We mogen niet onderschatten hoe diep mensen in armoede verzeild kunnen raken, en hoe intens hen dat naar de rand van de samenleving drukt. Hoe unfair de maatschappij er dan gaat uitzien voor mensen die de zee niet kunnen gaan zien of het pasgeboren olifantje in de zoo niet kunnen bewonderen. Zelfs mét de korting die toeristische bedrijven via Vakantieparticipatie bieden, blijft de toegangspoort voor vele mensen in armoede nog moeilijk te openen. Dat zegt Cani Nas, coördinator van vzw Wijkpartenariaat - De Schakel in Schaarbeek.

‘Vakantie is echt wel belangrijk. Alle mensen hebben het recht op een adempauze. Wie geen werk heeft, maar er constant naar op zoek moet, heeft ook veel baat bij even wég te kunnen zijn van dat zware leven. Ik zou willen dat iedereen dat beseft’, benadrukt een bevlogen maar zichtbaar vermoeide Cani. De bevlogenheid wortelt in een diep meevoelen met mensen die te weinig kansen krijgen. De vermoeidheid heeft wellicht dezelfde wortels. Cani is deze dagen extra in de weer om de in Brussel aangekomen vluchtelingen een klein beetje comfort te bieden: een douche, een kop thee, een plek om hun mobiele telefoon te kunnen opladen.
 

Er gewoon zijn is al een verschil maken

‘Wij proberen een verschil te maken door er te zijn. Door onze deur wél open te doen. Dat is net wat veel mensen waarderen: dat we er zijn, ook al kunnen we vaak niet geven wat ze nodig hebben. Die bereidheid om mensen te ontvangen, om ze een kop warme thee te geven als het koud is, om tegen beter weten in toch te bellen om een slaapplaats te vinden voor een dakloze maakt wel een verschil. Mensen die niks hebben, maar die hier ervaren dat ze ontvangen en gezien worden: dat houdt mij staande. Daarom probeer ik ook goed voor mezelf te zorgen, want zonder genoeg rust kan ik er niet zijn voor andere mensen.’
 

Rap op Stap verlaagt drempel naar armoedewerking

Cani opereert vanuit De Schakel, een vereniging waar armen het woord nemen, in de Brusselse Brabantwijk. Een ‘transitwijk’, zegt Cani. Veel mensen komen er even wonen om dan weer te vertrekken, op zoek naar een plek om een beter leven uit te bouwen. ‘Wij spannen ons tot het uiterste in om mensen in armoede te bereiken en tot bij ons te krijgen. Het is ook daarom dat wij een Rap op Stap kantoor openden. Dat concept betekent voor De Schakel een extra aanbod met een lage drempel. Mensen durven daar wél naar te komen informeren, en dan kunnen we hen ook bij andere activiteiten betrekken.’

‘We begonnen met een Rap op Stap punt om daardoor de drempel naar De Schakel te verlagen.’

En inderdaad: sinds de start van het Rap op Stap kantoor kwamen veel mensen informeren die nooit eerder de stap naar De Schakel zetten.  Cani: ‘En toch is er tot nu toe weinig gebruik van het vakantieaanbod gemaakt. We botsen op de zeer beperkte financiële draagkracht van de mensen. Een eenvoudige daguitstap kan vaak nog net, maar een meerdaagse vakantie meestal niet.’

1001 problemen: hoe belangrijk is vakantie dan?

‘Bij De Schakel komen mensen die duizend-en-één problemen tegelijk ervaren.
Prioriteiten stellen is voor hen totaal onhaalbaar. Alles is moeilijk, alles is dringend. Ze komen niet eens aan hun recht bijvoorbeeld op vlak van een studietoelage, laat staan als het dan om vakantie gaat. Maar het is wél belangrijk’, zegt Cani. 

Neem nu het verhaal van een alleenstaande moeder van twee puberende zonen. Ze is al lange tijd werkloos en moet het rooien met de allerlaagste werkloosheidsvergoeding. ‘Daarvan moet ze de huur en schoolkosten betalen, en wil ze toch een beetje het hoofd kunnen bieden aan de wensen van haar kinderen. Die willen er natuurlijk alleen maar kunnen bij horen, in hun klas, met hun vrienden. Vakantie kunnen ervaren is daar een deel van, want op vakantie doen ze ervaringen op waar ze later kunnen over vertellen. Zij willen na de zomer in de klas ook kunnen zeggen dat ze ergens naartoe zijn geweest. Dat is toch heel logisch.’

‘Pubers: die willen gewoon niets anders dan erbij horen. Normaal zijn. En vakantie hoort bij normaal zijn.’

Hemel en aarde heeft Cani verzet om die pubers met vakantie te laten gaan. Niet in het minst om de jongens zelf ervan te overtuigen om de stap toch maar te zetten. ‘Het is altijd hetzelfde: die gasten willen natuurlijk van alles – zoals elk ander kind – maar veel van wat ze willen kan gewoonweg niet. Uiteindelijk zijn ze toch meegegaan met een groepsvakantie van A Place to Live. Ze zijn er eens uit geweest. Ze hebben alle dagen warm eten gehad. En ze hebben nu ook iets te vertellen op school. Hebben ze tenminste dat gevoel van uitsluiting niet meer. Mama bleef, omwille van de kostprijs, thuis. Zij was eens voor enkele dagen alleen thuis en dat heeft haar zichtbaar deugd gedaan.’
 

Nog meer deuren openen

Goed dat er vakantieorganisaties zoals A Place to Live zijn, vindt Cani. ‘Voor gezinnen als dit een sociale groepsvakantie de enige betaalbare optie. Veel goedbedoelde aanbiedingen via Vakantieparticipatie blijven echt nog onbetaalbaar voor onze mensen. Sommige daguitstappen – maar lang niet allemaal – kunnen nog net. Meerdaagse vakanties meestal niet, behalve via sociale groepsvakanties.’

‘Wat armoede echt betekent, is voor veel mensen nog echt niet duidelijk. Daar hebben we nog werk te doen.’

Cani: ‘Ik hoop dat alle partners blijven streven naar het nog meer toegankelijk maken van hun aanbod. Ik vrees dat nog niet iedereen beseft hoe beperkt de budgetten van onze mensen in realiteit wel zijn. Er is nog werk te doen om dat begrip te doen groeien. Ik zou niet liever willen dan dat ook mensen in diepe armoede de kans krijgen om mee te beleven wat er allemaal in onze samenleving aan mooie dingen is, beweegt en verandert.’

Fotografie: Robert Boons

In gesprek met

Cani Nas is coördinator van vzw Wijkpartenariaat - De Schakel in Schaarbeek, een vereniging waar armen het woord nemen. De Schakel is een deelwerking van vzw Wijkpartenariaat.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.