‘Iedereen heeft recht op zorgeloosheid’, zegt Gianni Canu, educatief medewerker bij Internationaal Comité vzw in Vlaams Brabant. ‘Uitstappen, vakantie en vrije tijd kunnen daar een belangrijke rol in spelen.’ Zijn collega Mina Mangre, die als coördinator van de Antwerpse regio werkt, treedt hem bij ‘Vakantie haalt mensen uit hun isolement, het is een kans om los te komen van alledaagse problematieken. Dat zien we vaak. Ook dat dit nu ontbreekt.’ ‘Ik zie dat de vakantie vrouwen verrijkt, het brengt hen rust, vaak ook in de relatie met hun kinderen,’ deelt collega Louiza Erifi, die in Mechelen werkt.
Alle drie ondersteunen ze etnisch-culturele organisaties en werken ze met hen samen. Elk vanuit hun regio en samenwerkingen zetten ze een eigen Ontdekkingtroef-project op*. Om de kansen die vakantie biedt, nog meer zichtbaar te maken en te grijpen.

“Voor vele mensen met een migratie-achtergrond is de definitie van vakantie: op bezoek gaan bij familie. De westerse vakantierituelen zijn vaak heel anders. Het hoopvol exploreren van het onbekende, ook dichtbij, zonder vooroordelen: daar willen we graag samen stappen in zetten.”

Ondersteuning bij basisbehoeften en levenskwaliteit

Internationaal Comité (IC) vzw is een multiculturele federatie van etnisch-culturele organisaties in Vlaanderen en Brussel. Er zijn ruim 350 organisaties lid van IC vzw. Deze organisaties worden meestal geleid door vrijwilligers. Er is een heel grote diversiteit onder de lidorganisaties en de mensen die ze bereiken. Denk maar aan nationaliteit, taal, religie, opleidingsniveau en interesses. De educatieve medewerkers van IC vzw begeleiden en ondersteunen de organisaties op maat. Het Internationaal Comité verbindt de organisaties ook en werkt rond allerlei maatschappelijke thema’s.

Gianni: ‘Mensen engageren zich om er voor andere mensen te zijn en iets te betekenen voor de gemeenschap. Die sociale component is heel belangrijk. Net die staat in coronatijd onder druk. Sommigen kiezen voor veel digitale bijeenkomsten. Voor anderen schieten die tekort.’

“Met het project willen we vrouwen stimuleren om zelf ook initiatief te nemen. Zodat ze zelf activiteiten en uitstappen kunnen en gaan organiseren, voor de groep en voor hun eigen gezin.”

Mina vertelt hoe deze coronatijd blootlegt hoe vaak en veel de organisaties benaderd worden voor eerstelijnszorg: ‘Mensen vinden zich nu vaak nog in meer precaire situaties. Diensten zijn moeilijker bereikbaar. De sleutelfiguren en medewerkers van de organisaties krijgen heel veel vragen over precaire situaties op het vlak van werk, onderwijs, financiën. Ze hebben dan ook een vertrouwensband met vele mensen. Deze tijd maakt nog duidelijker hoeveel nood daar zit en hoe vaak zij bruggen bouwen naar de eerstelijnszorg.
Wij ondersteunen hen daarin. Het is ook onze missie om hun belangen te behartigen. Soms voelen we ons nu gesandwicht tussen enerzijds de prangende noden van de mensen en organisaties en anderzijds projecten die inzetten op meer kwaliteit van leven, zoals het Ontdekkingtroef-project. We merken dat hun hoofd daar nu vaak niet naar staat.’

Toch zetten ze nu in elk Ontdekkingtroef-project kleine stapjes, net omdat ze uit ervaring weten aan hoeveel andere levensdomeinen vakantie en vrije tijd raakt.

