Stel je even voor... Je staat op het marktplein van een doorsnee, niet al te grote, landelijke gemeente. Daar komt een marktwagen aangereden. “Slaatje Praatje” staat in vrolijk groen en wit op de luifel. De marktwagen parkeert, de luifel gaat open, en dan... 

Is het een winkel?
Is het een café?
Is het een informatiepunt?
Is het een sociale tewerkstellingsplek?
Is het een Rap op Stapkantoor?

Slaatje Praatje is alles tegelijk! Zeven jaar geleden sloegen de OCMW’s van Laarne, Wichelen, Berlare, Dendermonde, Buggenhout en Waasmunster de handen in elkaar om een mobiele sociale kruidenier in die gemeenten te kunnen aanbieden. Sinds september 2020 sloot ook Lebbeke aan. Doorheen de jaren werden steeds meer “karretjes” aan de marktwagen gehangen.

Van een bakje wortelen tot een kopje koffie

Slaatje Praatje is geen klassieke voedselbedeling, wel een gezellig marktje. Zo’n 300 gezinnen maken gebruik van de sociale kruidenier. ‘Onze klanten zijn mensen met financiële problemen. Zij betalen een lage prijs voor de producten en ze hebben ook keuze uit een gratis aanbod,’ vertelt coördinator Nele. ‘Maar Slaatje Praatje is veel méér dan materiële hulpverlening. Bij een kopje koffie of soep wordt er tijd gemaakt voor een praatje.’

Met het ‘praatje’ halen de Slaatje-Praatje-medewerkers mensen die het financieel moeilijk hebben uit hun sociaal isolement. Daarbij krijgen ze informatie op maat om hun zelfredzaamheid te vergroten. De mobiele sociale kruidenier buigt zo voedselhulp om tot structurele armoedebestrijding.

“We hopen binnenkort de teugels wat te kunnen vieren, zodat onze klanten en vrijwilligers elkaar terug écht kunnen ontmoeten.”

‘De voorbije maanden waren heel raar op dat vlak’, blikt Nele terug. ‘We leverden aan huis en deden een babbel aan de deur. We hoorden overal dat mensen het sociaal contact misten. Het niet meer samen kunnen zijn, nog amper nieuwtjes horen, elkaar alleen nog maar kort kunnen ontmoeten: het woog zwaar. Positief was wel dat we op één week tijd de werking konden omschakelen. Alle OCMW’s zaten snel op één lijn. We kregen extra producten van bakkers en boeren. Heel mooi, al die solidariteit. Ondertussen zijn we terug begonnen met de marktjes, maar voorlopig nog streng gereglementeerd. We schenken geen koffie, mensen kunnen niet door elkaar lopen en we werken in shiften. We willen streng genoeg zijn, zodat we in september kunnen evalueren. Dan hopen we de teugels wat te kunnen vieren, en dat onze klanten en vrijwilligers elkaar terug écht kunnen ontmoeten.’

Van gemeentelijke informatie tot vakantie-aanbod

Nele: ‘We hangen telkens nieuwe dingen aan onze basiswerking. De ene keer gaat het Huis Van het Kind mee met de mobiele kruidenier, dan weer een maatschappelijk werker die uitleg geeft aan nieuwkomers over het vuilniszakkengebruik. In vakantietijd pikken we het activiteitenaanbod voor kinderen en jongeren aan. Onder andere de speelpleinwerking geeft bij de koffie uitleg over de activiteiten en inschrijvingen.’

“In de toekomst willen we nog meer mensen over de drempel heen helpen om op vakantie of uitstap te durven gaan."

Sinds de zomer van 2018 rijdt ook de aanhangwagen ‘Rap op Stap’ mee. Nele: ‘Het verlangen naar vakantie hebben we gevoeld. Bij onze mensen waren er hier en daar gespannen situaties: kinderen die thuis moeten studeren, en niet altijd veel plaats of buitenruimte voor iedereen in het gezin. We ervaren ook drempels om op vakantie of uitstap te durven gaan. In de toekomst willen we hier werk van maken, om mensen over die drempel heen te helpen.’

Van gedreven medewerkers tot straffe vrijwilligers

Om alles in goede banen te leiden, werken zo’n veertig vrijwilligers mee aan het project. Zowat alle vrijwilligers leven zelf in armoede. Meewerken met Slaatje Praatje biedt leerkansen en een opstap naar het reguliere economisch circuit.

Nele: ‘Vrijwilligers zijn onze superkrachten. De eerste keer wanneer iemand naar Slaatje Praatje komt is er een enorme drempel. Vrijwilligers trekken mensen over de streep. Ze begrijpen elkaar, ervaren dezelfde problematiek. Ik herinner me één van onze vrijwilligers die al vijf jaar meedraaide bij ons. Hij kreeg darmkanker, en we zagen hem niet zo heel veel meer. Tot hij plots bij ons stond met de vraag of hij voor een interview voor Kom op tegen Kanker ook iets mocht vertellen over Slaatje Praatje. Dat pakte toen écht wel.

“Onze vrijwilligers trekken mensen over de streep. Ze begrijpen elkaar, ervaren dezelfde problematiek.”

Het strafste moment dat we tot nu toe beleefden was in 2018. We mochten toen de federale prijs voor armoedebestrijding in ontvangst nemen. Al onze vrijwilligers konden mee naar de prijsuitreiking. Iedereen had zich opgekleed, en er zat een stevige ambiance in de groep. We waren de enige laureaten die de achterban meegebracht hadden, dus we vielen wel op. Magisch!’

Foto's: Slaatje Praatje

In gesprek met

Nele Decelle is de gedreven coördinator van Slaatje Praatje. Dit is een samenwerkingsverband tussen de OCMW’s van Laarne, Wichelen, Berlare, Dendermonde, Buggenhout, Waasmunster en Lebbeke, om een mobiele sociale kruidenier in die gemeenten te kunnen aanbieden. Nele zag de voorbije jaren met veel plezier de werking en het aantal vrijwilligers groeien. De samenwerking tussen de zeven gemeenten zorgt ervoor dat er veel meer kan: de marktwagen wordt meer gebruikt, er kan meer personeel ingeschakeld worden, én er worden een pak meer gezinnen bereikt.

Neergepend door

Els Meersschaert is altijd onderweg, met mensen. Vanuit haar woonplaats Elversele duikt ze met veel plezier de wereld in om af te spreken ergens in het land, voor een babbel, lekker eten, een koffie of een aperitief. Verbinding en echte ontmoeting creëren via betekenisvolle gesprekken, samen ontdekken en waarderen van wat werkt geeft Els energie. Verhalen van mensen over momenten die ze zelf beleefd hebben, vormen de basis van haar werk als facilitator bij tussentijd.