Overslaan en naar de inhoud gaan

Cultuur beleven is je mens-zijn ervaren

In gesprek met Eric Joris, Filip Vanderbeek en gasten PSC Open Huis | 9 december 2016

Aan ’t Schoolplak - Aantwaarps voor de Schoolstraat in Antwerpen Noord – ligt het ontmoetingslokaal van PSC Open Huis. De vitrine oogt sober. Wie de deur openzwaait ervaart een volkse hartelijkheid. Je krijgt een handdruk, men vraagt je voornaam, biedt je een dampende tas koffie aan. Dit is een plek waar elke maand meer dan dertig ontmoetingsactiviteiten worden gepland en voorbereid. Dit is een plek waar mensen het netwerk vinden dat ze omwille van het isolement van armoede ontbreken. Dit is een plek waar recreatief sporten, gezondheid en cultuurbeleving hoog in ’t vaandel worden gedragen. Waar het plezier van samenzijn voelbaar is. Waar cultuur met een grote ‘C’ geschreven wordt. Waar cultuur menswaardigheid betekent, verfijning, respect.

We zijn te gast in Open Huis om poëzie te maken. Gedichten over het gevoel dat vakantie nalaat. Vijftien mensen verzamelen rond de tafel. Poëzie is voor de meesten van hen vertrouwd terrein. Ze ontmoeten elkaar maandelijks in een activiteit die Krakende Letters heet. Ze lezen poëzie, schrijven, dragen voor en luisteren. Ze diepen wel vaker thema’s uit via poëzie. Dit jaar deden ze een project rond verbeelding. Volgend jaar staat een verkenning van verlies op stapel. En wij mogen er even tussendoor met het thema vakantie.

De groep 'Krakende letters', met in het midden gastdichter Jan Somers.

 

Het voelt als een eer, een geschenk. Want dit huis ademt cultuur. Middenin wat mensen de vergeetput van Antwerpen noemen, en daarmee Antwerpen Noord bedoelen, is Open Huis een oase waar mensen close en tegelijk verfijnd met elkaar omgaan. Groepswerker Filip Vanderbeek spreekt de mensen aan met ‘u’. Het is bijzonder.

Geef mensen een netwerk en zelfsturing

‘De nadruk van Open huis ligt op netwerkvorming’, zegt coördinator Eric Joris. ‘Dat mensen een netwerk hebben is ontzettend belangrijk.' In maandelijkse planningsvergaderingen stellen de mensen samen een activiteitenprogramma op. ‘Alles vertrekt hier van de mensen zelf’, zegt Eric. ‘Hun ideeën, vragen en behoeften staan centraal, en dat hoort ook zo in een vereniging waar armen het woord nemen.’ Op de activiteitenkalender staan recreatieve sportactiviteiten, vorming, activiteiten rond gezondheid en voeding en cultuur. Veel cultuur!

Cultuur maakt ons tot mens

Groepswerker Filip Vanderbeek helpt culturele grenzen verleggen. ‘Cultuur beleven is veel meer dan eropuit trekken’, zegt Filip. Cultuur inspireert, vormt, maakt mensen creatief. Cultuur beleven is jezelf ontwikkelen, je mens-zijn ervaren. Een gevoel voor schoonheid ontwikkelen, je laten raken door ideeën van anderen, de taal van kunst voelen in je eigen lijf.

Voorbij het evidente durven gaan

‘Bij Open Huis vinden we een stevige culturele ontwikkeling belangrijk. We zoeken ook de moeilijkere dingen op. We duiken in specifieke kunststromingen, bezoeken niet evidente tentoonstellingen, gaan naar voorstellingen van filharmonische concerten en naar de opera.’ De mensen leven samen toe naar die uitstappen. Ze duiken in de geschiedenis van een opera, leren over de componist, ontdekken de geschiedenis, maken kennis met het verhaal en de muziek. Want goed voorbereid begrijp je zoveel meer van de essentie van een kunstwerk, vinden ze bij Open Huis.

Betaalbaar houden dankzij steun en netwerk

Via tegemoetkomingen van het Fonds voor Vrijetijdsparticipatie, het Steunpunt Vakantieparticipatie en tal van vriendschappelijke contacten met kunstvolk uit Antwerpen, slaagt Open Huis erin dat culturele aanbod betaalbaar te houden. ‘De meeste van onze mensen leven in armoede. Sommigen waren vroeger arm en zijn nu iets beter af. Maar - het blijft hard om te horen -  er zijn ook mensen die het met 200 euro leefgeld per maand moeten stellen. En ze hebben nood aan een netwerk, aan contacten met andere mensen en activiteiten die de zinnen verzetten.’

Wereld rond mensen groter maken

Eric: ‘De essentie van ons werk is mensen stappen helpen zetten. Zodat hun vertrouwen in zichzelf en in de buitenwereld kan groeien. We willen hen goesting doen krijgen naar méér, ook buiten de kring van Open Huis. Dat ze ook bij andere verenigingen durven aansluiten, de stap zetten naar een leesclub, poëzie gaan schrijven, vrijwilligerswerk gaan doen in een buurtschool, het kinderziekenhuis of de Roma. Dat is voor ons de essentie van basiswerk: mensen sterker maken, zodat hun wereld groter wordt.’

En de gedichten?

Gedichten voordragen
Voordragen wat samen gecomponeerd werd.

Zes poëtische parels werden geboren in minder dan drie uur tijd. We nemen ze mee naar het Steunpunt Vakantieparticipatie. Op 15 december stellen we ze voor op het Forum Vakantieparticipatie. De mensen van Open Huis zullen er ook bij zijn. Want die willen met eigen ogen zien hoe hun creaties hier en daar een gevoelige snaar kunnen raken.

 

 

 

fotografie: Jan Somers
PSC Open Huis

In gesprek met

Eric Joris en Filip Vanderbeek werken bij PSC Open Huis. ‘PSC’ staat voor Protestants Sociaal Centrum.  De vereniging werd bijna 40 jaar geleden opgericht door enkele dames die iets voor mensen in armoede wilden doen en een huis oprichtten waar mensen terecht konden voor hun vragen, een kop koffie en ontmoeting met lotgenoten. Open Huis is erkend als ‘vereniging waar armen het woord nemen.’ De ‘P’ (van protestants) weerspiegelt nog de oorsprong, maar sluit niemand, van welke levensbeschouwelijke visie ook, uit.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 9 december 2016 in de categorie Armoede.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Copyright © 2024 Steunpunt vakantieparticipatie | Disclaimer | Privacy |