Overslaan en naar de inhoud gaan

Vakantie

Het echte reizen,… mogen vertrouwen op het onverwachte

In gesprek met Rita De Vos | 20 oktober 2017

Zelf je weg zoeken, je laten leiden door je intuïtie, je niet zomaar door anderen laten voorschrijven waar te gaan en wat te doen: dat is het echte reizen. Openstaan voor het onverwachte. Je verwondering aan het werk zetten. Dan ontdek je wat je nog niet kende, leerde je wat je nog niet wist. Dan verandert je leven. Dat vertelt Rita De Vos, medewerker bij Toerisme Vlaanderen.  ‘Wat mij betreft is daarom vandaag de belangrijkste vraag voor de brede toeristische sector in Vlaanderen: hoe kunnen wij het nog meer mogelijk maken dat reizigers in Vlaanderen hun plan kunnen trekken? Hoe kunnen we onze gasten nog meer kansen geven om zichzelf goed voor te bereiden, en hen tegelijk alle openheid te bieden om zich verwonderd over te geven aan het onverwachte?’

Een ervaring die bijblijft heeft altijd iets van een ‘shock’, een ontdekking dat de dingen anders zijn dan je dacht. Een ontmoeting met een ander, een plek, een sfeer die je voor even doet twijfelen of je wel ziet wat je denkt te zien, ervaart wat je dacht te zullen ervaren. Die verwondering is de grond voor een verdieping van je kijk op wat echt, waar en juist is in het leven.

Rita in Tenerife
Een vakantiekiekje van Rita

 

Amerika: ook westers, maar zo anders dan thuis

Toen Rita 22 was, bezocht ze een vriend in Amerika. Ze viel er van de ene verbazing in de andere. Rita: ‘Bij het zien van die rechte, naamloze, genummerde straten, ging ik onze oude Europese cultuur veel meer waarderen. Je komt in een ander Westers land terecht, en tegelijk voel je hoe enorm verschillend dat kan zijn. Achter de super-vriendelijkheid van Amerikanen ontbrak iets dat me erg dierbaar was. Diepgang, dat miste ik. En oer-gezelligheid, dat ook. Ik dacht dat ik in Amerika superdiversiteit zou ervaren, maar daaraan ben ik beginnen twijfelen. Het is alsof onze eigen diversiteit dieper gaat, naar mijn gevoel.

"Door op reis iets te missen, ontdekte ik wat me zo dierbaar is in Vlaanderen: diepgang, en oer-gezelligheid." - Rita De Vos

Rusland zien of Rusland ervaren

In hetzelfde jaar 1976 trok Rita met een vriendin naar Rusland, dat toen nog als onbekende plek achter de Berlijnse muur lag. Ze reisden met een groep, en het was duidelijk dat niemand iets op eigen houtje mocht ondernemen. De jonge vrouwen meldden zich ziek en glipten uit het kielzog van de groep. Ze slenterden een lange avontuurlijke dag door Moskou. Met meegesmokkelde roebels schoven ze aan bij winkels waar nooit toeristen kwamen. Ze reisden met de metro en gingen op in de sfeer van stadsdelen waar alleen lokale mensen kwamen.

De confrontatie vormt je wereldbeeld

Rita lacht als ze terugdenkt aan die eerste grote reizen. ‘Je moet een plek ervaren, mensen in de ogen kijken. Dan komt het onverwachte naar je toe. De oppervlakkige contacten in Amerika, de schaarste en armoede in Rusland. Dat confronteert, dat vormt je wereldbeeld. Dan is niets nog vanzelfsprekend. Reizen als vorm van praktische filosofie dus, het is sindsdien altijd bij mij gebleven.’

Bestemming Vlaanderen maken we samen

Vlaanderen kan ook zo’n transformerende bestemming zijn. Rita. ‘Wij hebben een prachtige cultuur te bieden. Een oude cultuur van creatieve zielen, genieters, dwarsdenkers en plantrekkers.  Maar we zijn een beetje een afwachtend, gesloten volk dat zich moeilijk openstelt voor vreemdelingen.'

"Als wij onze levens een beetje meer durven delen, bieden we onze gasten kansen op diepgaande reiservaringen." - Rita De Vos

In contact met plaatselijke mensen kunnen reizigers met een gerust hart hun intuïtie volgen, denkt Rita. En dan volgt de verwondering, en alle transformerende ervaringen die daaruit ontstaan, vanzelf wel.

Foto's: Rita De Vos

Rita De Vos

In gesprek met

Rita De Vos (61) werkte haar volledige loopbaan in de sector van toerisme. Zeventien jaar lang verwelkomde ze reizigers op de toeristische balie in Zaventem. Twee jaar verzorgde ze de balie van het infokantoor aan de Grasmarkt in Brussel.

Nu is Rita Content & Channel Administrator voor VISITFLANDERS.com, de website voor reizigers die Vlaanderen willen verkennen. Dag in dag uit bezig met de mooiste plekjes en belevenissen in Vlaanderen, doet wat met een mens. Rita: ‘Ik ben trots op Vlaanderen. We hebben zoveel schitterende dingen op zo’n kleine oppervlakte. Ons land is een bijzonder stukje wereld, met veel kansen om leuke dingen te beleven en erfgoed te ontdekken.’

Rita is trots op Vlaanderen, en trots op ons volk. ‘Wij hebben iets ‘surrealistisch in ons. Iets eigenwijs, en iets geniaal. In Vlaanderen leefden en leven zoveel uitzonderlijke mensen. Mensen met ‘een hoek af’, zeggen we soms: uitvinders, kunstenaars, wetenschappers, artistieke ambachtsmensen, schrijvers en striptekenaars. En altijd vinden we wel een oplossing, al is die voor een buitenstaander soms moeilijk te vatten.  Plantrekkers zijn we, in de goeie zin van ’t woord. We zijn niet de meest rationele mensen. Om je hier als reiziger goed te voelen, moet je daar wel een beetje in meekunnen.’  

Dit verhaal werd gepubliceerd op 20 oktober 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Reizen: respecteer, waardeer en geniet van wat anders is

In gesprek met Taleb Rifai, Secretaris-Generaal UNWTO, de Wereld Toerisme Organisatie van de Verenigde Naties | 12 september 2017

Onlangs reisde Taleb Rifai naar Bangladesh. De kopman van de Wereld Toerisme Organisatie werd er opgewacht door de Minister van Toerisme van het land, dat tot een van de meest dichtbevolkte plekken op aarde behoort.  ‘Terwijl mijn gastheer zich uitgebreid verontschuldigde voor de verkeerschaos, zat ik te genieten in de auto. Ik zag leven, ik zag energie!’  In zijn kantoor in Madrid spreken we met een gepassioneerd mens. Taleb Rifai reist de aardbol rond als ambassadeur voor de bijdrage die toerisme levert aan vrede, duurzaamheid, welvaart en solidariteit in de wereld.

Mr. Rifai vertelt over een chaotische rit door Bengaalse straten. Stralend glimlachend schetst hij het beeld van schamele straten, bruisend van leven van kinderen, oudere mensen, drukke verkopers, mensen die met grote gebaren met elkaar spreken. Een stad die zich verslikt in het verkeer. Getoeter. Belgerinkel. Roepende mensen. ‘Naast mij in de auto putte de minister zich uit in excuses. Sorry, sorry, sorry, bleef hij zeggen. Maar ik vond het betoverend. Ik zag leven. Ik zag energie! Ik zag overal verhalen.’

Bangladesh, een en al leven en energie.

 

Beter mens

‘Ik bezocht bijna elk land in de wereld,’ zegt Taleb. ‘Dat heeft mij fundamenteel veranderd. Ik kijk anders naar het leven. Ja, ik mag wel zeggen: ik werd een beter mens, precies omdat ik heb kunnen reizen.’  

Hoe maakt reizen een mens beter, completer? Taleb: ‘Laat ik nog een verhaal vertellen. Tijdens een bezoek aan Ethiopië bezocht in een Christelijke kerk. Ik moest mijn schoenen uitdoen. In de kerk zag ik hoe vrouwen en mannen gescheiden van elkaar de gebedsdienst beleven. Zelf ben ik moslim, en daar zag ik hoeveel gelijkenissen onze rituelen hebben met die vroegste Christelijke kerk. Het was een ontdekking die mijn wereld verder opende.

