toerisme Vlaanderen en plaatselijk vrijwilliger in het Rap op Stap kantoor: ‘En waar wij dan te weinig van weten, daarvoor kunnen we bij de maatschappelijk werkers terecht. Maar omdat wij de geschiedenis van de mensen en hun ‘dossier’ niet kennen, kunnen wij met een meer onbevangen blik kijken. En dat is goed.’

Ondernemers mee in het bad Vakantieparticipatie: argument pro!

Stijn vindt het een goeie zaak dat toeristische ondernemers korting bieden voor mensen met een beperkt inkomen. ‘Een sterk concept, vooral ook omdat ze  geen subsidie als tegenprestatie verwachten. Iedereen doet een inspanning: de ondernemers en wij als sociale sector. Het is precies daarom dat we graag in het concept meegaan.’

Het toeristisch aanbod van Koekelare zelf is op dit moment nog niet aanwezig in de vakantiegidsen van Vakantieparticipatie. Maar er is wel potentieel: het Käthe Kolwitz Museum en het Fransmansmuseum op de site van de oude brouwerij in Koekelare-dorp, het Lange Max museum: alvast drie pareltjes die een bezoek aan Koekelare de moeite waard maken.

‘Onze eigen inwoners kunnen er gratis of aan lage tarieven terecht. We proberen sowieso onze cultuurtarieven zo laag mogelijk te houden.’, zegt Stijn. Of dat ook mogelijk wordt voor vakantiegangers via Vakantieparticipatie? ‘Ik zal een van onze collega’s bij de dienst Vakantieparticipatie eens tippen om daar het gesprek over aan te gaan’, zegt Pascale.

En of dat leuk zou zijn! Want Koekelare, zo dicht bij ’t zeetje – die favoriete vakantieplek van vakantiegangers bij Vakantieparticipatie – kan een boeiende daguitstap opleveren.

foto header: Käthe Kollwitz museum Koekelare | bron: VisitFlanders | (c) Westtoer apb

In gesprek met

Stijn Ramboer is voorzitter van het Sociaal Huis in Koekelare. Sofie Dewulf is maatschappelijk werker. Samen met collega Sofie Bonny nam ze initiatief tot een Rap op Stap kantoor, na een bezoek van Rap op Stap ambassadeur Stéphanie Thibaert. ‘Zij bracht dat zo aanstekelijk dat we er niet lang hebben over moeten nadenken.’ Pascale Pinsart werkt bij Toerisme Vlaanderen. Haar vrije dag besteedt ze aan vrijwilligerswerk in Koekelare. Ze biedt vervoer aan mensen die minder mobiel zijn en geeft reisadvies in het Rap op Stap kantoor.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Allebei hebben ze hun portie verdriet in het leven ruimschoots gehad. Hun veerkracht is bewonderenswaardig, hun engagement aanstekelijk. Dominique Van Deursen en Fabienne Defever kenden mekaar een jaar geleden nog niet. Nu zetten ze samen hun vrijwillige schouders onder de uitbouw van Rap op Stap Bredene, een kleinschalig sociaal reisbureau voor mensen in armoede. Ze hebben er geen idee van wat het gaat worden, maar timmeren toegewijd aan de weg. ‘Want iedereen moet zijn hoofd eens kunnen leegmaken en even lekker kunnen genieten.’

De drive van Fabienne, uit het hart

‘Vooral voor gezinnen met kinderen vind ik dat heel belangrijk’, vult Dominique aan. ‘Het is te pijnlijk als je kind aan zijn vriendjes nooit kan vertellen wat het op vakantie heeft beleefd.’ Fabienne baatte 21 jaar lang een café uit. ‘Maar ik heb zwarte sneeuw gezien. En als je een keer in dat straatje terecht komt, weet je hoe mensen in armoede zich voelen.’ Haar persoonlijke miserie werd haar drijfveer. Dat Rap op Stap kantoor moet van de grond komen. ‘Ik wil de mensen aanmoedigen, over de streep trekken om er toch minstens eens een dagje tussenuit te gaan.  Ik probeer de mensen mee te geven dat ze zich echt niet schuldig moeten voelen daarvoor, dat iedereen recht heeft op vakantie.’

“Mensen in armoede moeten zich niet schuldig voelen. Iedereen heeft toch recht op vakantie.” -  Fabienne

Dominique: ideaal vrijwilligerswerk

Dominique werkte jarenlang als maatschappelijk werkster op de gemeentelijke sociale dienst in Bredene. Tot ze vorig jaar haar man verloor na een lange ziekte. Ze zette haar beroepsactiviteit noodgedwongen stop. Het diensthoofd van het OCMW stelde Dominique voor om als vrijwilliger actief te blijven, en zich toe te leggen op de uitbouw van een plaatselijk Rap op Stap kantoor. ‘Dit vrijwilligerswerk voelt ideaal aan voor mij’, zegt ze. ‘Het is  allemaal wel heel nieuw. Ik was vroeger gewend om alles goed onder controle te hebben. Nu zoeken we het samen wel uit, de weg is nog vrij onbekend. Dat maakt het wel wat spannend.’

Ondersteuning van OCMW-werking

Rap op Stap is gehuisvest bij het OCMW van Bredene. Sinds begin februari kunnen mensen met een beperkt inkomen er op woensdagnamiddag terecht voor informatie en begeleiding bij het plannen van een uitstap of vakantie. ‘Tot voor kort deed elke maatschappelijk werker die begeleiding zelf, en daar kruipt best veel tijd in. Hun focus ligt trouwens vooral bij hun kerntaken, zoals budgetbegeleiding. Dat vraagt al zoveel aandacht, dat vakantie dan wel eens als een luxeprobleem aan de kant geschoven wordt’, legt Dominique uit. Het vrijwilligerswerk van Dominique en Fabienne betekent dus een hele hulp voor de maatschappelijk werkers, en een extra kans op ontspanning voor de cliënten.

“Rap op Stap kan een hele hulp zijn voor maatschappelijk werkers van het OCMW.” - Dominique

Dat het maar snel ruim bekend mag worden

Het moet allemaal nog een beetje op gang komen, en dat heeft wat tijd nodig. Eerst moeten de mensen weten dat Rap op Stap bestaat in Bredene. Dominique: ‘We zijn er niet alleen voor cliënten van het OCMW. We plannen daarom een actie naar alle inwoners die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming van hun mutualiteit. Die mensen zijn gekend bij de kruispuntenbank. De gemeente stuurt hen elk jaar een brief, en daar willen wij graag een folder van ons Rap op Stap kantoor bij stoppen. Of dat kan, weten we nog niet. We verwachten weldra een antwoord van de kruispuntenbank daarover. Ook in de gemeentelijke gids voor senioren willen we graag een plekje krijgen.’

Aanbod vakantieparticipatie aanvullen met extra’s dichtbij

De basis van het vakantie-aanbod van Rap op Stap Bredene zijn de vakantiegidsen van Vakantieparticipatie. Daarin staan honderden vakantiemogelijkheden en uitstappen in eigen streek of verder weg. Dominique en Fabienne willen dat aanbod aanvullen met een eigen waaier aan lokale kansen op sport, vrijetijd, cultuur en uitstappen. ‘Want we merken dat mensen sneller de eerste stap zetten naar een uitstap dicht bij huis. Een dagje goedkoper zwemmen bij Sunparcs kan al een feest zijn voor wie niet gewend is iets buitenshuis te ondernemen.’ 

“De eerste stap naar vakantie zetten mensen vaak makkelijkst dicht bij huis.” -  Fabienne

Engagement groeit

Voor heel wat activiteiten in het Cultureel Centrum (MEC Staf Versluys) krijgt Rap op Stap gratis kaarten. Bovendien is er net een overeenkomst rond dat het MEC Staf Versluys op alle activiteiten een korting van 20% aanbiedt voor mensen met een beperkt inkomen . Dominique: ‘Basketbal Club Oostende is ook akkoord om mensen met een beperkt inkomen een korting te geven van bijna 50%. Volwassenen betalen nog 8 in plaats van 15 euro. Voor kinderen wordt dat 4 in plaats van 8 euro. Voor het volgende speelseizoen willen we graag iets gelijkaardig bekomen bij de Voetbal van Oostende. En we kijken ook rond naar gratis of goedkope musea, optredens en zomeractiviteiten in Bredene en andere kustgemeenten.’

Vakantiegangers welkom

Als het aanbod genoeg divers is, met veel lokale mogelijkheden en betaalbare prijzen, gaat het vanzelf groeien, denken Dominique en Fabienne. Dan vinden de inwoners die het nodig hebben wel de weg. ‘Trouwens, mensen uit de doelgroep van overal in het land die hier hun vakantie doorbrengen, zijn ook welkom. We willen dat het Rap op Stap kantoor op de zomerkalender terecht komt die gemaakt wordt voor alle toeristen. Dan bereiken we ineens een pak extra mensen.’

Fotografie: Robert Boons

In gesprek met

Dominique Van Deursen en Fabienne Defever zijn vrijwillige uitbaters en reisadviseurs bij het piepjonge Rap op Stap kantoor in Bredene. Rap op Stap is een Vlaams netwerk van kleinschalige sociale reisbureaus. Ze bieden informatie en advies over een vakantie-aanbod dat betaalbaar is voor mensen in armoede. Het Vlaamse aanbod, gecoördineerd door Vakantieparticipatie, vullen ze aan met een plaatselijk extra aanbod aan activiteiten in de sfeer van cultuur, sport en vrijetijd.

Over Rap op Stap: www.rapopstap.be

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.