Verhalen vertellen is zoals het tekenen van een schilderij dat je al eens geschilderd hebt
In gesprek met Jan Simon | 20 september 2019
‘Denk even terug aan een vakantieherinnering die je leven veranderde’ vroeg ik Jan, een enthousiaste vrijwilliger van de Wimmilingen, één van onze sociale partnerorganisaties uit Wommelgem. Hij grasduinde in zijn geheugen en vertelde over een magische avond in de woestijn. Dat deed hij met zoveel geuren en kleuren, met zoveel twinkelingen in zijn ogen en vreugde in zijn gebaren, dat het wel leek of ik zelf op vakantie was. Ik drukte zijn verhaal uit in tekeningen, die het geschenk weergeven dat hij me gaf door me mee te nemen in zijn belevenissen...
.
Jan vertelt me over de vakantieherinnering die voor hem bijzonder is, die bij hem iets in beweging heeft gezet. Hij schetst een landschap dat recht uit een verhaal van duizend-en-één-nacht lijkt te komen. Een idyllisch woestijnlandschap uitgestrekt en leeg, niets dan zand zover het zicht reikt. De zon maakte plaats voor een donker doek waarover sterren willekeurig uitgestrooid werden. 'We zaten daar, een kleine groep van bekenden en onbekenden die samen aan een waterpijp lurken in het midden van de woestijn'. Ze brengen er samen de nacht door in tentjes.
'Dat gaf een gevoel van verbondenheid. Je zat daar met mensen die je niet kende, maar ook mensen die je nauw aan het hart liggen, waren erbij. Dat gevoel doet me denken aan mijn voetbalploegje. Ik ben er trainer en als we winnen dan staat iedereen te springen en te dansen. De ploeg, maar ook de supporters. Zo’n verbondenheid met vreemde mensen vind ik echt heel mooi.' Zijn zus en haar zoontje waren de bekenden op deze prachtige reis. Hun relatie was doorheen de jaren vertroebeld, maar ze zochten toenadering en besloten toch samen op reis te gaan.
Op die tropische vakantie in Djerba veranderde er iets tussen hen. 'Vroeger waren we kat en hond, maar nu zijn we twee handen op één buik. Zelfs mijn ouders zijn ervan geschrokken omdat onze relatie zo hard veranderd was. Het was een heel emotionele reis, de warmte maakte veel los.'
'Het geschenk van een nieuw ontstane vriendschap', zo benoemt hij het. De klik die ze op die vakantie onderling maakte, is uitgegroeid tot een stevige band tussen broer en zus. Jan kende nachten waarbij weinig sterren oplichtten, maar zijn zus en haar zoontje waren er steeds voor hem. 'Als je het moeilijk hebt, dan vallen er veel vrienden weg. Mijn zus is er altijd voor mij geweest dan, dat was wel een echte eyeopener, net zoals die avond trouwens. Ik heb daar vaak aan vastgehouden aan die positieve herinnering en dat heeft mij moed en kracht gegeven.'
Jan vertelt me dat hij altijd is blijven volhouden en doorgezet heeft totdat hij er weer bovenop kwam. 'Nu gaat het veel beter. Volgende paasvakantie ga ik met mijn zus en haar zoontje terug op vakantie naar het buitenland. Ik kijk er erg naar uit en denk vaak terug aan dat moment in de woestijn.'
'Het idee dat ik binnenkort weer op zo’n vakantie kan, maakt me trots.' Die trots, kracht en moed gebruikt hij elke dag in zijn vrijwilligerswerk. Jan maakt mee vakantie mogelijk voor mensen die het moeilijk hebben. Hij wil hen helpen om de moed niet op te geven. 'Ik wil mensen die het moeilijk hebben zo’n mooie eyeopener meegeven als ik gehad heb. Dat heeft voor mij zoveel veranderd, ik hoop dat het met hen dan ook goed komt.' Het is die hoop voor de toekomst die hij graag meegeeft. 'Want als er meer initiatieven komen zoals Iedereen Verdient Vakantie, dan halen mensen daar kracht uit en voldoening, om meer naar het mooie van het leven te kijken.'
Daar staan we dan, met z’n tweeën voor zijn denkbeeldig schilderij. En ik denk: 'Zo doe je dat, de donkere nacht trotseren en zelf het licht voor anderen in het donker zijn.'
Jan is een enthousiaste jongeman uit Wommelgem. In zijn leven heeft hij al heel wat watertjes doorzwommen, maar de laatste jaren gaat het erg goed met hem. Dit komt mede door zijn vrijwilligerswerk bij de Wimmilingen en in het WZC Sint Jozef in Wommelgem. Hier haalt hij enorm veel voldoening en kracht uit om door te gaan.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 20 september 2019 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Anneleen Adriaenssens is netwerkverbinder bij Iedereen Verdient Vakantie. Zij ondersteunt toeristische ondernemers en sociale organisaties die samen vakantiedrempels willen verlagen voor mensen die sociale uitsluiting ervaren. Anneleen is ook storyweaver voor Connect Your Story en Verbind Je Verhaal.
Een diverse samenleving is een rijke samenleving
In gesprek met Dimi Haezebrouck en Jeroen Marijsse | 27 augustus 2019
De twee heren die samen aan tafel zitten zijn verbonden in hun wortels. Jeroen Marijsse startte rond de eeuwwisseling met De Stroom in Kortrijk. De Stroom biedt mensen met een beperking trajecten in vrijetijdsbegeleiding aan. Vandaag tekent Jeroen bij Toerisme Vlaanderen mee het beleid uit van Iedereen Verdient Vakantie. Er vallen hem daarbij om de haverklap verwonderingen te beurt.
‘Ik zit vandaag nog steeds op mijn eerste job,’ zegt Dimi Haezebrouck glunderend. Hij noemt het een groot geluk dat hij vanuit zijn passie als vrijwillige jeugdwerker een job heeft kunnen uitbouwen bij Oranje vzw. De organisatie is er voor mensen met een beperking en vrijetijdsbesteding. ‘Maar ook voor de samenleving waarin mensen met een beperking leven, werken en ontspannen,’ benadrukt hij.
We rollen in een gesprek over een nieuwe wereld waarin diversiteit een troef is en verhalen volop rijkdom brengen. Een wereld met kersentaarten.
Duurzame trajecten
Dimi vindt het fijn om met Oranje op twee sporen te werken. ‘We ontwikkelen een eigen aanbod met sport en spelactiviteiten, reizen en kampen, maar dat is niet het enige wat we doen.’ Hij legt uit dat Oranje ook voluit inzet op het ondersteunen van sportclubs, cultuurverenigingen en reiskantoren. ‘Zodat zij van hun kant aan de slag kunnen met de mensen waarmee wij werken.’ Daarnaast is Oranje ook bezig met ook individuele vrijetijdstrajectbemiddeling. ‘Dat wil zeggen: unieke dromen van mensen ondersteunen. Iemand wil graag willen boogschieten? Wij gaan in de omgeving op zoek naar een boogschuttersclub om die droom waar te maken.’ Dimi legt uit dat er ook telkens naar een buddy wordt gezocht, zodat Oranje op termijn niet moet blijven ondersteunen. ‘Zo ontstaat er een duurzaam verhaal.’
Inleving
Op de website van Oranje is te lezen: wij werken voor mensen met een beperking en mensen met een vermoeden van een beperking. ‘Dat heeft te maken met de diverse groep van mensen waarmee wij werken,’ zegt Dimi. Hij legt uit dat er verschillende subgroepen zijn. Een deel van de mensen identificeert zich als personen met een beperking en staan open voor hulp. ‘Maar er zijn ook heel wat mensen die op het snijvlak tussen kansengroepen zitten. Sommigen zijn bijvoorbeeld te kwetsbaar om zich in het verenigingsleven staande te houden maar voelen zich ook niet thuis onder het label van een beperking.’ Als Dimi bijvoorbeeld in een maatwerkbedrijf binnenkomt, voelen velen zich totaal niet aangesproken. ‘Denk er maar even over na,’ zegt hij, ‘een persoon met een niet-aangeboren hersenletsel, dat kan jijzelf zijn die straks een auto-ongeluk meemaakt en niet meer functioneert als voordien. Je zal zorg nodig hebben voor de rest van je leven maar je hebt niet per se zin om op reis te gaan met iemand met een verstandelijke beperking.’ Vandaar dat Dimi en zijn collega’s in de praktijk werken met twee logo’s en aparte folders. ‘Oranje is expliciet gericht op mensen met een beperking. Vrijetijdspunt staat voor onbeperkt genieten en laat ons toe om mensen te bereiken die steun nodig hebben om hun vrijetijdswensen ingevuld te zien. Dat kunnen dus ook mensen zijn die een achtergrond hebben in geestelijke gezondheidszorg of armoede.’
Deuren openen
Als het gaat over mensen met een achtergrond in armoede is er sprake van een heel gelijkaardig verhaal, merkt Jeroen op. ‘Ook daar zijn er mensen die zich het label armoede aanmeten waardoor er deuren voor hulp opengaan en er mogelijkheden zijn. Bijvoorbeeld om via Iedereen Verdient Vakantie op verlof te gaan. Maar er is ook een grote groep van mensen die zich niet willen identificeren met dat label en daardoor tussen schip en wal vallen.’ Jeroen legt uit dat veel van deze mensen in een soort van continue overlevingsmodus zitten. Vakantie is voor hen een luxe-thema waar ze niet aan toe komen. ‘Nochtans ben ik er van overtuigd dat vakantie voor hen een ongelooflijk verschil kan maken,’ zegt hij, ‘even op adem kunnen komen maakt dat je weer op een andere manier vooruit kan in je leven.’
De wereld is veranderd
Jeroen werkte de voorbije jaren samen met heel wat partners aan een transitieverhaal voor sociaal toerisme. Hij legt uit waarom een transitie nodig was. ‘We zien de wereld volop veranderen. Vroeger was de grootste zorg van de overheid: de bakstenen. Zijn de verblijven in orde? Los daarvan waren er een paar beperkte subsidies voor organisaties die vakantie mogelijk maakten voor mensen in armoede.’
“Inzetten op diversiteit is niet soms een meerwaarde, dat is het altijd.”
Maar Jeroen en zijn collega’s stelden vast dat, sinds het decreet voor sociaal toerisme in de jaren 1990 voor het eerst in voege kwam, de wereld niet meer dezelfde is. Zo is er de globalisering van toerisme bijvoorbeeld. ‘Vandaag zijn er touroperators op de markt die aan hele lage prijzen vakantie aanbieden. Doelgroepen verschuiven en nieuwe drempels dienen zich aan.’
Hoe kan ik als ondernemer bijdragen aan de samenleving
Nog een trend die kon worden vastgesteld is dat er vandaag heel wat spelers zijn die vanuit maatschappelijk verantwoord ondernemen in de wereld staan. ‘Zij vragen zich af: wat kunnen wij betekenen voor mensen die het minder makkelijk hebben? Zij willen via ondersteunende projecten een stukje van hun winst teruggeven aan de samenleving.’ Jeroen legt uit dat van daaruit het idee groeide om te evolueren naar één speelveld waarbinnen al die spelers zich kunnen bewegen. ‘Een van de resultaten van het transitietraject is het volgende inzicht: sociaal toerisme is een continuüm. Van hotels die korting geven op een paar kamers, tot spelers die voluit inzetten op maatschappelijk verantwoord ondernemen.’
Dimi pikt in. ‘Inzetten op diversiteit biedt volop kansen. Wij spreken in onze sector van de zeven B’s van toegankelijkheid: het moet betaalbaar zijn, bruikbaar, beschikbaar, bereikbaar, begrijpbaar, bekend en betrouwbaar. De drempels die iemand met een beperking ervaart en de drempels die iemand in armoede ervaart zijn vaak dezelfde,’ zegt Dimi. Ook naar de uitwerking toe ziet hij parallellen. ‘Neem nu begrijpbaarheid. Op vlak van communicatie wil dat zeggen: maak korte duidelijke zinnen. Dat is interessant voor mensen met een beperking en evenzeer is het dankbaar voor mensen met een achtergrond in armoede.’
Kersentaart
Dimi en zijn collega’s ondervonden dat je verenigingen best aanspreekt vanuit een centraal punt, om op die manier te vermijden dat er een soort van “diversiteitsmoeheid” optreedt. ‘Het is geen goed idee om spelers de ene week te benaderen vanuit een organisatie voor mensen met een beperking en de week erna vanuit mensen met een achtergrond in armoede of geestelijke gezondheidszorg.’
Op kamp met Oranje vzw
Dimi legt uit dat organisaties makkelijk in de verleiding komen om zich terug te plooien op hun kernopdracht. Diversiteit komt dan pas op het einde in het plaatje, als extraatje. ‘Pas als alle randvoorwaarden zijn vervuld wordt er naar diversiteit gekeken, als kers op de taart. Wat wij voorstellen is om kersentaarten te bakken’, zegt Dimi, alweer glunderend. ‘De kersen zijn de basisingrediënten. Zorg ervoor dat diversiteitsdenken en participatiedrempels worden meegenomen van in het begin.’ Hij schiet vol vuur. ‘Er moet actief worden ingezet op inclusie en participatie. Vandaag is het zo dat de mensen met de minste mogelijkheden de grootste drempels moeten overwinnen. Dat klopt niet.’
Een huis met transparante muren
Vertrekken dus vanuit een diverse samenleving in plaats van speciale vakjes bouwen voor kansengroepen? Dimi knikt en Jeroen treedt hem bij. ‘Architecten spreken over “universal design”. Hoe zorgen we ervoor dat iemand over het muurtje kan kijken? In de gewone aanpak zal men bepaalde mensen extra trapjes bieden zodat ze over het muurtje kunnen kijken. Maar je kan er ook voor zorgen dat het muurtje zelf doorzichtig wordt. Zo heeft niemand een probleem om er door te kijken.’ Jeroen loopt warm voor deze aanpak en hij ziet nog veel werk liggen. ‘Onlangs zat ik samen met een aantal museumdirecteurs. Zij hadden het gevoel dat ze al voldoende deden voor mensen die drempels ervaren omdat ze een lage toegangskost konden voorleggen. Maar er zijn natuurlijk ook heel wat andere drempels.’
Dimi knikt. ‘Toegankelijkheid wordt vaak gelijk gezet met de euro. En ja: het financiële is een belangrijke drempel maar voor mensen met een beperking maar er zijn er nog andere drempels.’ Dimi legt uit dat er wel degelijk een verband bestaat tussen mensen met een beperking en mensen die leven in armoede. Door je beperking heb je immers vaak minder kansen op de arbeidsmarkt en is de kans dat je in armoede terechtkomt groter. ‘Maar het is niet zo dat de meerderheid van mensen met een beperking leven in armoede.’ Een minstens even belangrijke drempel is die van de informatie. ‘De communicatie is vaak helemaal niet afgestemd op een divers publiek. Ga je als organisatie je aanbod actief aanbieden aan kansengroepen? Nodig je hen uit om eens achter de schermen te komen kijken?’
Inclusie is fundamenteel
Het vuur van Dimi laait op als het gaat over kansen geven aan mensen met een beperking. ‘Als je vandaag iemand zou weigeren in een sportclub op basis van zijn huidskleur, dan noemen we dat plat racisme en vinden we dat onaanvaardbaar. Maar mensen weigeren op basis van een handicap, dat lijkt wel te kunnen. Want we zijn nog niet klaar voor inclusie, we hebben niet de draagkracht om de nodige omkadering te doen, etc. Maar inclusie is geen extraatje, het is juist fundamenteel.’ Dimi stelt dat er soms omstandigheden zijn waarin het niet makkelijk is om de nodige ingrepen te doen. Een jeugdclub op de derde verdieping die geen middelen heeft om een lift te installeren bijvoorbeeld. ‘Maar in de meeste gevallen is er met een beetje goede wil ontzettend veel mogelijk. Het is een mindset. Kijk eens naar de communicatie op je website. Zijn de teksten zo geformuleerd dat iemand met een handicap zich welkom voelt? Ben je uitnodigend naar verschillende groepen? Deze dingen met een open geest bekijken, zal trouwens je volledige werking ten goede komen. Het is een winwin! Werken aan diversiteit is werken aan kwaliteit.’
Met een klein beetje hulp
Jeroen ziet nog een magische tool: vertrekken vanuit de sterktes van iemand in plaats van te focussen op de beperkingen. Er schiet hem een concrete situatie te binnen uit zijn vorige werksituatie. Er was een jongeman met een geestelijke beperking die dolgraag wou klimmen. ‘Ik dacht: dat moet te organiseren zijn. Ik ging langs bij verschillende klimorganisaties. Als ik uitlegde dat het ging over iemand met een handicap weerklonk er al meteen gezucht en gezeur. Maar als ik vertelde over iemand met een grote passie voor klimmen die een klein beetje extra ondersteuning nodig had, was het al meteen een heel ander verhaal.’ Jeroen vertelt dat in diezelfde klimorganisatie een groep mensen met een mentale beperking en autisme intussen deel uitmaken van het clubgebeuren. ‘En als de warmste week eraan komt is het voor iedereen kristalhelder dat er een actie zal worden opgezet om mensen met een beperking te ondersteunen.’ Er werd een ‘Climb for life’ ingericht en daar waren veel mensen bij betrokken, vertelt Jeroen. ‘Dat is echt bijzonder want op die manier ontstaat er een dynamiek die veel ruimer gaat dan enkel de doelgroep en de directe betrokkenen. Mensen uit allerlei delen van de samenleving zijn dan plots aan het samenwerken om mensen met een handicap een vrijetijdsbeleving te gunnen.’