Samen genieten en ontladen in de natuur

Bij de interculturele vrouwenorganisatie Karama in Mechelen – waar Louiza nauw bij betrokken is – schakelden ze snel toen het nieuws kwam dat de dierenparken weer open konden. Zo gingen ze in de paasvakantie coronaproof op uitstap naar Pairi Daiza met vrouwen en hun kinderen. ‘Het was voor de meeste mensen zo lang geleden dat ze ergens naartoe waren geweest. De ontlading was groot. Iedereen was heel tevreden. De kinderen genoten en dat maakt de moeders ook blij. Ze vroegen wanneer we opnieuw op gezinsuitstap gaan, misschien wachten ze tot wij hen uitnodigen. Met het project willen we vrouwen stimuleren om zelf ook initiatief te nemen. Zodat ze zelf activiteiten en uitstappen kunnen en gaan organiseren, voor de groep en voor hun eigen gezin. Dat zorgt ervoor dat ze regelmaat ontwikkelen met de kinderen om er bijvoorbeeld elke vakantie eens op uit te trekken.’

“Soms voelen we ons nu gesandwicht tussen enerzijds de prangende noden en anderzijds projecten die inzetten op meer kwaliteit van leven, zoals het Ontdekkingtroef-project.”

Enkele jaren terug ging Karama vzw op meerdaagse uitstap naar de Vlaamse Ardennen. ‘Die korte groepsvakantie heeft zo’n impact gehad! Vele vrouwen vonden er zichzelf terug. De rust die ze ervaarden had ook invloed op hun relatie met de kinderen. Nieuwe contacten, samen activiteiten doen, en het warme gevoel van iets te betekenen voor elkaar waren zo waardevol. Ze leren van elkaars sterke kanten en hoe andere vrouwen omgaan met uitdagingen in de opvoeding van de kinderen. Er werden blijvende banden gesmeed. Deze zomer hopen we zo’n meerdaags verblijf opnieuw te kunnen doen, met vrouwen die er veel nood aan hebben.’

De buurt anders leren kennen en waarderen

De educatief medewerkers werken vaak samen met de sleutelfiguren van de organisaties, de voorzitters bijvoorbeeld. Dat willen Mina en Gianni met hun Ontdekkingtroef-project ook doen. In Antwerpen zullen ze enkele ontdekkingsactiviteiten organiseren voor sleutelfiguren van verschillende organisaties. Ervaringen en ontdekkingen die zij dan meenemen naar hun eigen werking en inzetten bij eigen activiteiten. Zo kunnen ontdekkings- en vakantie-ervaringen zich verspreiden als een warme glimlach, als een lopend vuurtje.

Mina selecteerde samen met enkele Antwerpse collega’s mogelijke buurt- en daguitstappen uit het ruime aanbod van Iedereen Verdient Vakantie. Ze blikt er lachend op terug: ‘De sfeer was heel anders dan een reguliere vergadering. Iedereen was heel enthousiast en vrolijk. Vele collega’s hebben ook een migratie-achtergrond en kennen die plekken nog niet. Ze leefden zich hard in: wat zullen de mensen van verenigingen fijn vinden, wat zal ze boeien? Eén van de keuzes viel op het chocolademuseum in Antwerpen. Door die buurtuitstapjes leren mensen hun buurt anders kennen en waarderen, leren ze meer plekken kennen dan enkel de kantoren van de hulpdiensten.’

Door de ogen en in de schoenen van andere mensen

Het internationaal comité brengt steeds organisaties en mensen met heel verschillende (migratie-)achtergronden samen. Dat leidt tot bijzondere uitwisselingen en diversiteit, over zoveel onderwerpen en bij het vormgeven van de federatie. Ze noemen dat hun grote rijkdom en kracht.
Mina: ‘In een superdiverse stad als Antwerpen is het ook belangrijk dat mensen elkaars achtergrond en rituelen leren kennen. Die diepere dimensie willen we ook een plek geven in onze uitstappen door een bezoek aan een kerk, tempel en moskee.’

“We vertrokken van de vraag: Wat betekent Leuven voor jou als iemand met een migratie-achtergrond? Wat zijn jouw bijzondere plekken in Leuven?”

Mensen met een migratieachtergrond maken mee de stad en daar valt nog zoveel te ontdekken. Dat was het uitgangspunt bij een eerder project van IC vzw in Leuven. Gianni: ‘We werken al lang rond vrije tijd, ook met Pasar. We keken naar de stad door de ogen van verschillende mensen. We vertrokken van de vraag: Wat betekent Leuven voor jou als iemand met een migratie-achtergrond? Wat zijn jouw bijzondere plekken in Leuven? Het maakte mensen ook bewust: ik heb zelf ook een plek in deze stad. We verzamelden verhalen van mensen uit verschillende gemeenschappen en werkten een educatief pakket uit met een fotozoektocht en stadwandeling.** Zo kunnen mensen Leuven ontdekken door de ogen en in de schoenen van andere mensen.’

Perceptie bijstellen en hoopvol exploreren

‘Iedere mens heeft zuurstof nodig,’ zegt Gianni. ‘Dat vinden we in vrije tijd, cultuur en vakantie. Net daarom zetten we daar allemaal op in. Het is een ook goede ijsbreker, zeker tussen mensen van verschillende achtergronden, en het maakt ontmoeting op een gelijkwaardige basis makkelijker.’
Voor Gianni bieden uitstappen en vakantie ook mogelijkheden om perceptie bij te stellen: ‘Toen we met een diverse groep rond vakantie werkten in Leuven, bleek dat veel mensen met een migratie-achtergrond al op veel plaatsen in de wereld waren geweest. De verwachting zat heel anders. Aanvankelijk was ik terughoudend om op uitstap te gaan naar het Afrika Museum, omwille van de kritische stemmen rond de heropening. Door wèl te gaan, wat de mensen wilden, kunnen we er samen over in gesprek gaan en leren van elkaars standpunten.’

Mina hoopt dat de ontdekkingtroef-projecten de belevenis van vakantie completer maken voor mensen uit de organisaties. ‘Voor vele mensen met een migratie-achtergrond is de definitie van vakantie op bezoek gaan bij familie, die bijvoorbeeld in een andere stad, Frankrijk of Nederland woont. De Westerse vakantierituelen zijn vaak heel anders. Een weggaan van wat en wie je vertrouwd is. In essentie is het vaak een ontdekkingsreis van de omgeving en de wereld. Het hoopvol exploreren van het onbekende, ook dichtbij, zonder vooroordelen: daar willen we graag samen stappen in zetten.’

* De projecten van IC vzw  zijn enkele van de vele Ontdekkingtroef-projecten overal in Vlaanderen, die Iedereen Verdient Vakantie ondersteunt.
** Heb je interesse in de fotozoektocht en wandeling in Leuven? Neem dan contact op met Gianni via 

In gesprek met

Gianni Canu is al zes jaar educatief medewerker bij IC vzw in Vlaams Brabant, met focus op Leuven en Brussel. Hij coördineert het Ontdekkingtroef-project ‘IC warmt op’ in het Leuvense.

Louiza Erifi is educatief medewerker bij IC vzw in Mechelen. Ze is nauw betrokken bij interculturele vrouwengroep Karama, en haar ontdekkingtoef-project ‘Onbekend, onbemind’.

Mina Mangre is sinds kort coördinator Antwerpen van IC vzw. Ze coördineert het ontdekkingtroef-project ‘Avontuur Vlaanderen’ in Antwerpen.

Internationaal Comité vzw (IC) is een multiculturele federatie van etnisch-culturele organisaties en gemeenschappen in Vlaanderen en Brussel. Ruim 350 superdiverse lidverenigingen uit Vlaanderen en Brussel zijn bij IC aangesloten. Elke lidvereniging kent een unieke samenstelling wat betreft nationaliteit, taal, religie, opleidingsniveau, ervaring, doelen en interesses. De medewerkers van IC begeleiden en ondersteunen de verenigingen op maat, in een professionele vertrouwensrelatie.
Het IC werkt rond diverse maatschappelijke thema’s zoals culturele participatie, actief burgerschap, werk en gezondheid.

Neergepend door

Els Hillaert leeft op van inspirerende verhalen horen en delen, invoelend luisteren, woorden die de kern raken, zorgzaam samenwerken en meewerken aan diepgaande verandering. Sinds maart 2020 is ze verhalenwever bij Iedereen Verdient Vakantie en ook als freelancer schrijft ze graag heldere en bezielde tekst en verhalen voor waarde.n.volle initiatieven.