‘Het moment dat toerisme in mijn leven kwam? Het was 2001. Als minister in Jordanië was ik voor een bespreking bij de eerste minister. De telefoon gaat, mijn gesprekspartner neemt op en luistert. Zijn hoofd kleurt rood van woede en hij gooit ziedend de telefoon neer. De eerste minister kijkt me aan en vraagt kortaf: ‘Wil jij misschien minister van Toerisme worden? De vacature staat open.’ Taleb Rifai, secretaris-generaal van UNWTO lacht hardop als hij aan het voorval terugdenkt. ‘Ja, zo rolde ik in toerisme. Toen nog onbekend, nu een passie. En vandaag weet ik: ik heb voor 2001 veel gemist. Reizen is een mensenrecht, kan ik nu wel stellen. En sociaal toerisme- ook in eigen land – betekent een goeie start om aan dat recht te komen.’

Toerisme heeft een magische invloed op het leven van mensen, zegt Taleb Rifai. ‘Je moet reizen om te kunnen zien dat mensen beter kunnen zijn dan jij. Je leert situaties vergelijken, je eigen leven beter begrijpen. Je wordt toleranter en gevoeliger voor de verhalen van andere mensen.’

Reizen is een recht

Ieder mens heeft het recht om de wereld te zien, zegt Taleb Rifai ferm. ‘En ik hoop dat regeringen zullen begrijpen dat elke inwoner van dat recht moet kunnen genieten. Reizen hoort bij ieders leven, in eigen land en daarbuiten.’ 'Sociaal toerisme is een goede opstap,’ zegt Rifai, ‘voor mensen die geen of weinig reiservaring hebben. En voor de samenleving. Want reizigers laten hun voetsporen na op de plekken die ze bezoeken. Hun aanwezigheid verandert de bestemming. Maakt ze welvarender, meer open en verbonden met de wereld.'

"Sociaal toerisme is een goede opstap voor mensen die weinig reiservaring hebben. En voor de samenleving, want reizigers maken die welvarender en meer open." - Taleb Rifai

Leren reizen

‘Reizen betekent ook een trein kunnen nemen, op een vliegtuig durven stappen, een hotel boeken en die drempel overgaan. Wie regelmatig reist, staat er niet bij stil dat dit moeilijk kan zijn. We mogen niet zomaar aannemen dat reizen voor iedereen op eigen kracht binnen bereik ligt.’

En net daar heeft het sociaal toerisme haar rol opgenomen, vindt Taleb Rifai. Sociaal toerisme is het startblok naar reizen. Vakantie in eigen land helpt mensen vaardigheden te ontwikkelen rond vervoer, verblijf, activiteiten. Taleb: ‘Op reis in groep maakt ook drempels lager. We zien nieuwbakken reizigers vaak eerst in groep reizen. Pas langzaamaan gaan ze ervoor kiezen om op eigen kracht op stap te gaan.’

Eerst in groep, daarna op eigen kracht

Een voorbeeld? Taleb: ‘Na de val van de muur begonnen de Russen te reizen. Je kent ze wel, grote groepen Russisch sprekende toeristen streken ook neer in jullie kunststeden. Ze kwamen en gingen, en je kon er amper contact mee krijgen. In het begin hoorde je nogal wat kritiek. Lokale mensen en attracties voelden zich overspoeld. Gaandeweg nam die kritiek af. Russen reizen meer en meer individueel.  We mogen echter niet vergeten dat ze die eerste fase nodig hebben om de stap te kunnen zetten naar de wereld buiten hun land.’

"Nieuwbakken reizigers kiezen vaak voor een vakantie in groep. Daarna durven ze ervoor kiezen om zelf de stap te zetten en contact te leggen met lokale mensen."

Begrip loont

Belangrijk – voor overheden, attracties en lokale bevolking – is begrip en steun voor sociaal toerisme. Begrijpen dat nieuwe toeristen drempels moeten overwinnen. Dat ze daarom eerst in groep reizen. Of zich door onzekerheid wat gesloten opstellen. Later, als mensen leerden wat reizen echt betekent, durven ze wel individueel reizen. Dat vraagt tijd, maar het loont, denkt Taleb Rifai: ‘Want hoe meer mensen op eigen kracht reizen, hoe meer ze contact leggen met de bevolking. En daarin zitten precies de magische effecten van toerisme: contact met anderen maakt ons – lokale mensen en reizigers –open en tolerant.’

_{foto, bron: Visit Flanders}

In gesprek met

Taleb Rifai, Secretaris-Generaal van de Wereld Toerisme Organisatie (UNWTO). 2017 werd door de verenigde naties uitgeroepen tot het ‘Internationale Jaar van Duurzaam Toerisme voor Ontwikkeling.’ De Wereld Toerisme Organisatie – UNWTO – kreeg de opdracht om de transformerende kracht van toerisme op de wereldagenda te plaatsen. Meer weten over de campagne Travel-Enjoy-Respect kan hier.

Bij Toerisme Vlaanderen ijvert het Steunpunt Vakantieparticipatie al ruim 15 jaar voor het recht op vakantie voor iedereen. Bovendien bracht Administrateur-Generaal Peter De Wilde onlangs het gesprek op gang over hoe reizen mensen en gemeenschappen verandert. Dat is ook de overtuiging van UNWTO-Secretaris Generaal Taleb Rifai. ‘Toerisme is het medicijn voor zovele ziekten die de wereld vandaag treft. Toerisme draagt bij aan economie, educatie en technologie op mensenmaat. Toerisme bouwt bruggen van wederzijds begrip en tolerantie,’ zegt de UNWTO-topman.

Mr. Rifai (°49) staat sinds 2010 aan het hoofd van de UNWTO. Aan het einde van het bijzondere jaar 2017 geeft Taleb Rifai de fakkel door. We reisden naar Madrid, ontmoetten de man en kwamen terecht in een achtbaan van verhalen en wijsheid. Met een warme glimlach, felle lichtjes in de ogen en doorleefde visie gidste hij ons doorheen een labyrint van verhalen en conclusies.

In drie stukjes vertellen we over wat we nooit meer zullen vergeten.
'Waarom toerisme onze toewijding verdient'
'Reizen: respecteer, waardeer en geniet van wat anders is'
'Sociaal toerisme is een hefboom voor het recht op reizen'

 

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.