‘En dan verdwijnt de focus op de beperking,’ vult Dimi. ‘Dat is waar we moeten geraken!’
Voetnoot
Dimi denkt zelf ook nog aan een concreet voorbeeld. Iemand met een beperking wou toetreden tot een wielerclub. Hij legde de eerste contacten. ‘Je ziet meteen de horror verschijnen op de gezichten: o nee, toch niet iemand met een beperking in onze wielerclub?’ Er kwam toch een opening en de jongeman in kwestie ging een keer of drie mee fietsen. Op een zeker moment kon Dimi een kanteling in de geesten vaststellen. ‘Dan zeiden de mensen van de wielerclub: tja, dat is gewoon Jeffrey. Die moet je niet bereiken per mail maar die bel je op. Of: je vraagt Jeffrey niet om daar of daar te zijn, je gaat ‘m gewoon oppikken thuis.’ De beperking is in het verhaal een voetnoot geworden.
Vakantie als hefboom
De zomer is altijd een bijzondere periode. Hoogdagen zijn het, zowel voor Dimi als voor Jeroen. ‘Ik ben doorheen het jaar vooral strategisch en beleidsmatig bezig,’ zegt Dimi, ‘maar als er zomerkampen vertrekken, zorg ik altijd dat ik in de buurt ben. Dan weet ik weer waarvoor we elke dag in touw zijn.’ Hij vertelt met een glimlach hoe het patroon altijd een beetje hetzelfde is. De reis vertrekt om tien uur maar de meeste deelnemers zijn er al om acht uur. Vol enthousiasme! Maandenlang hebben ze uitgekeken naar de reis en dan is het zover. ‘De beleving van onze doelgroep is zoveel intenser en spontaner dan die van andere reizigers,’ zegt Dimi. ‘Overal klinken er kreetjes en zijn er zwaaiende armen te zien. Het afscheid is meestal emotioneel en het is ook vaak het begin van een vakantie voor de ouders.’ Doordat de kinderen op vakantie gaan breng je zuurstof in het ganse familiesysteem? Dimi beaamt: ‘Vrije tijd en vakantie mogelijk maken voor mensen met een beperking is enorm gezinsondersteunend en is in die zin een hefboom zowel voor de persoon met een beperking zelf als voor het netwerk waar die persoon in zit.’
Reisverhalen delen om verbinding te maken
Jeroen merkt op dat er nog iets belangrijks gebeurt als kinderen met een beperking op vakantie gaan: de ouders zijn trots. ‘Mijn zoon of dochter gaat ook op vakantie.’ Dimi vult aan. ‘Ook voor volwassenen met een beperking is dit trouwens erg belangrijk. Stel je voor: je staat op een receptie met mensen die je nog niet kent, waar heb je het dan over? Wat doe je van werk? Heb je een gezin? Wat doe je in je vrije tijd? Laten dit nu stuk voor stuk zaken zijn die voor mensen met een beperking vaak niet evident zijn. Uit vrijetijdsbesteding wordt heel veel identificatie uitgehaald voor mensen met een beperking. In ons lokaal café is er iemand die een uurtje per maand plaatjes draait, maar voor hem is dat iets waar hij kan mee uitpakken: ik ben dj.’
“Pas als alle randvoorwaarden vervuld zijn wordt er naar diversiteit gekeken, als kers op de taart. Wat wij voorstellen is om kersentaarten te bakken.”
‘Ook met reizen is dat zo,’ zegt Jeroen. ‘Als je op reis bent geweest, heb je iets te vertellen achteraf.’ Reizen kan mensen helpen om deel te nemen aan de samenleving. ‘Ik denk soms zelfs dat vrije tijd en vakantie meer kansen voor inclusie biedt dan arbeid en wonen. Precies omdat reizen vaak vertrekt vanuit een diepe passie van mensen. Dat is een goed vertrekpunt om connectie te maken met anderen.’
Samen verwonderd zijn
Als ik aan Jeroen vraag welk project hem verwondering heeft gebracht moet hij denken aan een theatertraject waar hij deel van was. Een project rond de Vlaamse Meesters. ‘Op basis van drie werken van Rubens maakten we korte theaterstukjes. We deden dat met een aantal vakantiegangers uit het netwerk. Dat waren zowel mensen met een beperking als nieuwkomers als mensen met een armoedeverhaal.’ Jeroen lacht. ‘Nu heb ik werkelijk geen enkele passie voor de Vlaamse meesters maar wel voor theater. Wat erg fijn was, was dat ik op dezelfde startlijn stond als de andere deelnemers. We hebben dus samen Rubens ontdekt. Wie hij was, hoe hij leefde, hoe zijn werken eruit zien. We hebben ons samen verwonderd over dingen. Het was niet zoals bij een museumbezoek waarbij er dingen worden voorbereid en een gids uitleg geeft. Nee, we spraken gewoonweg met elkaar bij een schilderij. Wat zie jij daarin? Welk gevoel geeft het je?’ Jeroen denkt eraan terug met een glimlach. ‘Intussen weet ik niet meer in welk jaar Rubens geboren werd maar ik weet wel dat we met een groepje het ganse museum af zochten naar een schilderij waar een eendenjager op stond! Want dat was belangrijk voor het stukje dat we wilden maken.’
Met de voeten in het water
Ook Dimi deelt graag een situatie die hem ontroerde. ‘Een groep van mensen met een beperking ging op stap met een aantal van onze vrijwilligers. Ze gingen naar zee.’ Dimi vertelt hoe er die dag toevallig een collega van hem op hetzelfde stuk strand zat, samen met zijn gezin. Hij herkende de vrijwilligers aan hun T-shirt van Oranje. ‘Er was een jongeman bij die dolgraag het water wou voelen maar dat bleek niet mogelijk. De zee was te ver weg, de afstand was niet te overbruggen met de rolstoel. Wat deden die vrijwilligers? Ze besloten de jongen met rolstoel en al naar het water te dragen. Een helse tocht door het mulle zand was het. Maar de jongen was euforisch gelukkig toen hij met zijn voeten in het water kon plenzen. Dat ontroerde mij omdat er zoveel passie vanaf stroomt. Die jongen wil de zee voelen? Wij brengen hem naar zee!’
Verhalen zichtbaar maken
We ronden het gesprek af. Jeroen wil nog iets kwijt. ‘Als je vandaag kijkt naar de verhalen in de media lijkt het soms alsof er niet veel verbinding of warmte is in onze samenleving. Maar volgens mij klopt dat beeld niet.’ Jeroen vertelt dat er volgens hem net heel veel wordt mogelijk gemaakt door talrijke vrijwilligers en organisaties. Alleen krijgen die mensen niet altijd een stem en blijven hun verhalen daarom vaak onzichtbaar. ‘Ik denk trouwens dat er nog veel meer mensen rondlopen die willen helpen om vrije tijd of vakantie voor anderen mogelijk te maken,’ zegt Jeroen. ‘We moeten daarom blijven verhalen vertellen aan elkaar zodat de ontroerende ontmoetingen en wonderlijke eerste keren zichtbaar worden en als brandstof kunnen dienen voor weer nieuwe verhalen.’
Dimi is het daar helemaal mee eens. ‘Uit ervaring weet ik dat werken in diversiteit een meerwaarde is. Het is niet zo dat inzetten op diversiteit soms eens een meerwaarde is. Dat is het altijd. Ik ben ervan overtuigd dat dat op een dag zichtbaar zal zijn voor iedereen. Vandaag zijn er al veel stappen gezet op het vlak van sensibiliseren. Nu is het moment aangebroken om nog meer op het niveau van de actie te geraken. Ik ben het eens met Jeroen dat krachtige verhalen daar een belangrijke motor kunnen voor zijn.’
Foto's in het artikel: Oranje vzw Foto header: Pixabay
Dimi Haezebrouck is coördinator van Oranje, een vzw die vrijetijdstrajecten ondersteunt voor mensen met een beperking of een vermoeden van een beperking. Met een kernteam en een kleine vijfhonderd vrijwilligers is Oranje actief in Noord West-Vlaanderen en het Meetjesland.
Jeroen Marijsse was vijftien jaar lang de drijvende kracht achter De Stroom in Kortrijk, een organisatie die mensen met een beperking ondersteunt met vrijetijdstrajecten. Sinds vijf jaar is hij verbonden aan Iedereen Verdient Vakantie. Samen kansen creëren zodat alle mensen kunnen deel uitmaken van een samenleving is zijn grote drijfveer.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 27 augustus 2019 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder.
Het model van Iedereen Verdient Vakantie inspireert in de wereld
In gesprek met Lynn Minnaert | 20 augustus 2019
‘Vlaanderen staat op het vlak van sociaal toerisme ver vooruit in de wereld. Het systeem waarbij er vanuit de overheid wordt samengewerkt met zowel sociale organisaties als privépartners, is totaal uniek.’ Aan het woord is Dr. Lynn Minnaert. Ze is verbonden aan de Universiteit van New York als autoriteit op het vlak van sociaal toerisme. Als het gaat om het prijzen van het netwerk Iedereen Verdient Vakantie, en het team dat er achter zit, komt ze superlatieven tekort. Lynn reist de wereld rond om het belang van vakantie voor iedereen uit te dragen. Het Vlaamse model is daarbij een inspirerend voorbeeld dat ze telkens uit de doeken doet.
We strikken Lynn voor een gesprek in Dendermonde. Ze is op doorreis naar een conferentie in Ibiza maar houdt even halt in Oost-Vlaanderen om haar familie op te zoeken.
Elegant en veerkrachtig
Als jong veulen ging Lynn aan de slag bij de socialistische mutualiteit om er vakanties te coördineren. Het is daar dat ze voor het eerst in contact kwam het Steunpunt Vakantieparticipatie (vandaag bekend als Iedereen Verdient Vakantie). Ze kreeg de smaak van sociaal toerisme goed te pakken en maakte er haar doctoraat over.
Later was ze gedurende tien jaar verbonden aan de universiteiten van Westminster en Surrey (Londen). Tegenwoordig is New York haar uitvalsbasis. Het project Iedereen Verdient Vakantie heeft ze jaar na jaar zien uitgroeien tot een steeds sterker netwerk. ‘Als ik kijk naar andere systemen voor sociaal toerisme dan stel ik vast dat het Vlaamse model het meest elegante en veerkrachtige is. Het is immers niet afhankelijk van een van de betrokken partijen,’ zegt Lynn ‘en in zijn geheel werkt het als een krachtige motor voor alle betrokken partners.’
Vertrouwen herstellen
Als ik aan Lynn vraag waar die grote passie voor sociaal toerisme vandaan komt springen er meteen concrete verhalen in haar gedachten. ‘Families komen dichter bij elkaar als ze op vakantie kunnen,’ zegt ze. Ze vertelt over een alleenstaande moeder die haar erg is bijgebleven. ‘Haar dochtertje had gedragsproblemen, zijzelf had een lastige medische geschiedenis achter de rug. Moeder en dochter hadden daardoor een moeilijk gezinsleven.’
Lynn zag van dichtbij wat een midweek aan zee voor hen teweeg bracht. ‘Hun vaste ankers vielen weg tijdens die dagen aan zee, de televisie bijvoorbeeld. Daardoor deden ze plots dingen samen zoals puzzels maken en zandkastelen bouwen.’ Lynn vertelt hoe de relatie tussen de vrouw en haar dochter compleet veranderde door die paar dagen van vakantie. ‘Het vertrouwen raakte hersteld, langs beide kanten. De mama ontdekte dat haar dochter wel naar haar wou luisteren en het dochtertje ontdekte dat haar mama echt geïnteresseerd in haar was.’
Verbondenheid
Onlangs verscheen het rapport ‘Grootschalig luisteren’ van Iedereen Verdient Vakantie. Meer dan duizend verhalen over wat vakantie met je doet, vormen de basis van het rapport. Lynn schreef er een artikel over. Ze benadrukt dat het getuigt van veel durf om met zo’n innovatieve methode aan de slag te gaan. ‘Je vertrekt immers niet vanuit je eigen veronderstellingen maar vanuit wat mensen uit hun eigen ervaringen aandragen. En dat zijn niet altijd alleen maar positieve verhalen.’
Welzijn en gezondheid gaan samen en vakantie vormt daarin een essentiële sleutel.
In het rapport worden negen thema’s belicht. Verbondenheid is er een van. Het bracht opvallende resultaten voor Lynn. ‘Uit het onderzoek blijkt dat dingen mogelijk worden als alle partijen een stap naar voren zetten. Iedereen Verdient Vakantie kan niet zonder de families die een stap durven zetten, de betrokken organisaties kunnen niet zonder het platform dat Iedereen vakantie aanbiedt, enzovoort.’ In het samenkomen van de partners zit de kracht van het netwerk. ‘En dat is erg inspirerend voor anderen in de wereld die willen werken rond sociaal toerisme,’ zegt Lynn.
Meer gelijkheid betekent meer geluk
Lynn ziet veel werk op de plank liggen. Ze benadrukt hoe uniek de situatie in Vlaanderen is, waar vakantie zit ingebakken in de cultuur. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld is dat helemaal niet zo. Lynn legt uit dat je er als werkgever niet eens verplicht bent om je werknemers vakantiedagen te gunnen. Daarnaast staat vakantie voor veel Amerikanen gelijk aan een (kostelijk) bezoek aan Disneyland. En dus is vakantie voor veel Amerikanen niet weggelegd. ‘Nochtans zien we heel duidelijk dat welzijn en gezondheid samen gaan, en dat vakantie daarin een essentiële schakel vormt,’ zegt Lynn. Ze legt uit dat een samenlevingsvorm met een doorgedreven kapitalistisch systeem als dat in de VS de ongelijkheid sterk in de hand werkt. ‘En landen met veel ongelijkheid zijn landen waar burgers zich minder gelukkig voelen.’
Bouwen
Ik ben benieuwd hoe Lynn naar haar geboorteland kijkt na meer dan vijftien jaar wonen in het buitenland. Een aantal dingen ziet ze scherper door vanop afstand te kijken. ‘In het ontdekken van schoonheid in kleine dingen zijn Vlamingen sterk,’ zegt ze met een glimlach en ze verwijst naar het tvprogramma Iedereen Beroemd om die kwaliteit aan te tonen. ‘Maar de Vlamingen zijn ook veel te bescheiden,’ zegt ze streng. ‘Neem nu een initiatief zoals Iedereen Verdient Vakantie. Het is een knap voorbeeld van slimme samenwerking en jaren van onafgebroken bouwen. Het systeem is robuust omwille van de diversiteit aan partners in het netwerk. Vele landen in de wereld kijken op vlak van sociaal toerisme naar Vlaanderen als groot voorbeeld, maar de Vlamingen zelf lijken dat niet te beseffen.’
Lynn Minnaert is als clinical associate professor verbonden aan de universiteit van New York University. Sociaal toerisme is haar passie en onderwerp van studie. Ze reist de wereld rond om modellen voor sociaal toerisme uit te dragen. Dat van Vlaanderen vormt daarbij voor haar het meeste inspirerende.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 20 augustus 2019 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder.
Door uitwisseling komen de kaarten anders te liggen
In gesprek met Ginny Doom, Plokkersheem Watou | 21 mei 2019
Warimpel is een initiatief dat kennis en ervaring doet stromen tussen verschillende jeugdverblijfcentra in West-Vlaanderen. Tijdens één van de netwerkmomenten van Warimpel ontdekte Ginny Doom dat er allerlei soorten van muziek zit in het netwerk van Iedereen Verdient Vakantie. Ook voor haar eigen gezin.
Ginny is verbonden aan één van de centra uit het netwerk, het Plokkersheem in Watou. Ze neemt er onder andere het schoonmaken, het koken en de zorg voor de kippen voor haar rekening. En ook nog heel wat andere bijzondere zaken, zo ontdekte ik in de loop van ons gesprek.
Hart en ziel
In de begindagen van het Plokkersheem, zo’n vijf jaar terug, was Ginny van de partij als vrijwilliger om schoon te maken. Intussen is ze er aan de slag als vaste medewerker. Als er groepen met kinderen komen staat Ginny in voor de catering en af en toe ook voor een workshop. ‘Ik geef een workshop onder de noemer “smaak”,’ zegt ze met een glimlach. Met allerlei kleine experimenten leert ze kinderen over verschillende smaken. Ze vertelt hoe heerlijk het is om de verwondering op de gezichten van de kinderen mee te maken. ‘Ik heb hier echt mijn ziel verloren,’ geeft ze toe.
Problemen oplossen
Het meeste houdt Ginny van de kleine babbels die ontstaan met sommige van de kinderen, tussen de activiteiten door. In de keuken bijvoorbeeld. ‘Kinderen vertrouwen me soms dingen toe als we samen aan het opruimen zijn, bijvoorbeeld dat het de eerste keer is dat ze op vakantie zijn.’ Ginny is zelf een alleenstaande moeder met twee dochters. Ze weet uit ervaring dat het voor mensen die drempels ervaren op financieel gebied, niet altijd evident is om vakantie georganiseerd te krijgen. Ze heeft er dan ook een bijzondere aandacht voor bij de kinderen die in het Plokkersheem op vakantie komen. ‘Soms komen kinderen hier aan zonder slaapzak,’ vertelt Ginny. Ze bewaart zorgvuldig alle spullen die achterblijven op het Plokkersheem zodat ze de kinderen die iets ontbreken daarmee kan helpen.
"Met de verloren voorwerpen die achterblijven leg ik een voorraad aan om kinderen die dingen te kort komen te helpen." - Ginny Doom
Onlangs stond er plots een meisje bij Ginny de keuken. ‘Ze vertrouwde me toe dat ze geen badpak had. Was ze het dan thuis vergeten? Nee, zei het meisje, ze had er geen.’ Ginny stelde het meisje gerust, dat was een een probleem dat ze voor haar kon oplossen. De dag erna stopte ze het meisje een oud badpak toe van een van haar eigen dochters.