Onze gemeenschappelijke oorsprong

Reizen confronteert een mens met het verschil, en nodigt tegelijk uit om te ontdekken hoezeer we toch hetzelfde zijn. Hoe we één humanitaire gemeenschap vormen van mensen die dezelfde oorsprong delen. Taleb zag Lucy, het skelet van een vrouw die 300 miljoen jaar geleden leefde in Ethiopië. Hij springt recht en reikt naar de grote wereldkaart aan de muur achter ons. ‘Daar, in Oost-Afrika ligt de oorsprong van ons allemaal!’ Zijn hand reist van Afrika naar Europa, van Afrika naar Azië, Van Afrika naar Noord- en Zuid-Amerika. ‘Hier vertrok de reis van onze vroegste voorouders.  En daar, daar, daar vestigden de eerste mensen zich en bevolken zo de wereld.’

"Wie zijn wij om te beweren dat we te verschillend zijn om te kunnen samenleven?"

Hij gaat weer zitten, kijkt ons aan en vraagt: ‘Wie zijn wij dan om te zeggen dat we zo verschillend zijn? Dat we te verschillend zijn om te kunnen samenleven?’ En met nadruk zegt hij: ‘BBC maakte daarover de schitterende reeks ‘The Incredible Human Journey’. Iedereen zou die moeten gezien hebben.’

Achter je vooringenomenheid kijken

Onzin dus, al die focus op ras, op verschillen die niet overbrugbaar zouden zijn. We zijn familie van elkaar. Taleb: ‘Reizen zet je ogen open voor mensen, gewoonten en dingen die heel anders zijn dan je kent. Je leert achter je vooringenomenheid kijken. In de ogen van de ander zie je eerst een mens. Een mens die anders kan zijn dan jij. De schoonheid van de mensheid is precies ons verschillend zijn. Dat is wat ons menselijk maakt.’

'Reis, en je leert achter je vooringenomenheid kijken. In de ogen van de ander zie je eerst de mens."

‘Maar het gaat niet alleen om de ervaring zelf. Je moet er ook over willen nadenken,’ zegt Taleb. Reizen stopt niet als je weer thuiskomt, lijkt hij te willen benadrukken. Orden je ervaringen, denk na over wat je leerde, over de betekenis die je eraan geeft. Dan wordt reizen een deel van wie je bent en hoe je naar de wereld kijkt.

Taleb Rifai

In gesprek met

Taleb Rifai, Secretaris-Generaal van de Wereld Toerisme Organisatie (UNWTO). 2017 werd door de verenigde naties uitgeroepen tot het ‘Internationale Jaar van Duurzaam Toerisme voor Ontwikkeling.’ De Wereld Toerisme Organisatie – UNWTO – kreeg de opdracht om de transformerende kracht van toerisme op de wereldagenda te plaatsen. Meer weten over de campagne Travel-Enjoy-Respect kan hier.

Bij Toerisme Vlaanderen ijvert het Steunpunt Vakantieparticipatie al ruim 15 jaar voor het recht op vakantie voor iedereen. Bovendien bracht Administrateur-Generaal Peter De Wilde onlangs het gesprek op gang over hoe reizen mensen en gemeenschappen verandert. Dat is ook de overtuiging van UNWTO-Secretaris Generaal Taleb Rifai. ‘Toerisme is het medicijn voor zovele ziekten die de wereld vandaag treft. Toerisme draagt bij aan economie, educatie en technologie op mensenmaat. Toerisme bouwt bruggen van wederzijds begrip en tolerantie,’ zegt de UNWTO-topman.

Mr. Rifai (°49) staat sinds 2010 aan het hoofd van de UNWTO. Aan het einde van het bijzondere jaar 2017 geeft Taleb Rifai de fakkel door. We reisden naar Madrid, ontmoetten de man en kwamen terecht in een achtbaan van verhalen en wijsheid. Met een warme glimlach, felle lichtjes in de ogen en doorleefde visie gidste hij ons doorheen een labyrint van verhalen en conclusies.

In drie stukjes vertellen we over wat we nooit meer zullen vergeten.
'Waarom toerisme onze toewijding verdient'
'Reizen: respecteer, waardeer en geniet van wat anders is'
'Sociaal toerisme is een hefboom voor het recht op reizen'

 

Dit verhaal werd gepubliceerd op 12 september 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Verbondenheid: essentie van sociaal toerisme

In gesprek met Kim Beuten, FlorealGroup | 1 juni 2017

Als elke gast, van Nieuwpoort tot in Malmedy, zich op z’n gemak voelt. Als niemand ooit hoeft rond te kijken om zich vertwijfeld af te vragen ‘pas ik hier wel?’. Als gasten heerlijk kunnen ontspannen en hun eigen gang kunnen gaan. En als er zoiets kan groeien als verbondenheid en respect tussen mensen die in verschillende werelden leven. Dan zit het goed, zegt Kim Beuten van FlorealGroup. ‘Daar zit de kern van sociaal toerisme, denk ik. In diversiteit, jovialiteit, vrijheid, openheid en ruimte voor iedereen om zichzelf te zijn.’

Kim: ‘Onlangs zat ik op de bus. Een wat oudere man zat tegenover mij. Hij begon wat heen er weer te schuiven, en ik kon zien dat er iets was. “Mag ik nu eens vijf minuutjes met je spreken?”, vroeg de man me. Hij vertelde me dat zijn vrouw was overleden en dit de eerste keer was dat hij sinds haar dood weer buiten kwam. Hij sprak uit dat hij zich schuldig voelde omdat hij door ging met het leven terwijl zijn vrouw dat niet meer kon. Hij zei nog hoe het opluchtte om dit even aan iemand te kunnen vertellen. Dat heeft me toen echt gepakt.’

Wat raakt je zo in die ervaring, Kim?

‘Het is op zo’n momenten dat ik met een klap weer besef dat er veel mensen zijn die in gelijkaardige situaties leven als die vriendelijke man op de bus. En dan denk ik dat ons werk, sociaal toerisme organiseren, ertoe bijdraagt dat mensen er eens tussenuit kunnen, dat ze voorzichtig hun soms eerste stapjes kunnen zetten in hun vakantiebeleving en dat ze in contact kunnen komen met anderen die hen oppeppen. Want dat doet vakantie wel, denk ik: even ademruimte scheppen, de problemen voor een korte tijd op pauze zetten, kansen bieden om met anderen te praten, te ventileren en daardoor weer kracht te vinden.

“Mensen hebben verbondenheid met anderen nodig. En dat kunnen wij, vakantiemakers, helpen mogelijk maken.” – Kim Beuten

‘Net dat raakt mij enorm: dat mensen verbondenheid met anderen nodig hebben. En dat wij, vakantiemakers, dat mogen helpen mogelijk maken. In alle diversiteit. Bij ons komen seminariegangers in contact met kleine kinderen die door de gang fietsen. Mensen met een beperking beleven hun vakantie in de nabijheid van anderen. Gezinnen die het minder breed hebben kunnen bij ons net zo goed op vakantie als gezinnen die niet zo op de centen moeten letten. We proberen de mensen met elkaar in contact te brengen, muurtjes van onwetendheid af te breken, de mensen te doen beseffen dat anderen ook echt anders kunnen zijn dan zijzelf. Dat is wellicht het mooie van sociaal toerisme, denk ik.’

Kan sociaal toerisme een maatschappelijke motor van verbondenheid zijn?

‘Ik denk het wel, ja. Ik denk dat we mensen met elkaar in contact brengen, en ik hoop dat sommige van die contacten ook blijvend zijn. Nu ik er zo over nadenk: we zouden daar nog een stap verder in kunnen gaan. Door bijvoorbeeld samen te werken met OCMW’s, om hun vakantiegangers uit te nodigen voor een terugkommoment. Foto’s tonen, een pannenkoek eten en vooral: zorgen dat mensen mekaar weer ontmoeten en daardoor hun sociaal weefsel kunnen uitbouwen. Via de omweg van vakantie terug verbondenheid creëren: het klinkt misschien utopisch…’

Ach, groeien niet de grootste maatschappelijke vernieuwingen uit utopische gedachten? Is er nog zo’n idee dat je koestert?

‘Ik denk ook aan senioren die een tweede verblijf hebben aan de kust. Veel van die mensen zijn zowat aangespoeld aan zee, hebben amper een connectie met hun leefomgeving, kennen er bijna niemand. Misschien kunnen we voor hen ook iets doen. Hen uit hun appartementje halen, uitnodigen op een kaartnamiddag, en dan helpen om de weg te vinden naar plaatselijke verenigingen.

Interessante gedachte. Daaruit spreekt dat je vindt dat je als logiesaanbieder ook een rol te spelen hebt in de lokale gemeenschap?

