Vrij kamperen in een bos of natuurgebied is eigenlijk verboden, maar sinds 2009 kan je in Vlaanderen wel gratis kamperen in daarvoor aangeduide bivakzones. Of dit ook voor mensen in armoede perspectieven opent? Gudrun Van Langenhove, beleidsmedewerker recreatie bij het Agentschap voor Natuur en Bos, betwijfelt het, want 'het zijn erg primitieve verblijven, die vooral interessant zijn voor trekkers die zelf alles bij hebben.'

Vrije bivakzones in Vlaanderen

Het idee om bivakzones in te richten ontstond zo’n tien jaar geleden in Nederland. Via een Vlaamse boswachter waaide het concept naar onze contreien over. Ondertussen is het ook in België wettelijk toegestaan voor gemeentes, boswachters en beheerders van natuurdomeinen om bivakzones in te richten. Momenteel telt Vlaanderen er vier, in Ronse, Zingem, Arendonk en Heverlee.

Specifiek voor trekkerspubliek

‘We wilden echt een nicheproduct creëren, specifiek gericht op langeafstandstrekkers. De zones bevinden zich in een straal van tien meter rond een paal of waterpomp en bieden plaats aan maximum drie tentjes. Ze zijn niet bereikbaar met gemotoriseerd vervoer en dus alleen voor wandelaars of fietsers toegankelijk. Ook mogen er maar maximum tien personen tegelijk kamperen voor hoogstens 48 uur.’

Pure natuurbeleving met minimale ecologische voetafdruk

De inrichting van de zones werd bewust minimaal gehouden. Sanitaire voorzieningen en een vuurplaats zijn er niet altijd. Het gaat eigenlijk louter om grasveldjes met hoogstens een waterpomp, een hudo  als basic sanitaire ruimte en een verhoogd platform dat dienst kan doen bij nat of drassig weer. Kampeerders gaan hier voor een pure natuurbeleving met minimale ecologische voetafdruk.

Primitief ingericht

Of de bivakzones vakantieperspectieven kunnen bieden voor mensen in armoede, vindt Gudrun een moeilijke vraag. ‘Iedereen is welkom en uiteraard maken we geen onderscheid tussen arm en rijk. Wel is het zo dat het om zeer primitieve verblijven gaat, specifiek afgestemd op trekkers die zelf alles bij hebben. De bivakzones zijn zeer low-budget ingericht, ook om de onderhoudskosten voor de beheerders te drukken.’

Minimaal comfort

‘Eigenlijk is het niet meer dan een stukje natuur waar je maximum twee dagen mag staan’, legt Gudrun uit. ‘Er is geen drinkbaar water voorhanden, er is geen personeel en je kunt niet reserveren. Je loopt dus altijd het risico dat een zone bij aankomst al volzet is. Al die factoren samen maken een bivakzone volgens mij niet meteen tot een aantrekkelijk vakantieoord voor mensen in armoede. Afgezien van het zeer specifieke trekkerspubliek, genieten mensen doorgaans toch graag van wat meer comfort op vakantie. Recreëren in de natuur is natuurlijk wel kosteloos en de natuur op zich staat – gelukkig maar – voor iedereen open. ’

Kampeermateriaal lenen via LETS

Voor wie niet over trekkersmateriaal beschikt en het wel voelt kriebelen om ook van deze pure natuurbeleving te proeven, kan LETS mogelijks uitkomst bieden. LETS (Local Exchange Trading System) is een organisatie die mensen toelaat om met elkaar afspraken te maken, zodat ze lokaal diensten, belevenissen, kennis en goederen kunnen uitwisselen. Jouw helpende handen in de tuin voor een rugzak en een tent?

In gesprek met

Gudrun Van Langenhoven is begeleidsmedewerker recreatie bij het Agentschap voor Natuur en Bos.

Een overzicht van de bivakzones in Vlaanderen vind je hier.

Neergepend door

Lien van Laere is nieuw(s)maker voor het netwerk Vakantieparticipatie. Ze is gebeten door mensen en hun verhalen. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Neem contact met onze redactie. Samen maken we er nieuws van.