Kaarten schudden
Ginny is enthousiast over het netwerk Warimpel waar ze met het Plokkersheem lid van is. Ze vertelt over een netwerkmoment waar ze mensen leerde kennen van de andere organisaties en ook van Iedereen Verdient Vakantie. ‘We speelden een spel met kaartjes,’ zegt ze, ‘over de verschillende soorten drempels die mensen kunnen ervaren om op vakantie te gaan.’ Ginny dacht altijd dat ze zelf niet in aanmerking kwam voor ondersteuning. Maar tijdens het spel ontdekte ze dat de kaarten op dat vlak misschien anders lagen dan ze dacht.
We gaan op vakantie
Tot nu toe was vakantie iets waar Ginny simpelweg niet bij stilstond omwille van het financiële totaalplaatje. ‘Op zich zou ik mij het verblijf zelf wel kunnen permitteren,’ zegt ze, ‘maar los daarvan zijn er nog zoveel dingen die bij een vakantie komen kijken. Denk maar aan de activiteiten ter plaatse en aan de benzinekosten.’ Als je dat allemaal bij elkaar optelt is het een hele hap uit het budget van een eenoudergezin. Maar het gesprek met iemand van Iedereen Verdient Vakantie deed haar toch dromen van vakantie.
"Ik dacht altijd dat ik zelf niet in aanmerking kwam voor het aanbod van Iedereen Verdient Vakantie, maar tijdens een netwerkmoment ontdekte ik dat de kaarten anders lagen dan ik dacht."
‘Mijn jongste dochter vraagt me elk jaar wanneer we nu eens op vakantie gaan,’ zegt Ginny. Ze heeft intussen het aanbod van Iedereen Verdient Vakantie grondig bekeken. In de Ardennen ontdekte ze een plek waar ze graag heen wil met haar dochters. ‘Dit jaar lukt het nog niet,’ zegt ze, ‘maar volgend jaar gaan we zeker op vakantie!’
Ginny Doom is verbonden aan Jeugdverblijf het Plokkersheem in Watou. Ze staat er onder meer in voor schoonmaak en catering en ze geeft ook workshops met smaakexperimenten. Ze is moeder van twee dochters.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 21 mei 2019 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder.
Dromen weven in vakantie en genezing
In gesprek met Tom Decraecke, Koninklijke Villa | 30 april 2019
In de Koninklijke Villa in Oostende kunnen mensen terecht voor een vakantie in combinatie met revalidatie of speciale zorg. Tom Decraecke is sinds vier jaar coördinator in ‘de Villa’. Hij is verantwoordelijk voor een ploeg van 25 mensen en stuurt er alles aan, van zorg over catering tot pr. ‘Maar een van de belangrijkste dingen die ik doe is luisteren,’ zegt hij. In een centrum waar mensen terecht komen met heftige verhalen van ziekte of herstel, blijkt het talent om te luisteren een grote troef.
‘Niet alle mensen die in de Koninklijke Villa op vakantie komen, hebben nood aan revalidatie,’ zegt Tom. ‘Sommigen hebben vooral nood aan een veilige omgeving.’ Neem nu een ouder echtpaar dat altijd veel heeft rondgereisd maar nu extra ondersteuning nodig heeft. In de Koninklijke Villa is er altijd een verpleegkundige of een arts in de buurt.
De zee heeft van oudsher de reputatie om heilzaam te zijn voor een genezingsproces. ‘Zicht op zee, dat doet iets met een mens,’ zegt Tom. Los daarvan wordt er in de Villa veel belang gehecht aan wellbeing. Een wellbeing coach legt zich toe op het welbevinden van de gasten, onder andere met massages.
Ook afscheid hoort erbij
Als ik Tom vraag wat hem onlangs ontroerde, vertelt hij over een dame die heel wat jaren in de Koninklijke Villa op vakantie kwam. ‘Een heel bijzondere vrouw die aan kanker leed, een intelligente en warme dame.’ Tom en zijn collega’s hebben het ziekteproces van dichtbij meegemaakt. ‘In het begin ging ze nog regelmatig op stap in Oostende, op het einde lukte nog maar net een glaasje cava om de hoek.’
Veertien dagen geleden is de vrouw gestorven. Tom legt uit dat er over de jaren een echte band was ontstaan. Hij heeft ook haar man en kinderen leren kennen. ‘Dan is het ook goed om echt afscheid te nemen.’ Hij vertelt hoe hij haar ging bezoeken op de dienst palliatieve zorgen in een ziekenhuis in Antwerpen. De dame was erg open over haar nakende dood. ‘Vandaag is het de laatste keer dat wij elkaar zien,’ zei ze tegen Tom. Hij zucht even en voegt er aan toe: ‘Dan ben je wel stil tijdens de rit naar huis.’
Kersen
Tom maakt er een punt van om zijn gasten op net dat beetje extra te trakteren. Hij werkt regelmatig samen de dienst Toerisme van Oostende om te zorgen voor kersen op de taart. ‘We hadden een jonge vrouw van eind de twintig bij ons. Ze had verschillende hersentumoren en wilde nog één keer haar verjaardag vieren aan zee.’ De jonge vrouw kwam in de Koninklijke Villa terecht via Kom op tegen kanker. ‘Ze was erg opgetogen om hier te zijn,’ zegt Tom. ‘Via de dienst Toerisme in Oostende verrasten we haar met kaartjes voor een musical. Ze was dolblij.’
"Een van de belangrijkste dingen die ik doe is luisteren." - Tom Decraecke
Nog zo’n verhaal dat indruk maakte is dat van een koppel dat in de Villa te gast was. ‘Beide waren ze zorgafhankelijk,’ zegt Tom. ‘Maar met z’n tweeën trokken ze goed hun plan. Ze doorkruisten de stad met hun rolstoel, zij haakte de hare aan de elektrische rolwagen van haar man.’ Ook voor hen stak Tom zijn licht op bij het toerismebureau. Hij regelde tickets voor een concert in het Kursaal van Oostende. ‘Ze beleefden een onvergetelijke avond.’
Een muur met dromen
Tom maakt er een punt van om mensen hun geheime dromen te ontfutselen. Waar mogelijk gaat hij ermee aan de slag. ‘Soms ontstaan er op die manier grote projecten,’ zegt Tom met een glimlach. Hij vertelt over een vrouw die herstellende was van kanker en een toneelstuk over de ziekte wou maken. Ze wou niets liever dan kanker helpen bespreekbaar maken. Tom zocht en vond een partnerschap met cultuurcentrum De Grote Post in Oostende. Het werd een traject van een jaar met een regisseur en twaalf ervaringsdeskundigen op vlak van kanker. ‘In januari hadden we première,’ zegt Tom met twinkelogen, ‘We verkochten drie keer de zaal uit.’
"Uit de dromen van mensen kunnen grote projecten ontstaan."
De voorstelling bleek een succes en er was meteen interesse van andere cultuurcentra. Binnenkort volgt een kleine tournee door Vlaanderen. ‘Het geld dat op die manier binnenkomt, komt terecht in een projectenpot,’ zegt Tom. Met de droom van één iemand wil hij dromen van anderen waar maken. ‘Onze gasten zullen hun dromen kunnen prikken op een droommuur in de Villa.’ Twee keer per jaar zal er worden onderzocht welke dromen er kunnen worden gerealiseerd. ‘Dat kan gaan van het beklimmen van de Mont Ventoux over het maken van een kunstwerk of het schrijven van een boek,’ zegt Tom vol opwinding.
De theatergroep van 'Et Alors?' na de voorstelling in De Grote Post, Oostende.
Krachtig ondanks ziekte
Het is een bijzondere beweging. Mensen met een ziekte of een beperking worden dankzij projecten zoals de theatervoorstelling krachtige actoren. Tom knikt uitbundig. ‘Je ziet mensen groeien en openbloeien,’ zegt hij. ‘Sommigen beslissen om niet meer terug te gaan naar hun oorspronkelijke job maar in de toekomst iets creatiefs te gaan doen.’ Ook was er iemand die opmerkte: 'Deel zijn van dit theaterproject is de beste therapie die ik ooit heb gehad.’
Ik vraag Tom wat zijn verlangens voor de toekomst zijn. Hij denkt even na. ‘Ik hoop dat de Villa nog meer een plek kan worden waar mensen die zorg nodig hebben kansen krijgen.’ Los van de gasten in het hotel wil hij van de Koninklijke Villa ook een open plek met veel ontmoeting maken. ‘Zo kwam Iedereen Verdient Vakantie op bezoek met de Oren, vrijwilligers uit het netwerk die willen luisteren wat er leeft. Het was heerlijk voor ons om ook die mensen in de watten te kunnen leggen,’ zegt Tom.
Vele druppels samen
Verbindingen maken is een van de voornaamste bezigheden van Tom in zijn job. ‘Deel zijn van het netwerk van Iedereen Verdient Vakantie is daarbij enorm verrijkend,’ zegt hij. ‘De manier waarop verbindingen ontstaan bij Iedereen Verdient Vakantie is best wel uniek. In allerlei speciale formats worden mensen met elkaar in contact gebracht. Daar kunnen we in andere sectoren iets van opsteken.’
"De manier waarop verbindingen ontstaan bij Iedereen Verdient Vakantie is uniek."
Los van de contacten en het netwerk dat ontstaat via Iedereen Verdient Vakantie, gaat het voor Tom ook over het engagement voor mensen die drempels ervaren. Tom: ‘Iedereen verdient vakantie? Echt wel! Het is belangrijk om vakantie en daguitstappen voor zoveel mogelijk mensen mogelijk maken. Je zou je kunnen afvragen: is het geen druppel op een hete plaat? Maar een heleboel druppels kunnen wel degelijk een verschil maken.’
Tom Decraecke (42) is vader van twee pubers en zot van roeisport. Hij studeerde verpleegkunde en management en was eerder verbonden aan een kinderpyschiatrie en een organisatie voor milieu-educatie. Hij leidde ook vijf jaar lang het operatiekwartier van een ziekenhuis. Sinds vier jaar is hij de coördinator van De Koninklijke Villa. De theatervoorstelling ‘Ik ben kankerpatiënt. Et alors?’ maakt een kleine tournee door Vlaanderen in de tweede helft van mei.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 30 april 2019 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder.
Wij zijn het allemaal waard om eropuit te trekken
In gesprek met Anneleen Adriaenssens | 6 maart 2019
Ze vond de job van haar leven bij Iedereen Verdient Vakantie. Niet zomaar ‘werk’, maar een missie. Netwerkverbinder Anneleen Adriaenssens is elke dag in de weer om vakantiekansen te creëren voor mensen die niet zo vanzelfsprekend even weg kunnen. Omdat de centen tekort schieten bijvoorbeeld. Of omdat ziekte, beperking of andere drempels de toegang tot een heerlijke vakantie versperren. Anneleen: ‘Vakantie kan een geschenk zijn dat je jezelf gunt. Het kan een kans zijn om even uit je dagelijkse besognes en verantwoordelijkheden te stappen. Om echt los te laten en te genieten.’
Daarom is vakantie belangrijk. Loslaten. Even genieten. Op adem komen. Anneleen: ‘En soms gebeurt er véél meer. Vakantie kan een tijd zijn die in het leven van mensen echt iets fundamenteels verandert.’
Afschakelen om gezond te blijven
Ze heeft het zelf ervaren, vertelt Anneleen, toen ze een weekendje weg was met haar man. Ze flaneerden samen in de straatjes van het Spaanse Barcelona. Met de zon die hen warm hield. En de tijd om ongehaast te dwalen. ‘Met een vol leven en twee jonge kinderen is het een echte verwennerij om eens met twee op stap te zijn. En te voelen: het werkt goed tussen ons, die liefde die ons samenbracht is er nog steeds.’
“Ik denk dat het essentieel is voor een gezond leven dat je jezelf kan toestaan om ruimte te nemen om ook eens af te schakelen.” – Anneleen Adriaenssens
De schoonheid van die korte trip zat ‘m niet zozeer in de schitterende kleuren van Gaudi’s gebouwen, of de feestelijke fonteinen in de parken. ‘Het was eerder iets heel anders: gewoon dat ik mezelf eens kon toestaan om alles even los te laten. Voor het eerst in jaren. Natuurlijk heb je in het alledaagse leven ook wel van die kleine momentjes tussendoor. Eens iets gaan eten, of naar de film bijvoorbeeld. Maar toch, dat is voor mij een soort van loslaten terwijl de auto nog op de parking staat te draaien (lacht).’
Eropuit trekken: dat gaat niet altijd zomaar ‘vanzelf’
Bij Iedereen Verdient Vakantie proberen ze die weldaad van vakantie mogelijk te maken voor mensen die niet zomaar argeloos kunnen besluiten om even eropuit te trekken. ‘Ik ontmoet vaak mensen die in armoede leven. En ik ontdekte dat we veel gemeenschappelijk hebben. Veel van de muizenissen die ik heb, ervaren zij ook. Alleen maken hun levensomstandigheden die zorgen vaak extra schrijnend. In die omstandigheden vraagt het veel meer moed vraagt om te zeggen: ik ben het waard om er eens uit te stappen.’
"Vakantie kan een geschenk zijn dat je jezelf gunt om even uit je dagelijkse besognes en verantwoordelijkheden te stappen."
‘Dan denk ik bijvoorbeeld aan Emmy. Het verhaal wat zij ons vertelde blijft aan me plakken.’ Emmy is 72, en nog niet zo lang geleden stond ze voor het eerst met haar voeten in de zee. ‘Toen ik dat hoorde, kon ik daar niet meteen bij: 72 jaar en nog nooit de zee gevoeld hebben! Er sprak zoveel moed uit Emmy’s verhaal. Ze besloot om het nu uiteindelijk wel te doen. Om zichzelf die uitstap kado te doen.’
‘Of ook het verhaal van Marleen. Zij vertelde hoe ze jaren geleden met zware gezondheidsproblemen bij de dokter terecht kwam. En hoe die arts toen zei dat Marleen geen tijd in het ziekenhuis nodig had, maar een vakantie in de zon. Die vakantie werd een transformerende ervaring.’ Vandaag gaat Marleen wel vaker op vakantie en zet zich in voor het Rap op Stap kantoor in haar gemeente. Op die manier maakt ze vakantie nu ook mee mogelijk voor andere mensen.
Verhalen veranderen mij, jou en ons als samenleving
‘Verhalen als die van Emmy of Marleen geven mij hoop’, zegt Anneleen nog. ‘Verhalen kunnen een enorme kracht hebben. Verhalen blijven plakken in mijn hart. Een opsomming van feiten en cijfers heeft voor mij niet datzelfde effect.’
"Als je vertelt kan je je verhaal kwijt en kan er iets gaan bewegen in je leven."
Maar verhalen hebben niet alleen zeggingsskracht voor anderen. Verhalen ontstaan als iemand luistert naar wat een ander wil vertellen. ‘Als je vertelt, als je je verhaal kwijt kunt, dan kan er iets in beweging komen in je leven. Als je echt luistert, kan je geraakt worden en ga je soms anders tegen de dingen aankijken. Misschien wordt op die manier de schaamte minder pijnlijk en komt er ruimte voor andere gevoelens.’
Anneleen droomt van een wereld waarin we weer de ruimte nemen om naar elkaars verhalen te luisteren. ‘Als we dat allemaal samen zouden beginnen doen, dan wordt er zoveel wél mogelijk dat nu onbereikbaar lijkt. Dan komt er openheid voor wie anders is. Dan gaan mensen ideeën en mogelijkheden uitwisselen. Dan ontstaat er vanzelf samenwerking. En dan kan uiteindelijk, ooit, iedereen van vakantie genieten.’
Anneleen Adriaenssens is netwerkverbinder bij Iedereen Verdient Vakantie. Zij ondersteunt toeristische ondernemers en sociale organisaties die samen vakantiedrempels willen verlagen voor mensen die sociale uitsluiting ervaren. Anneleen is ook storyweaver voor Connect Your Story en Verbind Je Verhaal.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 6 maart 2019 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder.
Stem uit de Dominicaanse Republiek: vakantie en levenskwaliteit
In gesprek met Jesùs Berroa | 22 januari 2019
Wanneer een internationale groep mensen uit het sociaal toerisme elkaar treft, valt er zoveel te ontdekken, te leren en te begrijpen. Zo waren we op de Wereldconferentie 2018 voor sociaal toerisme. Met een team van verhalenwevers gingen we gesprekken aan met collega’s van overal in de wereld. Eén van hen is Jesùs Berroa, die woont en werkt in de Dominicaanse Republiek. Toerisme is een belangrijke bron van inkomsten voor zijn land. Helaas draait de toeristische sector er in een vicieuze cirkel die de rijken nog rijker maakt en de arme gemeenschap weinig kansen biedt om te ontwikkelen. ‘We moeten die vicieuze cirkel omkeren naar een virtuoze cirkel’, zegt Jesús. We praten met hem over duurzaam toerisme en vakantie als onmisbaar deel van levenskwaliteit voor de lokale bevolking.
Jesùs wil meer diversiteit brengen in het toerisme in de Dominicaanse Republiek, zodat de sector niet alleen economisch maar ook sociaal iets bijbrengt aan zijn land. Hij bouwt aan andere bestemmingen dan alleen die zon-, zee- en strandvakanties, die het typische beeld zijn van reizigers naar de Dominicaanse Republiek. ‘Want ons land heeft zoveel meer te bieden’, zegt Jesús.