‘Dat denk ik wel. En ik ben heel blij dat er zoiets bestaat als Vakantieschakel. Want wellicht kunnen we via dat platform op zoek naar lokale inwoners die iets voor onze vakantiegangers kunnen betekenen. Samen Nordic Walking doen, bijvoorbeeld, waarbij onze gasten dan kunnen profiteren van de échte couleur locale, geboden door mensen die de kleine straatjes kennen. Ik denk dat sociaal toerisme inderdaad verder gaat dan het aanbieden van logies en ontbijt, dat we echt iets te toen hebben in het stimuleren van ontmoeting op vele fronten.’

Waar gaat ‘sociaal toerisme’ dan voor jou in essentie over, Kim?

‘We praten in de sector al lang om dat sociaal toerisme goed te definiëren. Ons werkveld evolueert enorm en je kunt er moeilijk de vinger opleggen, want wat is er bij ons anders dan in het reguliere toeristische aanbod? Ik denk dat het ten gronde draait om openheid, joviaal zijn, waardig en persoonlijk omgaan met mensen. En verbondenheid creëren. Ja, dat is de essentie: verbondenheid mogelijk maken.

Foto: Pixabay

 

Kim Beuten

In gesprek met

Kim Beuten is de assistente van de Algemeen Directeur van FlorealGroup.  Floreal heeft vakantiedomeinen, campings en meetinginfrastructuur in Vlaanderen en Wallonië en werkt ook haar vakantieaanbod in Frankrijk uit.

Floreal werkt samen met Steunpunt Vakantieparticipatie. Mensen met een beperkt inkomen kunnen aan lager tarief met vakantie in de vakantiedomeinen in Nieuwpoort, Blankenberge en La Roche-en-Ardenne. 

Dit verhaal werd gepubliceerd op 1 juni 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

“Altijd is er dat gevoel van schaamte en schuld.”

In gesprek met Ruth C. | 2 mei 2017

Alsof er een scherm staat tussen haar en andere mensen. Zo ervaart Ruth C. (57) het leven. Het gevoel ‘anders’ te zijn, de mensen niet te kunnen volgen en niet begrepen te worden, doet al te vaak ‘wreed zeer’, zegt Ruth. ‘Ik zie mensen lachen en praten en afspreken met elkaar, en ik kan daar niet bij. Ik blijf een buitenstaander. En altijd is er dat gevoel van schaamte en schuld.’ De wortels van die pijn liggen in de vele traumatische gebeurtenissen, reeds van in het begin van haar leven. Drie jaar geleden kreeg ze de diagnose van autisme. We praten met haar over het leven, over vakantie. Want we willen een beetje beter begrijpen hoe vakantie voor haar een heerlijke tijd kan zijn.

‘Gewoon samen met anderen kunnen lachen en zot doen: dat is een zeldzame ervaring in mijn leven. Het verlangen is groot. Soms voel ik wel iets van spontaniteit, soms durf ik een beetje authentieker zijn. Soms durf ik zeggen dat er stilaan een nieuw leven op komst is’, vertelt Ruth. Maar het is broos, snel kapot en dan vraagt het een berg energie om weer uit het donker omhoog te klauteren.

Wanhoop in Oostenrijk

Ruth is net terug van een reis naar Oostenrijk. Aangetrokken door de natuur, de bergen, het vooruitzicht om lange wandelingen te kunnen maken, boekte ze een plekje in een georganiseerde bus- en hotelvakantie. De groep was goed, de organisatie prima in orde, en er was een hele grote vrijheid. Toch werd het een aartsmoeilijke reis, met een overweldigend gevoel van alleen zijn, geen aansluiting vinden bij de groep, schaamte en schuldgevoel om het anders zijn. ‘Het lag zeker niet bij de anderen, het was ik die amper contact had met mezelf’, zegt Ruth.

‘Ik vluchtte in de natuur en op mijn kamer. Ik heb er heel diep gehuild. Pure wanhoop, het gevoel gevangen te zijn. Het uithuilen bracht wat verlichting. Ik zocht ontsnappingsmogelijkheden: ik ging wandelen, er alleen op uit met de bus, zorgde ’s middags voor mijn eigen picknick en zocht zelfs uit of en hoe ik op eigen kracht zou kunnen thuis geraken. Ik schreef een mail aan de reisbegeleidster waarin ik vertelde hoe moeilijk ik het had en wat me bezwaarde. Gewoon al dat: het opschrijven en versturen, maakte dat ik weer verbinding kreeg met mezelf. Het stroomde weer in mij.’

Gevangen in denkcirkels

In essentie gaat het hierom, zegt Ruth: ‘De meeste mensen die deel uitmaken van een reisgezelschap vinden vroeg of laat wel aansluiting bij elkaar. Voor mij is dat veel moeilijker. Indrukken komen bij mij ongefilterd binnen. Als mensen dingen zeggen, voelt dat voor mij heel snel als beschuldigend. Dat gevoel van afwijzing is er gewoon, mijn hele leven al. Ik draag alles wat mensen zeggen en doen voortdurend mee in mijn hoofd. Ik blijf er dan constant mee bezig en geraak niet meer uit die denkcirkels. Dan verstoot ik mezelf, breek ik mezelf af. Dat is echt afzien.’

Hoe kan ik mijn plaats vinden in de wereld?

Kleine, dagelijkse dingen worden grote uitdagingen voor Ruth. Een goedbedoelde uitspraak van iemand kan jarenlang dreunen in haar hoofd en haar van alle kracht beroven. Willen ‘normaal doen’ vraagt veel energie. En, op reis met een groep, zijn er talloze momenten waarop je moet zien te ontdekken wat ‘normaal’ is. Durf ik de plaats innemen aan tafel waar ik graag wil zitten? Is het gepast om een kleine portie te vragen of juist grote porties te nemen? Mag ik zeggen dat ik liever geen drank bestel bij de maaltijd? Kan ik zeggen wat comfortabel voelt voor mij? En dan de verwarring als mensen onderling lachen en plezier maken: waarover gaat dat? Waarom komt de lach bij mij niet zo makkelijk vrij? Waarom is het toch zo moeilijk om erbij te horen?

Kracht vinden in alleen dingen ondernemen

Net voor de vakantie in Oostenrijk, was Ruth op familiebezoek in Canada. 'Die reis voorbereiden, vertrekken, reizen met de trein en met het vliegtuig: ik heb daar veel deugd van gehad. Ik kan trouwens heel veel deugd beleven als ik dingen onderneem. Zelf. Het zijn allemaal oefeningen om mijn zelfstandigheid te ervaren en te ontplooien. Bovendien: alleen is het makkelijker om trouw te blijven aan mezelf, om mijn eigen ritme te blijven volgen.'

Trouw mogen zijn aan zichzelf

Ruth kan zich maar goed voelen als alles ‘klopt’ voor haar. Als ze ruimte voelt in plaats van ingesloten zijn. Als ze trouw kan blijven aan zichzelf. Als ze durft te luisteren naar de signalen van haar lijf en ziel. ‘Ik moet mezelf dragen. Altijd opnieuw ruimte maken om mezelf te durven zijn.'

"Op mijn eentje of in gezelschap van iemand die ik helemaal vertrouw voel ik me het meest comfortabel. En toch heb ik behoefte om af en toe deel te mogen zijn van een groep. Dat is altijd opnieuw evenwicht zoeken." - Ruth

In Oostenrijk trok ze op haar eentje naar een dorp in de buurt. Weg van de groep, ruimte vinden voor zichzelf. Ze wilde haar wandelschoenen laten herstellen of nieuwe kopen. Ze reisde alleen, met het plaatselijke openbaar vervoer. Ze stapte een winkel binnen en zocht schoenen uit die helemaal perfect aanvoelden. ‘Het was ook een beetje een symbolisch moment’, zegt ze. ‘Ik zette mezelf in een situatie waarin ik keuzes moest maken. Dat betekent: mijn zelfstandigheid voeden, vertrouwen op mijn signalen. Trouwens: mezelf goed schoeisel geven, is mezelf een stevige basis gunnen.’

Bron foto: Pixabay, gekozen door Ruth.

In gesprek met

Ruth C. aarzelde om met haar verhaal naar buiten te komen. Enerzijds wil ze dat mensen weten hoe complex leven en reizen voor sommige mensen wel kan zijn. Anderzijds vertelt ze in haar verhaal dingen die mensen in haar omgeving amper weten. Haar familienaam werd afgekort. Voor haar past het zo: open en anoniem tegelijk.

Ruth (57) woont in West-Vlaanderen. Sinds 2000 stopte ze noodgedwongen met werken en leeft nu van een ziekteuitkering, in combinatie met interim-werk en vrijwilligerswerk. De diagnose van autisme werd in 2014 gesteld.

