Iedereen Verdient Vakantie werkte in 2019 mee aan het grote Stilte Onderzoek (*). Meer dan duizend Vlamingen beantwoordden vragen over hun stilte-ervaringen. Wat blijkt? Er leeft in Vlaanderen een grote behoefte aan stilte. Stilte wordt als een enorm te koesteren goed beschouwd. Bijna acht op de tien ondervraagden voelt zich na een stiltemoment rustig en ontstresst en meer dan vier op de tien zegt alles beter te kunnen relativeren. Meer dan de helft van de Vlamingen wil bovendien meehelpen bij het creëren of bewaren van stilteplekken. Op de reflectienamiddag Iedereen Verdient Stilte deelden mensen concrete ideeën daarover. Ik sprak er met Greet Heylen, verbonden aan stiltebeweging Waerbeke. Zij vertelt over hoe haar meerdaags verblijf in stille afzondering ingrijpende effecten had en een aansporing werd om zich voor nog meer stilte in te zetten.

Wildernis

Nog niet zo lang geleden stond Greet op een kantelmoment in haar leven. Via intensieve stilte-beleving wilde ze dicht bij haar eigen kern komen. Ze trok naar de Italiaanse Alpen voor een wildernis solo: vier dagen en drie nachten alleen in de natuur, vastend en zonder iets om te doen. ‘Vooraf vreesde ik dat ik al mijn demonen zou tegenkomen,’ lacht Greet. ‘Maar zo was het niet. Hoe meer tijd er verstreek, hoe meer ik mij verbonden voelde.’

“Verstilling kan een innerlijke transitie op gang brengen.”

Greet werd geraakt door het leven dat ze rondom zich kon horen en voelen. ‘Al dat gewriemel en geritsel, en ik die mij helemaal opgenomen wist in die wonderlijke biotoop. Na een tijd viel ik uit mijn hoofd – weg alle gedachten! – en ervaarde ik een helderheid die ik nog niet eerder had meegemaakt.’ Die helderheid bleef Greet bij zich dragen in de weken na haar solo-verblijf in de natuur. ‘Ik besefte dat ik met het leven mee moest gaan in de plaats van altijd maar strijd te leveren.’ Het stond haar toe om met daadkracht beslissingen te nemen waarover ze voordien alleen maar eindeloos bleef tobben en twijfelen.

Bewustwording

Greet vertelt bevlogen over de transitiebeweging waarvoor ze zich inzet: een wereldwijde beweging die al vele jaren werk maakt van een omslag naar meer duurzame systemen om in te leven en werken. De transitiebeweging is vooral bekend van initiatieven op het vlak van landbouw en energiewinning. In de loop van haar engagement voor die beweging ontdekte Greet dat verandering naar een duurzame wereld niet zonder innerlijke transitie of transformatie kan. ‘Als we willen leven in meer duurzame systemen moeten we ophouden met voortdurend reactief met dingen om te gaan,’ legt ze uit.

“Mijn stilteverblijf in de natuur bracht mij belangrijke inzichten.”

Dat vraagt van mensen een diepgaande bewustzijnsverandering en een handelen-van-binnenuit: want reageren vanuit impulsen kennen we dan wel goed, stilstaan, observeren en ons afvragen waarom dingen gebeuren is voor de meesten van ons niet zo vanzelfsprekend. Greet: ‘Verstilling is daarbij noodzakelijk. Vanuit stilte-ervaringen kunnen we ons bewustworden van het geheel waar we deel van zijn en van daaruit gaan we ons leven op een andere, meer duurzame manier, uitbouwen.’

Een fantastische leermeester

Het meerdaags verblijf in de natuur bleef nazinderen. Het bracht Greet niet alleen inzichten op persoonlijk vlak, er openden zich ook interessante perspectieven in de professionele sfeer. ‘Zou het niet fantastisch zijn als artsen bij bepaalde klachten een stilteverblijf in de natuur zouden voorschrijven bijvoorbeeld?’ De beste manier om rond dit idee aan de slag te gaan, volgens Greet, is in eerste instantie de artsen zelf te laten ondervinden wat zo’n verblijf kan betekenen. Ze onderzoekt op dit moment hoe dit mogelijk gemaakt kan worden.

“Vanuit stilte-ervaringen kunnen we ons bewust worden van het geheel waar we deel van zijn.”

Maar niet iedereen heeft de middelen om voor een stilteretraite naar de Alpen te trekken, en dat hoeft ook helemaal niet, zegt Greet. Een tweedaagse in de Ardennen of in de Kempen kan net zo goed heilzaam zijn. Het komt erop aan de ruimte te nemen om in stilte voldoende lang in de natuur door te brengen en dan ook welbewust helemaal offline te gaan. ‘Want laat ons eerlijk zijn: de natuur is gewoon een fantastische leermeester, hier net zo goed als elders.’

(*) Het Grote Stilteonderzoek (2019) was een initiatief van Het Laatste Bedrijf, IndiVille, Manteau, Standaard Uitgeverij, Iedereen Verdient Vakantie, Tamara Trust en Pact. Welk stilteprofiel heb jij? Ontdek het hier.

Headerfoto: Kim Thomas via Pixabay

In gesprek met

Greet Heylen studeerde als jonge twintiger af als maatschappelijk werker om er meteen stevig in te vliegen. Na enkele jaren echter was ze opgebrand en een tijd werkonbekwaam. Greet besefte dat ze dieper en meer structureel wou werken rond de uitdagingen van deze tijd. Ze startte Broedwerk, een organisatie die duurzame pioniers in de opstartfase ondersteunt, en is verbonden aan Waerbeke, een sociaal-culturele beweging ter bevordering van stilte, rust en ruimte in Vlaanderen en Brussel. Ze is een van de drijvende krachten achter Silence for Peace, een vredesinitiatief dat sit-ins in de openbare ruimte organiseert en van We Have the Choice, een burgerinitiatief dat verbindende cirkels begeleidt in diverse contexten.

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder.