Dinsdagnamiddag in november. Een donkergrijze lucht laat aanhoudend haar zachte nattigheid los. De zomer is veraf. We zijn in Beernem, in het cultuurcentrum van Psychiatrisch Centrum Sint Amandus. Vijftien lege stoelen op het podium, in een verwachtingsvolle kring geschikt voor zwarte coulissen. Hier worden straks gedichten gemaakt. Hier breekt straks het vakantiegevoel door de natte herfst. Een patiënt komt aan, aarzelend, warm verwelkomd. En dan nog een, en nog een. Vijftien mensen druppelen binnen. Straks zijn we allemaal dichter. Dichter bij onszelf, dichter bijeen. Dichter ook in de zin van kunstenaar, speler met woorden, proever van taal.

‘Poëzie is poging iets uit te drukken van het leven. Het begint bij wat je meemaakt, wat je raakt, verwondert. Een gedicht is een kans om uit te leggen wat je niet kunt uitleggen’, zegt Jan Somers. Jan begeleidt de workshop. Fotografie en poëzie zijn Jans instrumenten om de diepte van het leven een klein beetje uit het moeras te trekken. Jan is dorpsdichter in Borsbeek. ‘Het mooie van gedichten is dat het betekenissen open laat. Taal die cirkelt om betekenis: het prikkelt de emotie en verbeelding van wie leest. Een gedicht is open, iedereen kan er iets anders in vinden.’

Vakantiebeelden liggen op een tafel. Vijftien mensen kijken, voelen, kiezen. Welk beeld roept iets van vakantie op? In kleine groepjes vertellen we elkaar verhalen van momenten. De zee, de stad, een ijsje. Kijken naar toeristen en daardoor zelf vakantie voelen. Gele pisseblommen die piepen tussen groen gras, zoutige plakkerige voeten in het zand. Septemberzon, muziek, eenzaamheid en vriendschap. Cakejes van kleur. We luisteren naar elkaar en zien verwonderd hoe vertellen over vakantie blijheid brengt. Hoe wat ooit was weer dichterbij komt. We geven elkaar woorden cadeau. ‘Wat mij raakt in jouw verhaal is dit. Daar gebruikte je een prachtig woord. Dat inzicht van jou maakt mij blij.’

Een uur vliegt om. Dan is er pauze. Even rust voor ons hoofd. Sigaretje aan de ingang. Gedachten stromen. En iemand zegt, tussen twee halen van zijn sigaret door:

Vakantie is als motorolie.
Voor de rest van ’t jaar
Een goed geoliede machine.

Het eerste gedicht is geboren. Smaakt naar meer. Van de asbak wandelen we terug naar het podium. Groepjes haken hun ervaringen in elkaar. Ieders woorden worden zinnen van ons samen. Zinnen worden verzen. Verzen worden gedichten. Schrijven, schrappen, schrijven, schrappen. Opnieuw en nog eens. Tot Jan zegt dat ’t bijna tijd is. Dat het goed is. Het is altijd goed.

En dan is het tijd om elkaar te trakteren. Elkaar woorden te schenken. Voordragen is prijsgeven wat kwetsbaar is. De klanken van drie gedichten, ontstaan waar twee uur geleden nog niets was, stijgen op tussen de coulissen. Kom er even bij, jij lezer, en ervaar wat taal met je doet…

De hond laat mij uit.
Zo hard nodig behoefte aan rust.
Wij samen.

Uitleven, uitladen
Open zetten van mijn uitlaadklep.
Zo hard nodig aan een hart
voor elkaar.

Applaus.
Nog twee pareltjes volgen. Ben je er nog? Hier gaan we:

Ik beloon mezelf
met voeten in zee,
natte plakkende voeten
vol zand,
één bol te weinig
toch content.
Rust op het strand.
Er is ontspanning in mijn hand.

Meer applaus. We doen het toch maar, voelen we. Trots. We staan hier toch maar, met onze kwetsbare woorden, aarzelend declamerend. Kom maar op met het derde gedicht…

Brugge in vakantie

Mijn stad vol toeristen.
Ik kijk.

Ben een van hen.
Eén met hen.

Half september
de zomer een zeepbel.

Troostvoedsel vult de vitrines
Laat geluk.

Pralines blijven duur.

Dat staat. Dat spreekt. Het enige wat nodig was: twee uur, vijftien mensen, een paar beelden, herinnerde momenten, spontane woorden en een beetje vriendelijke hulp van de Borsbeekse dorpsdichter. Verwondering. ’t Is goed zo. ‘t Smaakt naar meer.

Fotografie: Jan Somers

In gesprek met

De Vleugel, socio-culturele dienst van Psychiatrisch Centrum Sint Amandus in Beernem, groeit samen met patiënten toe naar de Gedichtendag 2017, op donderdag 26 januari. Patiënten, familieleden en medewerkers mogen gedichten posten in een gedichtenbox. In workshops ontdekken geïnteresseerden wat dichtkunst is, en hoe ze de dichter in zichzelf kunnen bevrijden. Hans Chielens van De Vleugel nodigde Vakantieparticipatie uit om de spits van die workshops af te bijten. Dorpsdichter van Borsbeek Jan Somers begeleidde de groep. In ruil krijgt Vakantieparticipatie de gedichten cadeau. Die reizen mee naar Planckendael, waar op 15 december het Forum Vakantieparticipatie plaatsvindt. 

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.