We ontmoetten Ruth op het Forum Vakantieparticipatie 2016. ‘Ik kreeg een uitnodiging omdat ik een vakantie en daguitstap had geboekt. Ik verbleef via Vakantieparticipatie in Bethanië en bezocht al het Diamantmuseum. Ik vond de uitnodigingskaart voor het Forum mooi en vooral heel uitnodigend. Die uitdaging wilde ik wel aangaan.’

Het is zalig dat er initiatieven zijn als Vakantieparticipatie, de vrijetijdswerking van het OCMW in Brugge, een kaart voor De Lijn. Dat zijn echt grote cadeaus. Zonder die mooie kortingen en formules zou ik het niet doen. Het helpt me om buiten te komen voor initiatieven die anders aan mij voorbij zouden gaan. Het is dubbel. Ik voel schaamte en schuld omdat ik daar gebruik van maak, maar tegelijk besef ik hoe groot het geschenk is. Het is helend voor mij.’

Dit verhaal werd gepubliceerd op 2 mei 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Toerisme transformeert? 4de couplet: Nieuw maatschappelijk project

In gesprek met Peter De Wilde, administrateur-generaal Toerisme Vlaanderen | 27 april 2017

In vier coupletten reizen we met Peter De Wilde, administrateur-generaal van Toerisme Vlaanderen langsheen de transformerende kracht van toerisme. We vroegen hem waarin die transformatie kan werkzaam zijn. In drie vorige artikels sprak Peter over hoe reizen de reiziger verandert, de gastheer inspireert, de bestemming verrijkt. Peter had het over een paradigmashift die onze kijk op toerisme, toeristische ontwikkeling en marketing diep kan beïnvloeden.  Om die shift te maken, staat zijn team bij Toerisme Vlaanderen ook voor transformerend werk. Peter: ‘De authenticiteit, de waarachtigheid van onze bestemmingen als uitgangspunt nemen en verbinden; slow en duurzaam toerisme mogelijk maken; de toerist ontzorgen door in te zetten op logistieke oplossingen; reizigers kansen bieden om ervaringen te kunnen opdoen die hen raken, begeesteren.’ Daarvoor zal samenwerking op alle niveaus belangrijk zijn, zegt Peter. Tot op het niveau van de lokale gemeenschappen.

Overal, van Vlaanderen, over de provincies tot in gemeenten en dorpsgemeenschappen zijn er gepassioneerde mensen die trots zijn op hun plaats, er mensen willen verwelkomen en hen onvergetelijke ervaringen bieden. ‘Wat we nog niet hebben is een gemeenschappelijke doorleefde visie. Daar moeten we nu werk van maken. Bondgenoten zoeken, partnerschappen ontwikkelen en werken aan een breed gedragen verhaal.’

‘Decennialang lag de focus van Toerisme Vlaanderen bij de internationale bezoeker. Gaandeweg ontstond een disconnectie tussen ons werk en het lokale niveau. Het lokale draagvlak is grotendeels verdampt, en zal dat nog verder doen wanneer we er niet in slagen om plekken en belevingen fijnmaziger te verbinden. Ik wil groeien naar partnerschappen in een veel vlakkere structuur. Wij moeten niet ‘neerdalen’ in de lokale gemeenschappen. Wij moeten er samenwerken, ten voordele van de gemeenschappen, de buitenlandse reiziger én de Vlaming die in zijn regio op reis wil.’

"Wij moeten samenwerken met de lokale gemeenschappen. Ten voordele van die gemeenschappen, de buitenlandse reiziger en de Vlaming die in eigen regio op reis wil." - Peter De Wilde

Partnerschap met het lokale niveau

Lokale besturen hebben sleutels in handen om de kracht van ‘hun plaats’ in te zetten zodat de reiziger kansen krijgt om geraakt, wijzer, rijker en met een ‘sense of place’ weer naar huis te gaan. Wat hebben lokale besturen dan nodig? Peter: ‘Twee dingen: inspiratie en daadkracht. Inspiratie voor de ontwikkeling van een visie, gebouwd op sterkten en dromen waar je naartoe wil. En daadkracht om de moed te vinden ervoor te gaan. Want ook dat is iets van ons, Vlamingen: de schrik voor commentaar is vaak sterker dan de moed om het anders te durven doen.’

Toerisme Vlaanderen kan die daadkracht ontwikkelen en aanmoedigen. ‘We hebben de waarheid niet in pacht, laat dat duidelijk zijn. We kunnen wel onze kennis doorgeven, mee nadenken en begeleiding bieden bij visieontwikkeling. Als de ziel van onze plekken – the spirit of place – een beetje aanraakbaar wordt, ja, dan staan we op de grond waar reizigers nieuwsgierig komen en rijker vandaan gaan.’

Een breed maatschappelijk project

Toerisme kàn de wereld veranderen, zegt Peter. ‘Als we ons – nu overwegend ‘harde’ economisch geïnspireerde – verhaal completeren met aandacht voor het sociale weefsel waarin het toerisme plaatsgrijpt.’ In de ontmoeting tussen reiziger, plaats en bevolking dus. Lokale mensen aanmoedigen om gastheerschap op te nemen, kan een vliegwiel zijn om mensen sterker te verbinden met hun plaats. Ultimo leidt dat tot een gezondere samenleving, waar mensen in betere verstandhouding samenleven en -werken. ‘Als we te snel loskomen van de authentieke beleving van ‘thuis’ zijn, dreigen mensen zichzelf en de verbinding met elkaar kwijt te spelen. Zover zijn we niet in Vlaanderen. Het sociale weefsel is niet kapot, maar hier en daar wel aan herstel toe.’

Toerisme als ‘product’ dat ontstaat in partnerschap, is een hefboom voor het versterken van het democratisch gehalte van de samenleving, stelt Peter De Wilde. ‘We komen daarmee op terrein dat niet afgepaald is, dat geen vaste structuur heeft. En dat is spannend, want wat gebeurt er dan? Maar bon – zoals ook Jef Staes met zijn metafoor van de rode aap wil aangeven: de spannendste dingen komen uit de marge.’

What’s in it voor Toerisme Vlaanderen?

Voor medewerkers van Toerisme Vlaanderen betekent het een andere manier van buiten komen. Niet willen beheersen hoe het lokaal moet werken, maar drive vinden in verwondering. ‘Vertrekken vanuit potentiële belevingen in een fijnmazig netwerk van bestemmingen dus. Ons samen met lokale mensen afvragen welke beleving een plek uniek maakt en zoeken naar belevingen waar een transformerende kracht van uitgaat. En verbindingen leggen waar reizigers de ervaring kunnen hebben van in-en-uit-gaan, van zich kunnen smijten in indrukken en zich terugtrekken in de rust, van geïnspireerd raken door erfgoed en heling vinden in de natuur.’

"We hebben het allemaal in huis. Wat we nu te doen hebben is dat met elkaar verbinden."

‘We hebben het allemaal in huis. We ontwikkelden al een visie die evolueerde van bestemmingen naar belevingen. Nu moeten we dat nog koppelen aan plekken én vertrekken vanuit de visie dat mensen plekken maken. Ook de methodieken om lokale netwerken te ondersteunen – zoals Vakantieparticipatie en het netwerk van Rap op Stap initiatieven – hebben we al in huis. Wat we nu te doen hebben is dat allemaal verbinden.’

Waar staan we binnen enkele jaren? ‘Dan hebben we handen en voeten gegeven aan het begrip verbinding’, zegt Peter. ‘Verbindingen in de sector, tussen Vlamingen en internationale bezoekers en tussen Vlamingen onderling.’

Met die focus op verbinding sluiten we af. Voor nu, want alles is altijd in ontwikkeling. Dat is het verhaal van langzaam voortschrijdend inzicht.

Peter De Wilde

In gesprek met

Op zoek naar de transformerende kracht van toerisme

Peter De Wilde (48) staat aan het hoofd van Toerisme Vlaanderen. De opdracht van Toerisme Vlaanderen is Vlaanderen in het buitenland en bij de eigen bevolking promoten als toeristische bestemming. Maar waarom eigenlijk? Welke kracht kan uitgaan van toerisme, met welke meerwaarden en voor wie?  ‘De vragen stellen is een oefening in nederigheid’, zegt Peter De Wilde. ‘Het helpt ons dieper begrijpen wat we – Toerisme Vlaanderen - ‘maar’ zijn en wat we ‘maar’ kunnen. De antwoorden liggen in de context waarin we werken. Fundamenteler begrijpen waarom we doen wat we doen, kan ons completer maken.’

In een lang gesprek met Peter reizen we langs intuïtieve vermoedens, inzichten, en hoop. Kan van toerisme een transformerende kracht uitgaan? En wie of wat transformeert er dan? Kan toerisme daardoor bijdragen aan levendige gemeenschappen, verbinding van mensen met elkaar, met plaats en met de wereld?

In vier artikels staan we samen met Peter De Wilde stil bij de betekenis van reizen, het belang van je plaats kennen, de uitdaging om nieuwe verbindingen te leggen in onze regio en de uitdagingen van Toerisme Vlaanderen om bij te dragen aan een breed maatschappelijk project.

Toerisme Transformeert?

              1ste couplet: ‘Wie reist, verandert’
​              2de couplet: ‘Ken je plaats’
​              3de couplet: ‘Plekken en passies verbinden’
              4de couplet: ‘Nieuw maatschappelijk project’

Dit verhaal werd gepubliceerd op 27 april 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Toerisme transformeert? 3de couplet: Plekken en passies verbinden

In gesprek met Peter De Wilde, administrateur-generaal Toerisme Vlaanderen | 25 april 2017

Reisbestemming Vlaanderen kan sterker worden wanneer we erin slagen identiteit, sterkten en passies van bewoners, gemeenschappen en plekken op nieuwe manieren met mekaar te verbinden. Als we de verhalen kunnen linken, de energie aan mekaar koppelen en daardoor versterken. Peter De Wilde, administrateur-generaal van Toerisme Vlaanderen: ‘Nu staan onze boeiende plekken vaak te weinig in relatie met elkaar. Neem nu Brugge en Gent: wat kan er ontstaan als we die krachten verbinden? Kunnen we de dialoog, het samenspel tussen de stad een haar landelijke omgeving versterken?’ De kopman van Toerisme Vlaanderen vermoedt dat de sector voor enkele belangrijke paradigmashifts staat.

‘Vlaanderen heeft ongelooflijk veel te bieden dat aansluit bij wat reizigers vandaag zoeken. We doen er alleen te weinig mee’, zegt Peter. ‘Omdat we vastzitten in een paradigma dat onze kijk beheerst. In de jaren ’80 omschreven we ons toeristisch potentieel rond drie macro-bestemmingen: de kust, de kunststeden en de groene regio’s. Dat zijn we dan op de markt gaan positioneren.  Maar als we ons te sterk blijven focussen op de steden en de kust, dan missen we veel. Want, om een voorbeeld te noemen: je kunt de stad niet begrijpen als je niet begrijpt wat de niet-stad is. Zoals een molecule wordt gedefinieerd door de ruimte die ertussen zit, zo is Vlaanderen een dicht netwerk van steden die met elkaar verbonden zijn door de landelijke ruimte.’

Paradigmashift 1: stad en ommeland met elkaar verbinden

Peter De Wilde wil van dat dominante paradigma loskomen. De stad is maar zo sterk als zijn relatie tot zijn ommeland. We zijn eraan toe die relaties te herwaarderen, verbindingen te leggen. Plekken en hun verhalen met elkaar verbinden. Cultuur, erfgoed, landschap en sport met elkaar verbinden. 'Voor bezoekers aan Vlaanderen betekent dat hun beleving van de stad verrijken met de ervaring van het landelijke. Daar wil ik een positief verhaal van maken.'

‘Het is de beleving ‘op den buiten’ die ons bijblijft’, zegt Peter. Een voorbeeld: ‘Ik bezocht onlangs de bloementuin van het Kasteel van Groot Bijgaarden. Het was opmerkelijk wat een internationaal publiek daar rondliep. Veel expats, vermoed ik, die Brussel even achterlaten en iets bijzonders beleven in de groene omgeving net buiten de stad. Ik werd er geraakt door de schoonheid van de omgeving, het kasteel, de bloemen, de hoornblazers die zomaar ineens achter je opdoken en je verrasten met een muzikaal ‘gesprek’ tussen ensembles die over het domein verspreid waren.’

En er was nog iets dat raakte: het ongekunstelde van de organisatie van het event. ‘Dat niet over-geprofessionaliseerde heeft een eigen aantrekkingskracht. Dat heeft te maken met trots, met eigenaarschap.’

Paradigmashift 2: authenticiteit verbinden met efficiëntie

We verwijlen nog even in Groot Bijgaarden. Peter: ‘Ja, door de ogen van deze professional gezien, lieten de organisatoren kansen liggen die een geolied event-team zeker zou benut hebben: een slim uitgedacht parcours bijvoorbeeld, of een spin-off van merchandising. Het zou commerciële kracht toevoegen maar of het de beleving van bezoekers zou versterken, valt te betwijfelen.  Misschien moeten de dingen niet altijd voor honderd percent super-efficiënt zijn. Misschien moeten we zoiets als een slimme efficiëntie opwaarderen: een efficiënte organisatie die rekening houdt met de eigenheid van de plek en de mensen die er iets willen delen met bezoekers.’

"Misschien moeten we zoiets als een slimme efficiëntie opwaarderen: een efficiënte organisatie die rekening houdt met de eigenheid van de plek en de mensen die er iets willen delen met bezoekers." - Peter De Wilde

Waarmee we op een derde paradigmashift terecht komen, die waarin lokale mensen ruimte en ondersteuning krijgen om authentiek gastheerschap op te nemen.

Paradigmashift 3: lokaal actorschap versterken

Lokale initiatiefnemers kunnen sterke actoren zijn in het grote toeristische verhaal. Als we ze niet overdonderden met van bovenaf doordachte concepten en richtlijnen. ‘Toerisme is economie. Maar het kan – het moet -  veel meer zijn dan dat. Toerisme kan lokale en regionale ontwikkeling in beweging brengen. Van toerisme kan een transformerende kracht uitgaan: een transformerende beleving voor bezoekers en de lokale gemeenschappen. Een beleving die wortelt in authenticiteit, die blijft hangen.’

"Een beleving die wortelt in authenticiteit, die blijft hangen."

Trouwens, bezoekers voelen zelf wel aan wat authentiek is en wat niet. Peter haalt de National Trust (Engeland) als voorbeeld aan. Lokale mensen nemen er vrijwillig gastheerschap op. Ze onthalen bezoekers in ‘hun’ kastelen en vertellen ‘hun’ verhalen. Ze pakken dat eigenaarschap op, maar dat is kwetsbaar. Als vrijwilligers die eigen inbreng wordt ontnomen, verandert de totale beleving. Peter: ‘Een klein voorbeeld, grappig en veelbetekenend. Toen ik vroeger sommige plekken beheerd door de National Trust bezocht, proefde ik overal een verschillende applecake. Vier jaar later was dat verschil verdwenen. Ik vroeg naar het waarom, en kreeg ‘efficiëntie’ als verklaring. Centraal gefabriceerde applecake is goedkoper. Helaas neemt dat eigenaarschap weg bij lokale mensen die niet meer trots hun eigen applecake-interpretatie kunnen serveren. Dat laat mensen een stukje verweesd achter. Jammer.’

Verwonderen, waarderen, versterken

‘Wat ons tot een authentieke bestemming maakt, zit meer dan ooit in de aansluiting die we kunnen maken met wat de mensen in onze steden en landelijke omgeving passioneert. Dat vraagt van ons – Toerisme Vlaanderen – dat we opnieuw verwonderd worden door wat er lokaal te zien, te voelen en te beleven valt. Dat we aandacht schenken en ons afvragen welke verhalen er achter tradities en gewoonten schuilt. Waar een opvallende trots vandaan komt. Want daarin zit die ‘echtheid’, die mensen willen beleven: bewoners en bezoekers.

En net dat is niet stuurbaar vanuit een Vlaams agentschap voor toerisme. Daar is lokaal actorschap voor nodig. ‘Wellicht dat, actorschap, zal cruciaal zijn om toerisme te enten op de draagkracht van onze bestemmingen en de mensen die er wonen. ‘

Foto: Passchendaele Memorial Garden - Visit Flanders - Bron: https://www.flickr.com/photos/visitflanders/
Peter De Wilde

In gesprek met

Op zoek naar de transformerende kracht van toerisme

Peter De Wilde (48) staat aan het hoofd van Toerisme Vlaanderen. De opdracht van Toerisme Vlaanderen is Vlaanderen in het buitenland en bij de eigen bevolking promoten als toeristische bestemming. Maar waarom eigenlijk? Welke kracht kan uitgaan van toerisme, met welke meerwaarden en voor wie?  ‘De vragen stellen is een oefening in nederigheid’, zegt Peter De Wilde. ‘Het helpt ons dieper begrijpen wat we – Toerisme Vlaanderen - ‘maar’ zijn en wat we ‘maar’ kunnen. De antwoorden liggen in de context waarin we werken. Fundamenteler begrijpen waarom we doen wat we doen, kan ons completer maken.’

In een lang gesprek met Peter reizen we langs intuïtieve vermoedens, inzichten, en hoop. Kan van toerisme een transformerende kracht uitgaan? En wie of wat transformeert er dan? Kan toerisme daardoor bijdragen aan levendige gemeenschappen, verbinding van mensen met elkaar, met plaats en met de wereld?

In vier artikels staan we samen met Peter De Wilde stil bij de betekenis van reizen, het belang van je plaats kennen, de uitdaging om nieuwe verbindingen te leggen in onze regio en de uitdagingen van Toerisme Vlaanderen om bij te dragen aan een breed maatschappelijk project.

Toerisme Transformeert?

              1ste couplet: ‘Wie reist, verandert’
​              2de couplet: ‘Ken je plaats’
​              3de couplet: ‘Plekken en passies verbinden’
              4de couplet: ‘Nieuw maatschappelijk project’

Dit verhaal werd gepubliceerd op 25 april 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Toerisme transformeert? - 2de couplet: ‘Ken je plaats…’

In gesprek met Peter De Wilde, administrateur-generaal Toerisme Vlaanderen | 20 april 2017

Zelfs al reis je op je eentje, reizen doe je nooit alleen. Er is de reiziger. Er is gastvrouw of -heer. Er zijn de mensen die wonen op de plek waar de reiziger passeert. Er is de plek met een eigen identiteit, sfeer, geschiedenis, taal en eigenaardigheden. En, er is de verbinding tussen lokale mensen en ‘hun’ plek. Dat laatste is ontzettend belangrijk, vermoedt Peter De Wilde, administrateur-generaal bij Toerisme Vlaanderen. Daar – in die band tussen bewoners en plaats - borrelt de authentieke gastvrijheid die een deel van de transformerende kracht van toerisme uitmaakt. ‘Een mens moet zijn plaats kennen’, zegt Peter. En dan bedoelt hij niet dat we ons maar beter onder ’t spreekwoordelijke maaiveld verschuilen. Integendeel: waar mensen letterlijk hun plaats kennen en zich ermee verbonden voelen, groeit waarachtig gastheerschap.

Peter: ‘Overal waar ik in Vlaanderen kom, ontmoet ik mensen die zich intens verbonden voelen met ‘hun’ plek en gemeenschap. Plaats en gemeenschap staan niet los van elkaar.’ In dat samenspel tussen mens, plek, community en bezoeker ligt de voedingsbodem voor een toeristische beleving die reizigers rijker, wijzer, anders weer naar huis doet keren.

Over modder, torens en Vlaamse ver-beeld-kracht

Vlaanderen heeft haar bezoekers iets eigens te bieden. ‘Iets’ dat spoort met identiteit, wortelt in geschiedenis, oorsprong – hoe flou dat ook klinkt.  ’Ik heb daar zo een eigen-aardige theorie over’, aarzelt Peter. Vertel, zeggen we, want in eigenaardige verklaringen liggen soms parels die tot inspirerende kracht kunnen uitgroeien.

Peter: ‘Heel lang geleden lag het stukje land dat nu Vlaanderen is onder water. De zee trok zich terug, een nat laagland achterlatend. Het woord ‘Vlaming’ heeft trouwens dezelfde wortel als het woord ‘terp’: een hogere plek in een voor het overige vochtig gebied. Vlaanderen, een nat, modderig land dat zuigt aan voeten van mensen die het land proberen te onderwerpen. In de ziel van de mensen huist een vage angst om het alsnog te verliezen van de zuigkracht van de modder. Vlamingen voelen zich veiliger ‘op hoogte’. Onze voorouders bouwden hun belangrijke gebouwen om het hoogst. Dingen van grote waarden bewaren we ‘hoog en droog’. Vlaamse reizigers zoeken hoogtes op om ‘hoogte te krijgen’ van onbekende omgevingen. En ook het moeras speelt nog op. Het lijkt erop dat de zuigkracht van de modder ons ertoe drijft elkaar onder het maaiveld te houden.’

Iets anders wat ons, Vlamingen, overwegend kenmerkt, is onze voorliefde voor beeld. Waar de Fransen of Italianen zich bedienen van een ontzettend rijke taal en woordkunst, grijpen Vlamingen terug naar het beeld om complexiteit tot uitdrukking te brengen. ‘Miniatuurkunst en het typische Vlaamse perspectief in de beeldende kunst gaan uit van een zorgvuldige observatie, eerder dan van mathematische wetmatigheid’, zegt Peter. ‘Wij zijn meesters in het beeldend uitdrukken van wat onzegbaar is met onze woorden.’

Toerisme transformeert reiziger, gastheer en plaats

Het komt hierop neer: de kans is groot dat reizigers iets bijzonders vinden wanneer ze onze regio bezoeken. ‘Iets’ dat in onze historie en aard zit. Iets dat bezoekers kan inspireren, doen stilvallen, op ideeën brengt, in contact brengt met hun eigen wortels, twijfels en dromen. Als we dat unieke ‘iets’ herkennen, als we erkennen wat authentiek spoort met onze identiteit, dan boren we de transformerende kracht van reizen aan.  

"De verrijking van reizen werkt in op de reiziger, zijn gastheer en de plek waar beiden elkaar ontmoeten." - Peter De Wilde.

Peter: ‘Voor de toerist, en voor in potentie zes miljoen Vlamingen die gastheer in eigen regio zijn. De verrijking van reizen werkt in op de reiziger, zijn gastheer en de plek waar beiden elkaar ontmoeten.’ Dat is de rondgaande cirkel van ontwikkeling bij mensen en plekken. Getuige zijn dat iemand geraakt wordt, raakt jou ook. Zien wat iemand inspireert, inspireert jou ook. Reizigers brengen andere ogen mee, en helpen ons met nieuwe ogen kijken naar wat voor ons vertrouwd is. Kracht die door die vertrouwdheid onzichtbaar werd, wordt opnieuw opmerkelijk. Wat opnieuw opgemerkt wordt, kan transformeren.

Neem nu Sint-Katelijne Waver, om maar één Vlaams voorbeeld te noemen. Ooit was het Instituut van de Usulinen een kostschool met een internationale uitstraling. Meisjes uit omliggende landen brachten er een groot deel van hun jeugd door. Nu geven zij hun herinneringen door aan kinderen en kleinkinderen. Ze komen opnieuw naar Sint-Katelijne Waver en delen daarmee een stuk van hun leven met hun naasten. Daar ontstaan dan verhalen die betekenis toevoegen aan én die families, én de plek zelf. Transformatie is iets dat over en weer gaat, iets wederzijds.

Zo gezien houdt de transformerende kracht van toerisme niet op bij de reiziger die ‘anders’ naar huis gaat dan die is gekomen. De transformatie kan doorwerken, bij ons, in de lokale gemeenschap, op de plekken waar wij ons leven vormgeven. In die wisselwerking leren we ‘onze plaats kennen’, denkt Peter De Wilde.

Reizen helpt ‘je plaats kennen’

‘Ik heb zelf de ervaring verknocht te zijn aan mijn omgeving’, zegt Peter. De band die je hebt met de plek waar je woont, tussen mensen waar je waarachtig kunt zijn, waar anderen jouw eigenheid zien en aanvaarden: dat allemaal bijeen is ‘thuis’. ‘Je plaats kennen’ is een proces van dieper doordringen in de betekenis van ‘thuis’ en hoe je dat vormt en gelukkig maakt. Zelf reizen en in contact komen met bezoekers versterkt dat proces, denkt Peter.

"Zelf reizen en in contact komen met bezoekers helpt om je plaats te kennen​." - Peter De Wilde

‘Als meer mensen ‘hun plaats kennen’, kan er een gigantische positieve drive ontstaan. Neem nu de Vlaamse Ardennen. Ik heb daar overal mensen ontmoet die gepassioneerd over hun plaats vertellen. Die passie draagt ertoe bij dat het totaalbeeld klopt: de omgeving is schitterend, cultuur, geschiedenis en natuur zijn in balans en mensen met passie verbinden dat allemaal op een manier die reizigers -en daardoor ook henzelf - raakt.’

