Het begon allemaal in 2008 met het televisieprogramma Voorbij de grens. Tien mensen met een beperking werden geselecteerd om een avontuurlijke reis te maken. Sven Van de Velde was één van hen. Jarenlang was hij waterskiër op topniveau, maar zijn toenemende slechtziendheid strooide ernstig roet in het eten. Paracommando Glenn Crynen was bij het programma betrokken als veiligheidscoördinator. Er bleef een zaadje over tussen hen twee na het programma, een zaadje dat een plantje werd.

Project U/TURN is intussen een goed draaiend project dat back to basics tochten aanbiedt voor mensen met een beperking, vertelt Julie Dierckx. Zij belandde er in de begindagen als stagiaire en neemt vandaag de coördinatie en communicatie voor haar rekening. Ze gaat ook steevast mee op tocht.

Bewegen

‘Door onze activiteiten gaat iedereen op alle gebieden meer bewegen,’ zegt Julie. De reizen van Project U/TURN hebben veel impact op de revalidatieprocessen van de deelnemers. Maar dat is het niet enige effect. ‘De deelnemers moeten op onze tochten uit hun comfortzone komen. Ze worden uitgenodigd om initiatief te tonen en inventief te zijn.’ Julie legt uit dat de groepen op zo’n manier worden samengesteld dat mensen elkaar kunnen helpen. ‘Sterker nog, om ergens te geraken is het noodzakelijk dat ze elkaar helpen. We brengen bijvoorbeeld slechtzienden en rolstoelgebruikers bij elkaar in één reisgezelschap. Samen zijn ze vaak complementair.’

Solidair

Een reisgezelschap bestaat uit twaalf mensen met een beperking en enkele vrijwilligers. Iedereen betaalt om mee te gaan, ook de vrijwilligers. ‘Op die manier willen we vermijden dat de reizen onbetaalbaar worden voor de deelnemers met een beperking,’ zegt Julie. Op dit moment is er al een samenwerking met Christelijke Mutualiteiten en het Neutraal Ziekenfonds. Ook een samenwerking met Iedereen Verdient Vakantie klinkt Julie als muziek in de oren. ‘Dat is een pad dat ik graag wil verkennen,’ zegt ze met een glimlach.

De weg terugvinden

Dat het effect van de tochten vergaand kan zijn op verschillende gebieden, heeft Julie intussen meermaals ondervonden. ‘Mensen die bijvoorbeeld door een ongeluk een beperking hebben opgelopen gaan psychologisch door een erg zwaar proces. Vaak hebben ze niet alleen hun sport maar ook hun studies of werk laten varen.’ Julie vertelt dat mensen op de tochten ontdekken dat er ook heel wat is dat ze wel nog kunnen. ‘De succeservaring van een avontuurlijke tocht heeft effect op vele aspecten van hun leven,’ zegt ze, ‘vaak pikken ze na een reis niet alleen hun sport terug op maar vinden ze ook de weg terug naar een opleiding of een job.’

Dromen najagen

Soms brengt een tocht ook de kracht om levenspaden te hertekenen. Zo besliste een van de reizigers met een visuele beperking na een reis naar Nicaragua om op eigen houtje naar Costa Rica te trekken en er haar masterjaar in de journalistiek te doen.

"Om ergens te geraken is het noodzakelijk dat de reizigers elkaar helpen." - Julie Dierckx

Ook voor de vrijwilligers hebben de reizen vaak veel impact. ‘Het doorzettingsvermogen van de reizigers met een beperking is enorm inspirerend,’ zegt Julie daarover. ‘Een van onze vrijwilligers besloot na een van de tochten zijn job op te geven en zijn droom na te jagen. Hij runt nu een guest house in Cambodja.’

Impact

De bestemmingen die worden gekozen zijn steevast landen die minder ontwikkeld zijn. Op die manier hebben de reizen ook nog op een andere manier impact. Julie vertelt over Nicaragua, waar Project U/TURN lokaal telkens samenwerkt met dezelfde mensen. ‘Esperanza en Jorge zijn broer en zus. Zij zijn gids en kok op onze reizen.’ Julie vertelt hoe ze Esperanza en Jorge op het einde van de tocht telkens naar huis brengen, naar de sloppenwijk waar ze wonen. ‘Zien hoe zij daar hun dagelijks leven leiden in de sloppenwijken is elke keer een erg pakkend moment voor de deelnemers.’

Dagelijks brood

Als ik haar vraag wat haar onlangs ontroerde, gaan haar gedachten opnieuw naar Esperanza en Jorge in Nicaragua. ‘Sommige van onze reizigers zamelen geld in om hun reizen mogelijk te maken. Ze organiseren bijvoorbeeld een dinner in the dark.’ Een aantal reizigers heeft intussen de gewoonte om de helft van de middelen die ze verzamelen voor hun reis te gebruiken en de andere helft lokaal aan een goed doel te schenken. ‘Met die middelen hebben Jorge en Esperanza na vier jaar een kleine bakkerij kunnen openen in de sloppenwijk,’ zegt Julie. Ze pauzeert even voor ze verder gaat. ‘Dat was wel even slikken toen we er aankwamen en we voor het eerst brood uit de oven zagen komen.’ Dankzij de bakkerij die Esperanza en Jorge startten kunnen ze vandaag instaan voor hun levensonderhoud.

foto: Project U/Turn

In gesprek met

Julie Dierckx is coördinator van Project U/TURN vzw, een project dat als doel heeft om mensen via avontuurlijke back to basics tochten te laten ervaren dat een beperking geen beperking van het leven mag vormen.

 

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder.