In de centrale hal van het Rubenianum in Antwerpen gonst het dat het lieve lust is. Zo’n honderdtal mensen wisselen, met een broodje op de hand, ervaringen uit. We zijn op een inspiratiedag van Iedereen Verdient Vakantie. Mensen uit sociale en culturele organisaties ontdekken er nieuwe manieren om kunst en cultuur toegankelijk te maken voor mensen die drempels ervaren. De Vlaamse Meesters, en dan meerbepaald Pieter Paul Rubens, vormen het grotere plaatje waarin deze dag kadert. Ik sluit me aan bij een gezelschap, en dan gebeurt er iets heel bijzonder…

‘Ik zweer het,’ zegt een man in dat gezelschap, ‘Pieter Pol Ruben, dat is mijn naam.’ Hij tast in zijn broekzak, diept zijn portefeuille op en laat zijn paspoort zien. Hij blijkt inderdaad de trotse eigenaar te zijn van deze - vandaag wel zeer toepasselijke - naam.

Het belang van buiten komen...

‘Dat is vast niet de enige reden waarom je hier bent,’ zeg ik en nu pas merk ik op dat hij een blindengeleidenstok aan zijn broeksriem heeft hangen. Zijn blik komt in mijn richting maar weet de mijne niet te vangen. ‘Nee, dat klopt, ik ben hier op uitnodiging van iemand uit mijn gemeente. Ik wou wel eens zien hoe andere organisaties omgaan met mensen met een beperking. Ik denk dat het belangrijk is om voldoende buiten te komen, ook met een beperking. Daarom kom ik hier inspiratie opdoen, zodat ik ideeën voor uitstappen kan doorgeven aan anderen.’

"Een mens moet voldoende buiten komen, beperking of niet."

Wat later zitten we apart en begrijp ik dat Pieter niet volledig blind is. Tegenwoordig voelt hij zich thuis in de wereld van blinden, slechtzienden en zienden, zegt hij. Dat is niet altijd zo geweest. Tot zijn twintigste wilde hij niet veel weten van de blindenwereld. ‘Ik dacht dat het niets voor mij was, tenslotte ben ik niet volledig blind. Uiteindelijk liet ik mij overhalen om op uitstap te gaan met een blindenvereniging. Toen gingen mijn ogen open. Vanaf dan ben ik meer activiteiten beginnen opzoeken. Het maakte dat ik openbloeide. Later ging ik ook mee op kamp naar de Alpen. Daar leerde ik mijn vrouw kennen.’ Hij zegt het met een schalkse glimlach. Intussen zijn we vele jaren verder. Vandaag engageert Pieter zich in zijn gemeente voor kunst en cultuur. ‘Ik zit onder meer in de bibliotheekraad. Binnenkort geef ik in de bib een presentatie over Daisy-boeken. Dat zijn gesproken boeken, daar ben ik enorm fan van.’

…en van je inleven in het perspectief van een ander

In het kader van Zicht op cultuur geeft Pieter regelmatig workshops aan zienden. Het zijn sessies met omgangstips en informatie over hulpmiddelen en toegankelijkheid. ‘Ik begeleid vaak groepen die komen voor het Ik zie nX- project. Dat is een inlevingsparcours voor zienden in een volslagen donkere ruimte. Er worden dingen nagebootst die je tijdens een wandeling in de stad tegenkomt als je niks ziet. Mensen zijn meestal erg onder de indruk na het parcours. Vaak zijn ze ook erg open over de angsten die ze hebben gevoeld en tonen ze bewondering voor mensen die slechtziend of blind zijn. Soms zijn er kleine dingen die mij erg ontroeren op zo’n dag. Laatst hoorde ik bijvoorbeeld een jongen bij het vertrekken zeggen: ik zal nooit-nooit-nooit meer mijn boekentas op het midden van het voetpad zetten. Dan besef je hoe krachtig het is om je af en toe eens in te leven in de wereld van een ander.’

"Als er een beleving wordt gecreëerd kan een museumbezoek een fantastische ervaring zijn voor blinden en slechtzienden."

Op deze inspiratiedag hoopt Pieter opwindend aanbod te ontdekken op het vlak van cultuur en kunst. Interactieve vormen van museumbezoek bijvoorbeeld. ‘Je moet begrijpen, een museum is voor iemand zoals mij meestal reuzesaai. Maar eigenlijk hoeft dat helemaal niet zo te zijn. Als er een beleving wordt gecreëerd, kan een museumbezoek een fantastische ervaring zijn voor mensen die blind of slechtziend zijn. Een opwindende beleving die smaakt naar meer.

In gesprek met

Pieter Duboccage zit in de adviesraad van de bibliotheek van Temse en het Centrum Voor Volwassenenonderwijs. Voor Vebes begeleidt hij regelmatig inleefworkshops voor zienden. Hij geeft workshops bij Zicht op Cultuur, het blinden en slechtzienden platform Vlaanderen.

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder.