Overslaan en naar de inhoud gaan

Dat gevoel van menselijke warmte, een droom die uitkwam

In gesprek met Anne Greuell | 17 oktober 2017

Vele tegenslagen zorgden ervoor dat dansen voor Anne (54) haar hele leven lang onmogelijk leek. Tot ze plots een uitnodiging in haar mailbox kreeg voor een project van het Steunpunt Vakantieparticipatie, dat niet alleen haar vakantie, maar ook haar hele leven zou veranderen. Sam Ecker, vrijwillig journalist  ontdekte het verhaal van Anne en wijdde er een stuk aan in Dans.Magazine. Met zijn toestemming publiceren we het verhaal ook hier.

We spreken af aan een cafeetje bij Anne in de buurt. Na even twijfelen kiezen we ervoor om buiten te zitten: Anne geniet graag van de weinige zon die we de afgelopen dagen gezien hebben. Een ober komt naar buiten en maakt aanstalten om een parasol open te doen. Anne trekt zijn aandacht en vraagt of dat toch nog even zou kunnen wachten, zodat we nog wat van de vroege zonnestralen kunnen genieten. Geen probleem. Ze kijkt trots naar mij en vertrouwt me toe dat ze dit vroeger nooit gedurfd zou hebben: spontaan een onbekende aanspreken. Vroeger was ze iemand die luisterde en zweeg. Uit onzekerheid en angst om beoordeeld en afgekeurd te worden.

Als Anne het over vroeger heeft, dan praat ze over haar leven zoals het was voor het dansweekend van het Steunpunt Vakantieparticipatie. De bedoeling van het kosteloze weekend was een zo divers mogelijke groep vakantiegangers uit te dagen om via dans hun vakantiegevoel uit te drukken. Het was bij wijze van toeval, een uitnodiging in een lokale vrijetijdsnieuwsbrief, dat Anne het project leerde kennen. “De mail was op zo’n manier opgesteld dat ik de menselijke warmte die achter het project schuilging, kon voelen. Je voelde je al welkom vanaf de eerste woorden, en dat heeft mij echt overtuigd om me in te schrijven.”

In het verleden had het altijd al gekriebeld bij Anne om te dansen: van jongs af aan houdt ze van muziek en is ritme haar way of life. Maar een moeilijke jeugd, uitdagende levensomstandigheden en rugproblemen zorgden ervoor dat de behoefte om te dansen nooit bevredigd kon worden. Een minderwaardigheidscomplex wierp een schaduw over haar leven. Dat dansen uiteindelijk zoveel bij haar los zou maken, had ze nooit verwacht. De dansvloer bleek voor haar uiteindelijk juist een plaats waar iedereen, hoe verschillend ook, gelijkwaardig is en de ander aanvaardt. Het welkomstgevoel dat ze al van bij de eerste mail ervoer, hing het hele project lang in de lucht. Zo ontstond er tijdens het weekend een echt familiegevoel en kon Anne het minderwaardigheidscomplex, dat ze al een heel leven met zich had meegesleurd, van zich afschudden.

Wat zorgde er dan concreet voor dat jouw minderwaardigheidscomplex verdween?

“Het maakte gewoon niet uit dat ik wat gebrekkig danste, want alles stond in het teken van waar je zelf nood aan had. Wie hulp nodig had, kreeg die onmiddelijk, en op adem komen was ook nooit een probleem. Iedereen was volledig vrij en kon op die manier een echt vakantiegevoel ervaren. Alleen al de ruimte om je emoties uit te drukken zonder het risico op vooroordelen zorgde ervoor dat dit project voor mij echt een droom was die werkelijkheid werd. En dat was ook juist zo belangrijk voor dat vakantiegevoel: je vrij voelen, mogen doen waar je zin in hebt, en het teder gevoel verbonden te zijn met de mensen uit je omgeving.”

Hoe voelde het dan om na zo lang verlangen eindelijk te kunnen en te mogen dansen?

“Dat ik zo lang worstelde met mijn minderwaardigheidscomplex en onder andere daardoor niet tot dansen kwam, was voor mij enorm deprimerend. Ik zat vast in een vicieuze cirkel. De nood om mij te kunnen uiten via dans en op die manier de ellende en de trauma’s van mijn leven te verwerken, kon maar niet beantwoord worden. Tijdens het weekend voelde ik mij dan plots weer jeugdig en ervoer ik de vrijheid om te kunnen zijn wie ik zelf wilde zijn, los van het waardeoordeel van anderen. Plots kon ik al mijn miserie, die ik al levenslang met me meesleurde, loslaten. Zo vroegen ze ons tijdens een van de workshops te bewegen volgens ons idee van vakantie. Vakantie is voor mij de zee, dus zette ik de golvende zee die zijn bevaarders wiegt om in beweging. Het herinnerde me aan mijn moeder die mij als kind nooit gewiegd heeft. Een groot gemis. Ik liet me tijdens het dansen helemaal gaan en vond troost in mijn bewegingen. Eindelijk konden de tranen hun weg vinden. Het was een echte verlossing, ik had het zo hard nodig.”

Op welke manier speelde de groep hierbij een rol?

“De groep was een zeer belangrijke factor: op een bepaald moment tijdens de workshops begonnen we spontaan als één groep samen te dansen. Dat moment was zo warm en intens dat het aanvoelde als een fantastische omhelzing, die tederheid en verbondenheid met zich meedroeg. Die menselijke warmte was voor mij een droom die uitkwam. We hebben die warmte dan ook zo nodig, ik zou er goud voor geven. Eén van mijn mooiste herinneringen aan het project is het moment waarop we tijdens het bewegen elkaar de hand reikten, letterlijk. Hoewel een van de deelnemers in een rolstoel zat, dansten we samen, omdat ik haar de hand reikte. Iemand de hand reiken is zo’n krachtig en vriendelijk gebaar. Vroeger kreeg ik van bijna niemand een uitgestoken hand, een vriendelijk teken van aanvaarding en waardering. Iemand die jou de hand reikt, samen met jou wil dansen, zonder vooroordelen, dat is voor mij echt wel fantastisch.”
 

Dans Anne Greuell
Anne: 'Als ik het moeilijk heb, kijk ik weer naar deze foto. Dan trek ik me daaraan op.'

 


Ik merk hoe Anne vol intens geluk maar ook vol heimwee vertelt over het project, hoe ze het dansen zo hard nodig heeft, en ik vraag me af hoe het verder moet voor haar na dit eenmalige weekend. 

“Ik hoop echt dat er naar de toekomst toe nog zulke initiatieven opgestart zullen worden én dat ik erbij zal kunnen zijn. Wie weet zijn er nu al andere projecten, waar ik geen weet van heb. Maar het was echt een geluk dat ik toevallig bij Steunpunt Vakantieparticipatie terecht kwam. Ik zou goud geven voor een dansorganisatie die gratis een vast aanbod voor mensen met een beperking voorziet. Meestal vragen zulke organisaties enorm veel geld, en dat vind ik jammer.”

Wat neem je dan, los van een eventueel vervolg, mee uit dit project?

“Als ik moeilijke momenten heb, en weer verzeild raak in die negatieve spiraal, dan kijk ik naar de foto’s van het project. Foto’s waarop ik straal van geluk. Daar trek ik me aan op. Ik zet dan muziek op, begin wat alleen te dansen en voel me dan weer beter. Dan vergeet ik ook weer de pijn in mijn rug. Vergeten is misschien een fout woord, maar op zulke momenten overstijgen mijn emoties de pijn. Ik moet nog maar aan dans denken, of ik begin spontaan te zingen en te dansen, zelfs op straat. Vroeger zou ik dat nooit gedurfd hebben: ik was te beschaamd, te gesloten en had te weinig zelfvertrouwen. Bang voor mensen die op me zouden neerkijken. Het weekend heeft mij echt doen openbloeien en sindsdien kan ik geen dag meer zonder dans. Het kan me niets meer schelen wat anderen denken: iedere mens is verschillend en je kunt toch niet weten wat anderen zullen denken. Ze weten niet wat ze missen als ze me zien dansen, je m’en fous!”

En het weekend heeft Anne niet alleen het vertrouwen gegeven om te dansen: ze durft nu ook contacten leggen, meepraten tijdens gesprekken en opkomen voor haar mening, waar ze vroeger op de achtergrond bleef. Ze heeft ingezien dat je niet bang hoeft te zijn voor het oordeel van anderen.
“Ondanks bijvoorbeeld mijn slechte rug en het feit dat ik mezelf niet mooi vind, heb ik nu het gevoel geaccepteerd te worden. Ik heb ook ingezien dat als ik niet durf spreken, mensen hoe dan ook veel sneller een oordeel over mij zullen vellen. Ik ga nu bewust op zoek naar menselijke warmte. En dat is voor mij de magie van dans. Een chemisch gedoe, signalen die je naar elkaar zendt, zonder dat je het beseft. Signalen dat iedereen erbij hoort.”

Dit stuk werd eerder gepubliceerd in Dans.Magazine, editie september 2017
Foto's: Dieter Deswarte

Ann Greuell

In gesprek met

Anne Greuell (54) woont op een studiootje in Bredene-bad. Anne heeft zware rugklachten en leeft noodgedwongen sober met een ziekte-uitkering. Anne ervaart dat ze minder onder de mensen komt dan ze eigenlijk zou willen.  ‘Ik voel dat er veel verbittering is onder de mensen. Ik heb de neiging om dat over te nemen en dan in een negatieve denkspiraal terecht te komen’, zegt ze. ‘De mensen hebben warmte nodig. Samen leuke dingen doen met anderen die je niet veroordelen, maakt het leven makkelijker om dragen.’

De dansvakantie was één van de vele initiatieven die Vakantieparticipatie nam in de aanloop van het Forum 2016. Meer dan driehonderd vakantiegangers waren betrokken in workshops rond poëzie, digitale verhalen, spelen met geluid, fotografie, boetseren, theater en dans. Allemaal gaven ze op hun eigenzinnige manier uitdrukking aan de betekenis van vakantie. Sfeer opsnuiven kan in dit filmpje.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 17 oktober 2017 in de categorie Leereffecten.

Sam Ecker

Neergepend door

Sam Ecker studeert journalistiek aan de Vrije Universiteit Brussel en is multimediaal freelancer. Hij is o.a. redacteur voor Dans.Magazine. Als schrijver en performer maakt hij deel uit van de artistieke kern van het collectief Club Jaecques.

Copyright © 2024 Steunpunt vakantieparticipatie | Disclaimer | Privacy |