Foto: Sint-Truiden by Lights - Visit Flanders - bron: https://www.flickr.com/photos/visitflanders/
Peter De Wilde

In gesprek met

Op zoek naar de transformerende kracht van toerisme

Peter De Wilde (48) staat aan het hoofd van Toerisme Vlaanderen. De opdracht van Toerisme Vlaanderen is Vlaanderen in het buitenland en bij de eigen bevolking promoten als toeristische bestemming. Maar waarom eigenlijk? Welke kracht kan uitgaan van toerisme, met welke meerwaarden en voor wie?  ‘De vragen stellen is een oefening in nederigheid’, zegt Peter De Wilde. ‘Het helpt ons dieper begrijpen wat we – Toerisme Vlaanderen - ‘maar’ zijn en wat we ‘maar’ kunnen. De antwoorden liggen in de context waarin we werken. Fundamenteler begrijpen waarom we doen wat we doen, kan ons completer maken.’

In een lang gesprek met Peter reizen we langs intuïtieve vermoedens, inzichten, en hoop. Kan van toerisme een transformerende kracht uitgaan? En wie of wat transformeert er dan? Kan toerisme daardoor bijdragen aan levendige gemeenschappen, verbinding van mensen met elkaar, met plaats en met de wereld?

In vier artikels staan we samen met Peter De Wilde stil bij de betekenis van reizen, het belang van je plaats kennen, de uitdaging om nieuwe verbindingen te leggen in onze regio en de uitdagingen van Toerisme Vlaanderen om bij te dragen aan een breed maatschappelijk project.

Toerisme Transformeert?

              1ste couplet: ‘Wie reist, verandert’
​              2de couplet: ‘Ken je plaats’
​              3de couplet: ‘Plekken en passies verbinden’
              4de couplet: ‘Nieuw maatschappelijk project’

Dit verhaal werd gepubliceerd op 20 april 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Toerisme transformeert? - 1ste couplet: Wie reist, verandert

In gesprek met Peter De Wilde, administrateur-generaal Toerisme Vlaanderen | 18 april 2017

Hotel California van de Eagles zag het licht. Abba domineerde de hitlijsten. De Belgische gemeenten fusioneerden, Elvis stierf. Zo was 1977. Het was ook het feestjaar van Rubens, die vierhonderd jaar eerder geboren werd in Antwerpen. Voor Peter De Wilde, toen een ventje van acht en nu spelverdeler bij Toerisme Vlaanderen, brak de wereld open. Zijn prilste ontmoeting met het huis en de kunst van de meester raakte hem tot in zijn jonge ziel. Via de kamers, gebruiksvoorwerpen en schilderijen voelde hij verbinding met mensen die vierhonderd jaar eerder dat huis, die kamers, die dingen aanraakten. Daar, in het zomerse Antwerpen van 1977 explodeerde Peters nieuwsgierigheid naar cultuur, geschiedenis, kunst.

Reizen heeft de potentie om iemand stevig door mekaar te schudden en in contact te brengen met ‘iets’ dat later essentieel blijkt in het leven. Lang, ver of vaak hoeft die reis helemaal niet te zijn. Peter: ‘Ik groeide op in een arbeidersgezin. Wij konden ons in de zomer één of twee keer een dagje uit permitteren.’ Die dag in Antwerpen, de ontmoeting met Rubens werd een transformerende ervaring, waarop Peter nu nog teruggrijpt om zijn voorliefde voor verhalen, krachtige beelden en later ook klassieke muziek te verklaren.

Reizen: even oud als de mens

Reizen is van alle tijden. Onze voorouders reisden om te overleven, handel te drijven, kennis te zoeken. In onze contreien reisde de middeleeuwse pelgrim op zoek naar absolutie. Als ze al terugkeerden, was dat een thuiskomen als andere mensen. Getransformeerd en vol verhalen. Reizen was (en is?) laveren op het spanningsveld tussen angst en verlangen. Het betekende in de onzekerheid stappen, angst voor het onbekende overwinnen. Er ging een aantrekkingskracht van uit, de spannende aantrekkelijkheid van het verbodene, het exotische, het gevaar.

Wie reist, verandert

Voor onze voorouders stond reizen gelijk met een ervaring die het leven fundamenteel anders maakt, transformeert. Ontmoetingen met vreemde plekken, andere mensen, andere gebruiken, nieuwe kennis, exotische kunst raakten reizigers op een fundamenteel niveau. Transcendente ervaringen zoals een bijna-dood-ervaring, werden – en worden -  ook beschreven als een reis. Mensen grijpen terug naar de metafoor van reizen, om iets te kunnen vertellen over ingrijpende ervaringen die iemands mens-zijn compleet door mekaar schudden.

Die metafoor blijft ook nu nog overeind. En het echte reizen, ‘toerisme’, houdt die transformerende potentie nog net zo goed in. Wanneer we dat op een fundamenteler niveau begrijpen, kunnen we met een andere bril kijken naar hoe Vlaanderen reizigers kan faciliteren om die essentie van reizen te beleven.

Reizen is geraakt worden

‘De beleving van reizen is het sterkst als het mensen raakt op een dieper niveau’, zegt Peter De Wilde. Daarmee wil hij geenszins afbreuk doen aan de waarde van het simpele genieten. Want ook dat is belangrijk: slenteren door de stad, een ijsje proeven aan het water, lekker eten en genieten van de ruimte die vrije tijd te bieden heeft. Maar Vlaanderen herbergt tal van plekken en gelegenheden die mensen echt kunnen raken, inspireren, veranderen.

"De beleving van reizen is het sterkst als het mensen raakt op een dieper niveau." - Peter De Wilde

Peter: ‘Ik denk bijvoorbeeld aan de herdenking van de Groote Oorlog. Dat kan mensen doen stilvallen, hen de zinloosheid van geweld in herinnering brengen, reflecties ontlokken over hoe ‘toen’ verbonden is met de realiteit van ‘nu’. Een bezoek aan Kazerne Dossin kan ook je wereldbeeld ondersteboven keren. En ik denk aan een recent bezoek aan het Red Star Line Museum, dat geen gram aan relevantie verloren heeft. Daar, met mijn hand tegen dezelfde muur als waar twee miljoen mensen de armoede hier ruilden voor hoop op een beter leven in Amerika, werd ik diep geraakt.’

Waar ‘raakt’ Vlaanderen?

‘Vlaanderen heeft op dat vlak heel wat te bieden. Daarom is het nodig daar zorgvuldig naar te graven. We moeten de tijd nemen om die kennis te verwerven, ons historisch besef aan te scherpen en daar waarde aan te verbinden. Ik wil dat we aansluiting vinden bij fundamentele – archetypische – dingen die bij mensen een snaar doen trillen. Niet bij iedereen, niet op hetzelfde moment, maar bij wie en wanneer het moment net goed is. We kunnen dat niet dwingen of sturen, wel faciliteren. Als we erin slagen te begrijpen hoe dat werkt, staan we sterker in onze opdracht.’

Foto: Museum Plantin-Moretus - Visit Flanders - (c) Victoriano - bron: https://www.flickr.com/photos/visitflanders/
Peter De Wilde

In gesprek met

Op zoek naar de transformerende kracht van toerisme

Peter De Wilde (48) staat aan het hoofd van Toerisme Vlaanderen. De opdracht van Toerisme Vlaanderen is Vlaanderen in het buitenland en bij de eigen bevolking promoten als toeristische bestemming. Maar waarom eigenlijk? Welke kracht kan uitgaan van toerisme, met welke meerwaarden en voor wie?  ‘De vragen stellen is een oefening in nederigheid’, zegt Peter De Wilde. ‘Het helpt ons dieper begrijpen wat we – Toerisme Vlaanderen - ‘maar’ zijn en wat we ‘maar’ kunnen. De antwoorden liggen in de context waarin we werken. Fundamenteler begrijpen waarom we doen wat we doen, kan ons completer maken.’

In een lang gesprek met Peter reizen we langs intuïtieve vermoedens, inzichten, en hoop. Kan van toerisme een transformerende kracht uitgaan? En wie of wat transformeert er dan? Kan toerisme daardoor bijdragen aan levendige gemeenschappen, verbinding van mensen met elkaar, met plaats en met de wereld?

In vier artikels staan we samen met Peter De Wilde stil bij de betekenis van reizen, het belang van je plaats kennen, de uitdaging om nieuwe verbindingen te leggen in onze regio en de uitdagingen van Toerisme Vlaanderen om bij te dragen aan een breed maatschappelijk project.

Toerisme Transformeert?

