Toerisme is een economische sector van belang, waarin creatieve ondernemers groei en tewerkstelling genereren. Maar dringen we door tot de kern, dan is toerisme in essentie een sociaal gebeuren. Toerisme draait om contacten tussen mensen, zegt Luc Gobin, verantwoordelijk voor de Europese uitbouw van sociaal toerisme binnen ISTO, de Internationale Organisatie voor Sociaal Toerisme. ‘Toerisme biedt ons kansen tot ontmoeting met anderen. Dat is belangrijk, omdat we de ander- die vaak heel anders leeft, denkt en handelt dan wij – zonder oordeel leren zien en waarderen.’ Daardoor biedt toerisme vandaag de dag een belangrijke maatschappelijke meerwaarde, vindt Luc. ‘Want we zijn niet veraf van een samenleving waarin we elkaar niet meer verstaan.’

We moeten toerisme niet gelijkschakelen met luxe, veraf en onbereikbaar voor vele mensen. Want dat is het in de kern hoegenaamd niet, vindt Luc. 

"Toerisme is een manier om je geest open te zetten voor wat anders is dan je gewend bent, voor mensen die anders leven, anders denken en andere dingen doen dat jij." - Luc Gobin 

Zonder die confrontatie met wat buiten je comfortzone ligt, wordt het makkelijk om een oordeel te hebben over anderen. Dat leidt dan makkelijk tot de conclusie dat de ander – die je niet kent – verkeerd is. En precies daarin broeit een populistische en negatieve kijk op het leven.’

Grootsheid aanschouwen, nietigheid ervaren

Je overgeven aan de nieuwe en onbekende ervaringen –zelfs dichtbij huis - verandert je beeld van jezelf, van de wereld, van je eigen plek in de wereld. Luc: ‘Ik groeide op in Oostende. Toen ik kind was, betekende vakantie voor mij naar het strand gaan. Ik herinner me nog levendig dat ik op het strand lag, naar de wolken keek en het zand tussen mijn vingers voelde. Tussen de grootsheid van de wolken, het minuscule van het zand en het samenzijn met vakantievriendjes kwam ik tot mezelf. 

Op mijn negentiende maakte ik een zonsverduistering mee in Kenia. Zes minuten lang aanschouwde ik een immens kosmisch gebeuren waarop de hele natuur intens reageert. Het was de eerste keer dat ik op een ander continent was. In de natuur en in het contact met de mensen heb ik ervaren dat onze omgeving – de natuur, de planeet, de kosmos, onbevattelijk groter is dan wijzelf.’

Hoe belangrijk het is te waarderen wat anders is

‘Die reis naar Kenia was een heel belangrijk moment in mijn leven. In Afrika is het leven anders. De mensen redeneren er anders en zijn er vaak gelukkig met iets dat in westerse ogen weinig voorstelt. Dat, en het overweldigende van de natuur, hebben mijn horizon op jonge leeftijd opengezet voor nieuwe ervaringen.

Nu de kinderen volwassen zijn, maken mijn vrouw en ik elk jaar een verre reis. We bezochten onder meer Rwanda, Iran, Ethiopië: regio’s waar conflicten broeien die wij met onze Europese geest maar moeilijk kunnen begrijpen. Het contact met de mensen is vaak confronterend en daardoor verrijkend. Je leert er dat er voor bepaalde spanningen geen makkelijke oplossingen zijn. Dat je gewoon niet alles kunt oplossen. En dat het ontzettend belangrijk is dat mensen elkaar leren waarderen in hun anders zijn.’

Emotionele en morele bouwstenen

Het is die ontmoeting met een omgeving, met mensen en met denkwijzen die verschillen van de onze die bijdraagt aan respect, vertrouwen en een dieper besef van menswaardigheid, vindt Luc. Maar het zit ‘m ook in kleine dingen. Als je af en toe je eigen huis en woonomgeving achter je laat en naar een andere omgeving trekt, dan verlaat je ook je comfortzone. ‘In een omgeving waarmee je niet vertrouwd bent zie en beleef je andere dingen.'

"Weg van huis gaan is routines achterlaten en de dingen een keer anders doen. Die nieuwe ervaringen zijn emotionele en morele bouwstenen die je meeneemt naar huis."

Herontdekken wat waardevol is en dat in je leven integreren

Op die manier draagt toerisme bij aan waardig leven, vindt Luc. ‘We leven in een maatschappij waar je altijd maar moet presteren. Even gas terugnemen en daardoor herontdekken wat van waarde is: dat biedt ons positiviteit en vertrouwen voor de toekomst. Het zijn vaak kleine dingen, zoals het voornemen om het wat rustiger aan te doen. Soms lukt dat, soms verdwijnt dat ook weer. Wat je er in je eigen leven uiteindelijk mee doet, is jouw verantwoordelijkheid.’

In gesprek met

Luc Gobin werkt voor ISTO, de internationale organisatie voor sociaal toerisme. Luc is bij ISTO verantwoordelijk om sociaal toerisme binnen Europa verder uit te bouwen. Hij onderhoudt contacten op niveau van het Europees beleid en wil daar als aanspreekpunt fungeren om toerisme in het algemeen en sociaal toerisme in het bijzonder op de Europese agenda te houden.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.