Om die verandering te maken, moet de overheid beginnen met vormingsinitiatieven voor lokale gemeenschappen, legt Jesús uit, zodat inwoners het potentieel van hun regio ontdekken en kunnen promoten. En ook: het is nodig dat de toeristische industrie duurzamer wordt. De overheid kan zeker meer zorg besteden aan de bescherming van het milieu enerzijds, en aan eerlijke lonen voor mensen die in de sector van toerisme werken anderzijds.
Duurzaam toerisme: ecologische en sociale rechtvaardigheid
Turissol, de organisatie waarin Jesús werkt, is al betrokken bij een project van enkele ecologische hotels, waar medewerkers eerlijk betaald worden. Voor de ontwikkeling van een duurzame toeristische industrie is het bovendien nodig dat lokale toeristische agentschappen beter ondersteund worden. Tot nu toe blijken de middelen die via toerisme het land binnenkomen vooral een bron van inkomsten te zijn voor grote touroperators, eerder dan voor lokale toeristische aanbieders.
Het belang van vakantie, ook voor lokale mensen
‘De kans krijgen om vakantie te nemen is net zo goed belangrijk’, zegt Jesús. ‘Ik herinner me het beeld van mijn vader, die werkte in de bouw van hotels maar zelf nooit in zo’n hotel kon overnachten, zelfs niet voor één nacht. Dat was toen een onbegrijpelijk iets voor mij.’
“Bij ons in de Dominicaanse Republiek zijn de mensen heel gastvrij. Het zit in onze natuur en je kunt het aan alles merken. Wij nodigen je uit om onze lach te delen, ons voedsel, ons huis en zelfs ons bed.”
Inwoners van de Dominicaanse Republiek mogen wel vakantie nemen, maar de wet controleert het niet. Met andere woorden: je mag vakantie nemen, maar je moet niet. Jesús legt uit: ‘Het een keuze die mensen zelf maken. Maar wanneer je weet dat er geen wettelijk recht is op betaalde vakantie, kan je je wel voorstellen dat de meeste mensen geen vakantie nemen. Ze kiezen dan liever om wat extra inkomsten te verdienen.’ Daarom is niet alleen de vraag of en hoe duurzaam toerisme kan gepromoot worden. Het is ook de uitdaging om lokale inwoners bewust te maken van het belang van vakantie, voor henzelf.
Een verrijking van het leven
‘Ik zie vakantie als een onmisbaar deel van onze levenskwaliteit’, zegt Jesús. ‘Als je geen vakantie kunt beleven, dan leef je alleen om te werken en om jezelf en je baas financieel te verrijken. Maar de echte rijkdom kunnen we niet vinden in geld, wel in onszelf: kunnen ademen, ruimte ervaren,…’
Jesús legt uit dat Dominicanen die in armoede leven meestal niet zo gezond zijn, omdat ze te hard werken, te weinig verdienen en teveel stress ervaren. ‘Vakantie is belangrijk om je gezondheid te herstellen.’ Een beeld dat bij Jesús opkomt is er eentje van een gezondheidsparadijs: een soort van wellness en vakantiecentrum waar mensen gedurende minstens een week kunnen uitrusten en recupereren van hun harde werk, waar ze kunnen ontspannen en gezond eten voorgeschoteld krijgen.
Wanneer ik vraag of dit een droom is van Jesús, reageert hij verrast. ‘Nee! Een droom is iets dat alleen in je hoofd leeft. ‘Terwijl ik al bezig ben met het realiseren van mijn gezondheidsparadijs’, zegt hij lachend.
Toekomst!
Het staat vast dat duurzaam toerisme heel beloftevol is. Niet alleen voor de lokale gemeenschappen en voor reizigers, maar ook voor de wereld. ‘Toerisme kan gezien worden als promotor van vrede in de wereld. Want wanneer twee culturen elkaar ontmoeten en vrienden worden, zullen ze elkaar beschermen’, zegt Jesús. In dat opzicht kan toerisme zeker en vast een veranderkracht van de toekomst worden.
Jesús Berroa werkt voor Turissol. Dat is een agentschap voor sociaal, bewust en duurzaam toerisme in de Dominicaanse Republiek. We ontmoetten Jesús tijdens de wereldconferentie 2018 van de Internationale Sociaal Toerisme Organisatie (ISTO) in Lyon.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 22 januari 2019 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Michelle Roosenbroeck werkt voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie van Toerisme Vlaanderen. Zij houdt van reizen en nieuwe mensen en culturen ontdekken. In haar werk als vakantiebemiddelaar organiseert ze daguitstappen en vakanties voor mensen die het moeilijker hebben om vakantie te beleven. Michelle gelooft dat vakantie ons leven rijker maakt, omdat het vreugde en innerlijke rust brengt. Ze houdt van luisteren en schrijven, en als verhalenwever kan ze die twee passies combineren en mensen aanmoedigen om vakantie te beleven.
Honderden vlinders van hoop in de Koninklijke Musea
In gesprek met Forum 2018 | 14 december 2018
13 december 2018. Het is precies zeventig jaar en drie dagen na de geboorte van Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Artikel 24 van die verklaring zegt dat ieder mens het recht heeft op ontspanning en vrije tijd. In het auditorium van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België verzamelden 350 mensen die het recht op vakantie waarmaken. Ze maakten er kennis met Hoop en haar drie dochters: Woede, Moed en Verwondering. Hun eigenhandig gemaakte vlinders van hoop trekken een grote boog naar de toekomst: opdat nog meer mensen in ons land een waardig leven mogen leiden. Een leven waar vrije tijd en vakantie net zo goed deel van uitmaakt als eten, drinken en een dak boven je hoofd.
Het team van Iedereen Verdient Vakantie raakte begeesterd door deze beroemde onliner van Heilige Augustinus (geboren in 354, overleden in 430) : ‘Hoop heeft twee mooie dochters. Hun namen zijn Woede en Moed.’ Herkenbaar, vinden ze in het netwerk dat vakantie mogelijk maakt voor mensen die minder kansen hebben. Want uit woede om hoe de dingen zijn, en moed om die dingen beter te maken, putten mensen energie. En die energie hebben we nodig om in actie te komen voor een menswaardig bestaan voor iedereen.
Bij Iedereen Verdient Vakantie permitteerden ze zich de creatieve vrijheid om een derde dochter van Hoop toe te voegen: verwondering. Verwondering, dat is de open blik waarmee we de kleine dingen kunnen herkennen die wél goed gaan. Waarmee we pareltjes van schoonheid zien. Verwondering verrast en inspireert ons.
De oude Augustinus kreeg een forumdag lang een ereplaats op het podium in het auditorium van het KMSKB. Zijn dochters vormden de inspiratie voor een ochtend van getuigenissen, ontmoetingen en een gloednieuw babbelspel dat Het Stoute Schoenen Pad werd gedoopt.
Rond ontbijt- en later speltafels luisterde ik naar verhalen van vakantiegangers en vrijwillige vakantiemakers. Hoe kijken zij aan tegen Hoop en haar mooie dochters?
Woede: ‘Zo kan dit toch niet langer!’
Nog teveel mensen weten niet af van het bestaan van Iedereen Verdient Vakantie, zeggen Nicole (Rap op Stap Balen), Justine (Peace Village) en vakantiegangers Lutgard en Luc aan de babbelspeltafel.
Eerder, aan een gezellige ontbijttafel, vertelden Rolanda en Jan me dat de financiële worsteling alsmaar uitdagender wordt. Het leven wordt duurder en sociale uitkeringen volgen dat ritme amper, zeggen ze. Vakantie is geen evidentie. Hun favoriete vakantieplekje is de Moezelregio. Precies daarom vinden ze het frustrerend dat er geen buitenlandse vakantiekansen in het aanbod van Iedereen Verdient Vakantie zitten.
In gesprek met (v.l.n.r.) Rolanda, Jan, Suzanna en Wim
Vakantieganger Suzanna ontdekte Iedereen Verdient Vakantie een tiental jaar geleden. Echt ‘vrij’ kiezen is er voor haar niet bij, vertelt ze. Want: ‘hoe geraak ik er?’ is de eerste vraag die een heleboel mogelijkheden uitsluit. Nog teveel plekken zijn maar moeizaam bereik- en bereisbaar met het openbaar vervoer, dus die laat ze noodgedwongen links liggen.
Wim, vader van drie kinderen, vertelt dat zijn vroegere schuldbemiddelaar geen ruimte wilde maken voor een korte vakantie met zijn kinderen. Lange tijd bleef vakantie een onbereikbaar verlangen.
Moed: ‘Ondanks alles wat lastig is, toch stappen zetten’
Wim bleef aandringen op vakantie. Zijn nieuwe schuldbemiddelaar ziet hoe belangrijk het is, en maakt mee mogelijk dat papa en zijn kinderen enkele dagen per jaar naar zee kunnen. Wim: ‘Als mijn kinderen me zeggen: Papa, ’t is weer een heerlijke vakantie geweest, dan geeft mij dat moed om het te blijven proberen.’