              1ste couplet: ‘Wie reist, verandert’
​              2de couplet: ‘Ken je plaats’
​              3de couplet: ‘Plekken en passies verbinden’
              4de couplet: ‘Nieuw maatschappelijk project’

Dit verhaal werd gepubliceerd op 18 april 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Digitaal verhaal: Music on, problems off

In gesprek met Patrick Van Bogaert | 10 maart 2017

Patrick Van Bogaert is vrijwilliger bij Zigzag, een huis voor ontmoeting in de geestelijke gezondheidszorg. Muziek is zijn leven. Als deejay doet hij mensen dansen. ‘Music on, problems off’, lacht Patrick. Zo werkt het. En zo werkt vakantie ook voor hem en zijn zielsmaatje Carine.

Vakantie is je hoofd vrijmaken. Samenzijn met je geliefde. Plezier beleven aan de voorbereiding, eropuit en dan nog lang nagenieten. De kracht van vakantie zit ‘m helemaal niet in de lengte ervan, vindt Patrick. Liever korter en een keertje extra, dan één lange vakantie. Hij vertelt het zelf in dit kort videoverhaal.

 

 

 

Over de videoverhalen
Patrick ging samen met Fanny, Jenneke, Claudine, Dirk, Carine, Marleen, Hilde en Rita in op de uitnodiging van Vakantieparticipatie om hun vakantie-ervaringen te vertellen via een ‘digital story’. Lees hier meer over de workshop. In hun persoonlijk videoverhaal vertellen ze met eigen stem wat vakantie voor hen betekent. De videoverhalen delen we op www.iedereenverdientvakantie.be en via het Youtube-kanaal van Steunpunt Vakantieparticipatie, Toerisme Vlaanderen.

Bekijk ook:
‘Vakantiegangers doen oproep aan hulpverleners en beleid’
'Vakantie is vrijheid durven nemen'
'Met niets heb je heel veel'
'Vakantie is mogelijkheden zoeken'
'Vakantie is mijn natuurmedicament'
'Goede stilte, slechte stilte'
'Vakantie is oefenen in niet moeten'
'Samen met familie op vakantie'

 

 

Patrick Van Bogaert

In gesprek met

Patrick Van Bogaert woont in Sint-Niklaas. Hij is getrouwd met Carine Pijkels. Allebei zijn ze vrijwilliger bij Zigzag, Huis voor Ontmoeting in de Geestelijke Gezondheidszorg. Patrick is een groot muziekliefhebber. Hij leeft zich uit als deejay en wordt geweldig blij als andere mensen van zijn muziek genieten. 

Dit verhaal werd gepubliceerd op 10 maart 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

“Vakantie-ervaring kan het leven van mensen transformeren”

In gesprek met Scott McCabe, professor Marketing & Tourism, University of Nottingham | 28 februari 2017

Sociaal toerisme creëert vakantiekansen voor mensen waarvoor vakantie financieel, organisatorisch of logistiek moeilijk haalbaar is. De vakantie-ervaring kan het leven van mensen transformeren, zegt professor Scott McCabe van the University of Nottingham. De academicus pleit voor meer aandacht voor de ontwikkelingskracht die van vakantie uitgaat. Bovendien brengt sociaal toerisme maatschappelijke meerwaarden. Om die beter te begrijpen, mag wetenschappelijk onderzoek zich niet enkel focussen op directe economische impact. Ook de effecten op onder meer maatschappelijke kost voor gezondheidszorg verdienen nader onderzoek.

Professor McCabe, kan je mij een persoonlijke ervaring vertellen waarin je de kracht van sociaal toerisme aan het werk zag?

Scott McCabe: ‘Ik zal altijd het verhaal onthouden van een moeder die met haar gezin een korte vakantie had aan de kust in Engeland. Haar zoon, een jongen met een ernstige huidziekte, bracht de hele week door in het zwembad. Ze vertelde dat de jongen ontzettend veel plezier beleefde en dat zelfs zijn huidproblemen verminderd waren. Kijk: die moeder had wellicht uitgekeken naar een ontspannende week aan zee, met een beetje extra quality time voor haar gezin. En dan blijkt dat zo’n vakantie onverwachte baten oplevert. Dat zie ik als zo belangrijk: de ervaring van vakantie kan mensen meenemen voorbij de verwachtingen die ze er vooraf bij hebben.

“De ervaring van vakantie kan mensen meenemen voorbij de verwachtingen die ze er vooraf bij hebben.” – Scott McCabe

Als je dit verhaal verbindt met sociaal toerisme: wat kunnen we daaruit dan leren?

Scott McCabe: ‘Verhalen als dit wijzen erop dat vakantie effecten heeft die dieper gaan dan de voordelen die we makkelijk kunnen bedenken: weg zijn van huis, nieuwe dingen zien, nieuwe mensen ontmoeten. Ik denk dat sociaal toerisme een transformerend effect kan hebben op het leven van mensen. Dat het ertoe kan leiden dat mensen hun leven anders gaan zien, dat ze nieuwe perspectieven krijgen. Daarom vind ik dat we in sociaal toerisme verder moeten kijken dan de korte termijn effecten die we aan de oppervlakte kunnen waarnemen. We moeten vooral aandachtig zijn voor de impact die vakantie kan hebben in het leven van mensen op de lange termijn.’

 

Kan sociaal toerisme bijdragen aan het versterken van die lange termijn effecten?

Scott McCabe: ‘Jazeker, onderzoeker Lynn Minnaert argumenteerde al dat je moet kijken naar de individuele levensomstandigheden en het type vakantie op maat van specifieke behoeften moet snijden. Het is belangrijk dat sociaal toeristische organisaties en sociaal werkers kiezen voor een individuele benadering en daarin ontwikkelingsgericht denken.

Hoe dan?

Scott McCabe: ‘Zorgvuldig kijken wat het beste is voor deze persoon en vakantie deel zien van een levensprogramma. Langzaamaan toeristische activiteiten inbouwen, die rekening houden met hun behoeften en situatie. Risico’s voorzien en wegwerken, zodat mensen goede ervaringen meebrengen in plaats van mislukkingen. Stapsgewijs, zodat mensen vaardigheden kunnen ontwikkelen en hun vakantie-ervaringen kunnen inbouwen in hun leven. Gaandeweg kiezen mensen dan zelf voor vakantie, voor zichzelf en voor hun kinderen. Uiteindelijk organiseren mensen zelfstandig hun vakantie, soms zonder tussenkomst van buitenaf.

In dat opzicht heeft de sociale sector een belangrijke opdracht, lijkt me. Is de hulpverlening voldoende doordrongen van het belang van vakantie in het leven van mensen?

Scott McCabe: ‘Daar ben ik niet zeker van, toch niet in het Verenigd Koninkrijk. De publieke sociale sector kampt met elkaar opvolgende herstructureringen en budgettaire besparingen. Rollen van professionals veranderen, de werkdruk is hoog. Bewustzijnsontwikkeling over het belang van sociaal toerisme blijft een uitdaging in ons land, vooral omdat de sector gerund wordt door voornamelijk kleinschalige organisaties met slechts heel beperkte budgetten om hun punt te maken in de media. Er zijn wel organisaties die dat bewustzijn proberen te stimuleren, zoals de organisatie Family Holidays, of nu ook de inspanningen die bij Visit Scotland gebeuren. Zij doen grote inspanningen om het belang van vakantie onder de aandacht te brengen.’

En onderzoek kan daaraan bijdragen?

Scott McCabe: ‘Wij proberen vanuit academische hoek een bijdrage te leveren, vooral vanuit het oogpunt van de directe maatschappelijke meerwaarde die sociaal toerisme kan opleveren.  De economische meerwaarde van sociaal toerisme is al uitgebreid onderzocht. Nu wil ik wil zien wat effecten zijn op niveau van de samenleving. Bijvoorbeeld: wat is de impact van vakantie voor senioren op onder meer doktersbezoek of op de nood aan begeleiding van ouderen die nu geïsoleerd leven? Draagt vakantie bij aan een actiever en gezonder leven, een betere levenskwaliteit? Kan sociaal toerisme daardoor de uitgaven beperken voor bijvoorbeeld medicatie tegen depressie? Ik denk dat dit zo is, maar we hebben bewijs nodig. En dat hebben we – nog – niet.

 

Scott McCabe

In gesprek met

Scott McCabe is professor Marketing & Tourism, University of Nottingham (England). Hij en zijn team doen al ruim tien jaar onderzoek naar sociaal toerisme. We ontmoetten Scott McCabe in Zagreb, waar hij het ISTO Wereldcongres Sociaal Toerisme bijwoonde.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 28 februari 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Pagina's

Copyright © 2024 Steunpunt vakantieparticipatie | Disclaimer | Privacy |