Hoe welkom, welverdiend en nodig die enkele dagen vakantie ook zijn, voor mensen in armoede gaat aan de beslissing ‘we gaan!’ veel wikken en wegen vooraf. Niet in het minst over de centen. Het is sparen en puzzelen om er te geraken. En dan moet je er echt op kunnen vertrouwen dat de informatie over het verblijf, ontbijt, vervoer en kostprijs klopt. Want als nadien blijkt dat de kosten toch hoger uitvallen – al is het maar één euro -  stort het kaartenhuisje in mekaar. Dan verandert een vakantiedroom in een tijd van schaamte en zorgen. We praten erover met Marleen.

Jaren geleden sukkelden Marleen (51) en haar gezin in armoede. De oorzaken doen er niet toe. Want armoede gaat niet om schuld. Het gezin kwam in collectieve schuldbemiddeling terecht. De auto ging de deur uit, de knip op de portemonnee. De schuldbemiddeling is nu achter de rug. ‘Maar er zijn nog zoveel mensen die het maar amper kunnen redden. Ik krijg het er nog dikwijls benauwd van.’

Armoede: trekken, sleuren en schamen

‘Ik weet maar al te goed hoe het is, je leven proberen op het spoor te houden als je niets hebt. Elke dag blij zijn dat je een boterham hebt en iets ertussen, als is het alleen maar boter of mayonaise. Dat trekken en sleuren om elke dag iets op tafel te hebben, de paniek als mijn man onverwacht toch een zak – van de goedkoopste – chips meebracht uit de winkel: dat gevoel vergeet je nooit.’ 

‘Elke dag blij zijn dat je een boterham hebt en iets ertussen, al is het alleen maar mayonaise.’
 

 ‘Je schaamt je omdat je aanvoelt dat armoede sociaal moeilijk aanvaard wordt. Dus ga je het wegsteken, je in bochten wringen, het verzwijgen voor familie en vrienden. Ja, soms kon ik niet anders dan liegen. Dan hoorde ik mezelf uitvluchten verzinnen waarom we niet naar een feestje kwamen, geen verjaardagscadeaus meer kochten, ik een vriendin niet vergezelde om een koffietje te drinken. Je isoleert je helemaal, want je hebt nergens geld voor en je wil het tegen niemand zeggen.’
 

Vakantie: maar alleen als het heel, heel duidelijk is

Pas de laatste paar jaren kunnen Marleen en haar man zich weer een meerdaagse vakantie permitteren. ‘Het is heel fijn dat vakantiemakers een extra inspanning doen voor mensen in armoede’, vindt Marleen. Want daardoor wordt vakantie voor meer mensen bereikbaar. Ze heeft wél een tip voor uitbaters. 

 

‘Het zal wel toeval zijn dat het mij een paar keer is overkomen dat de afspraken onderweg veranderden. Een keuken die verbouwd werd op het moment dat wij een verblijf hadden geboekt maakte dat we geen ontbijt ter plaatse konden hebben. Omdat ik vooraf nog contact nam met het verblijf ben ik dat gelukkig op tijd te weten gekomen. Daardoor kon ik van thuis uit dingen meenemen, want ergens anders gaan ontbijten zou te duur zijn.’ Een andere keer was er een prijsverhoging van twee euro per nacht. Wellicht omwille van de gemeentelijke verblijfstaks, denkt Marleen.
 

Terug in de tijd, met alle emoties van toen

‘Als me zoiets overkomt, dan is het alsof ik terug in de tijd ga, dat ik al die miserie van vroeger terug meemaak. Die gevoelens zijn dan zo sterk dat ik er soms niet meer in slaag om rustig en op de juiste toon te blijven communiceren.’

'Die onmacht en schaamte over armoede blijft altijd wel ergens zitten. Bij het minste moet je dan weer denken aan die hele strijd om te overleven.’ 

‘Voor mijn man en ik waren die paar extra euro’s geen ramp. Het is trouwens allemaal behoorlijk opgelost geraakt. Maar als mij zoiets overkomt, dat moet ik denken aan al die andere mensen die moeten sleuren om er met hun budget te geraken. Als zij met zo’n plotse verrassingen geconfronteerd worden, is de kans groot dat het gewoon niet meer lukt om dat te overbruggen.’
 

Duidelijkheid brengt rust. 

De boodschap  van Marleen aan al die geweldig geëngageerde vakantiemakers is niet mis te verstaan.  Het zijn stuk voor stuk schatten, die zich genereus inzetten voor mensen die het moeilijker hebben. De prijsvermindering die ze geven maakt vakantie wél mogelijk voor wie het anders niet mogelijk zou zijn. Maar ook: mensen in armoede kunnen pas echt ontspannen in hun vakantie duiken als ze niet voor financiële verrassingen komen te staan. Want dan begint het piekeren en tellen weer. En dat is nu nét wat je graag even achter je laat wanneer je op vakantie trekt.

Foto: via Marleen, herinnering aan haar heerlijke weekend in Brugge.

In gesprek met

Marleen (51) woont in de Kempen. Marleen wil liever niet dat we haar familienaam en woonplaats publiceren. ‘De meeste van onze familieleden en vrienden weten niet eens dat we zwarte sneeuw gezien hebben’, zegt ze. 

Vechtend tegen het isolement, eigen aan armoede, kwam ze in contact met de lokale vereniging waar armen het woord nemen. Als vrijwilliger getuigt ze over armoede, neemt deel aan overleg en helpt bij de organisatie van activiteiten van de vereniging. ‘Ik wil mee opkomen voor andere mensen in armoede. Als ik in het nieuws hoor van bezuinigingen hier en daar krijg ik het benauwd. Dan moet ik denken aan al die mensen die op het randje zitten en met verminderde steun echt de armoede in tuimelen. En dat wens ik niemand toe.’

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.