Rap op Stap vrijwilliger Nicole stapte onlangs in de lokale politiek: ‘Omdat ik meer kansen wil creëren voor mensen in armoede', zegt ze vastberaden.
Moezelliefhebbers Lutgard en Luc bedachten ook een oplossing voor hun dilemma. Ze boeken nu al verschillende jaren hun vakantie in Butgenbach. ‘Dicht bij onze favoriete vakantiestreek. Dankzij Iedereen Verdient Vakantie is het betaalbaar, en we kunnen toch tijd doorbrengen in de Moezel.’
Verwondering: dat zesde zintuig dat schoonheid ontwaart
Suzanna vertelt begeesterd hoe ze enkele jaren geleden de muzikanten van Drum Spirit tegen het lijf liep tijdens haar verblijf in de Zeekameel. Enkele dagen later zag ze hen aan het werk in Middelkerke, en later ook in Lier, waar ze woont. Een dierbare herinnering. Verwondering zindert soms jaren later nog na.
Of de verwondering om een Filipijns gezin dat lange tijd de stap naar vakantie niet durfde zetten en dan toch – na veel geduldige aanmoedigingen en warme uitnodiging – meeging met een uitstap van het Balense Rap op Stap kantoor. Vrijwilligster Nicole zegt: ‘We krijgen ook regelmatig vakantiefoto’s, en soms komen mensen ons vertellen over hun vakantie. Die blije gezichten dan, daar worden wij heel enthousiast van.’
Aan de Speltafel met (v.l.n.r.) Justine, Lutgard, Luc en Nicole
De blije verwondering ook om wat Iedereen Verdient Vakantie jaar in jaar uit mogelijk maakt. Die dikke gidsen met vakantiekansen scheppen bij mensen de blije ontdekking dat vakantie wel kan. De dankbaarheid om zoveel vrijwilligers die vakantie helpen mogelijk maken. De trots op lokale besturen die Rap op Stap steunen en mogelijk maken. De medemenselijkheid van hulpverleners die vinden dat iedereen recht heeft op vakantie.
Ziedaar, Mevrouw Hoop. Met honderden vleugeltjes landt ze op het Forum 2018
Waar mensen van gedachten wisselen over wat hen verontwaardigt, moed geeft en waar ze blij verrast van zijn, daar ontstaat hoop. Augustinus sloeg bijna 1700 jaar geleden de nagel op de kop. Ik mocht het op 13 december zien gebeuren.
Na de levendige babbels om het spelbord van het Stoute Schoenen Pad plooiden 350 forumbezoekers eigenhandig een vlinder. Met hun persoonlijke woorden van hoop bliezen ze die vlinders leven in. Alle vlinders landden op het podium, en de zaal keek mee. Verwonderd om de kracht en schoonheid die ontstaat wanneer mensen hoop delen.
Hier werd, op 13 december 2018 een boog van hoop gespannen. Laat 2019 maar komen!
Wil je het Stoute Schoenen Pad spelen in jouw groep, vereniging of organisatie, dan kan je jouw exemplaar van het spel vragen via mail. Geef je organisatie, adres en naam op, en we sturen het je op.
foto's header en collage: Robert Boons - Dankjewel Robert.
Gasten aan het Forum Iedereen Verdient Vakantie 2019, met 350 waren ze. En iedereen vertelde over vakantie, over woede, moed en verwondering. Ze delen het verlangen naar vakantie, en de hoop dat steeds meer mensen van vakantiekansen mogen genieten.
In dit verhaal namen we de stemmen op van Nicole (Balen, vrijwilliger bij Rap op Stap), Justine (Mesen, medewerker bij Peace Village), Wim (papa van drie kinderen uit Lier), Suzanna (die veel van vakantie houdt en in Lier woont), Lutgard en Luc (vakantiegangers uit Ingelmunster en Jan en Rolanda (vakantiegangers uit Pijpelheide bij Heist-op-den-Berg).
Dit verhaal werd gepubliceerd op 14 december 2018 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.
Uitzwaaien en loslaten
In gesprek met Marleen Dobbels, De Wimilingen | 4 december 2018
Broeierig heet, zo kon je de zomer van 2018 wel noemen. Marleen Dobbels, centrumleider van lokaal dienstencentrum De Wimilingen in Wommelgem en initiatiefnemer van het Rap op Stap kantoor, gunt zichzelf ook vakantie. Ze nestelde zich behaaglijk in haar zeteltje voor de tent. Wat hield ze van deze kleine camping in het Zuid-Franse Nages. Haar zintuigen stonden op scherp. Het fantastische uitzicht op de majestueuze bergen, die geur van goeie lucht, het typische mediterrane gezang van de krekels. Ze kon kijken en blijven kijken. De rust die de plek uitstraalde was alles wat ze zocht op dat moment. Met haar blik op een prachtig blauw meer kon ze even alles achter zich laten: de zorgen om haar moeder met Alzheimer, de drukte van haar job in het dienstencentrum, het jongleren tussen de noden van haar twee kinderen. Het zou een magische dag worden, maar dat wist ze toen nog niet.
Niks moeten, bijna perfect
Dit is vakantie voor Marleen. Ergens op een plek vertoeven die niets te maken heeft met je dagelijkse leven in België. Even afstand kunnen nemen van je beslommeringen, tot rust komen. En vooral: niks mòeten. Marleen genoot van het gezelschap van haar man Michel en hun 5-jarige zoontje Kobe, en bedacht dat bijna alles perfect was. Bijna perfect...
Haar 18-jarige dochter Ossinou zou die dag samen met haar Togolese vader Victor voor een hele maand naar Afrika vertrekken. Victor wilde Ossinou zijn thuisland laten zien en haar voorstellen aan zijn familie. Het was een megagroot avontuur, en dat gold niet alleen voor de reis op zich. De relatie tussen Ossinou en haar papa had een hobbelig parcours gekend. De vader-dochterband was best zwaar op de proef gesteld.
Dat Ossinou nu de wens had geuit om samen met haar vader zijn familie en zijn land beter te leren kennen, was een mijlpaal. Hoewel ze vele bezwaren en argumenten tégen kon bedenken, wist Marleen dat ze haar dochter deze ervaring moest gunnen. De onderdompeling in die andere cultuur, de andere helft in haar DNA, zou ongetwijfeld een verrijking betekenen voor Ossinou. Maar toch... ergens knaagde er iets. Het reistraject was een uitdaging van formaat. En aankomen in Togo, bij mensen die ze nog niet kende, zou haar dochter op de proef stellen, vreesde Marleen.
Had ik maar...
Toen ze die middag met haar man Michel voor hun tent zat te praten, liet Marleen zich ontvallen dat ze zich wat schuldig voelde. Ze was die ochtend zo graag meegegaan om hen tot in Brussel of Parijs te begeleiden. En toen kwam Michel met een top idee! Ze konden hen toch een béétje volgen via flight tracker!? Op die manier zouden ze online preciés zien waar het vliegtuig zich op elk moment bevond.
Enthousiast veerde Marleen recht om de vluchtgegevens te halen. Michel is kaartenmaker van beroep en heeft een groot geografisch inzicht. Ze zag hem de gegevens intikken en wist niet wat ze hoorde toen ze hem plots verrast hoorde zeggen: ‘Ongelooflijk! Als ik me niet vergis, is de kans groot dat we binnen enkele minuten het vliegtuig van Ossinou dààr gaan zien!’, en hij wees naar de berg aan de overkant van het meer. ‘We kunnen er dan 100% zeker van zijn dat het effectief hùn vliegtuig is, want voor de rest blijkt het luchtruim leeg te zijn op dit moment!”
Opgewonden liep Marleen naar Kobe, die met een jongetje van de vakantieburen speelde. Ook de ouders van zijn vriendje kwamen mee kijken.
Daar is ze!
Plots zag Marleen een kleine stip verschijnen boven de berg en riep ze uit ‘Kijk, dààr zijn ze!!’ Het kleine handje van Kobe wees naar boven, daar waar zijn grote zus boven hem vloog. Zes paar ogen zagen hoe het vliegtuig verscheen boven die ene berg en langzaam over het meer vloog. Marleen stond als een gek te zwaaien in de lucht, met een brede lach op haar gezicht en haar ogen nat van ontroering.
Wat een magisch moment! De opluchting dat ze haar dochter ondanks alles tòch had kunnen uitzwaaien. Dat ze haar zorg nu kon loslaten. Een leeuwin roerde zich in haar: ‘O wee piloot, gij kunt zorgen dat ge mijn dochter veilig afzet!’ Marleen voelde zich blij omdat ze de moed had gevonden Ossinou deze kans te gunnen. En dankbaar om dit prachtige cadeau dat ze kreeg, zo onverwacht haar dochter kunnen uitzwaaien. Uitzwaaien naar Afrika, maar ook naar haar volwassen leven. Geef ze wortels en vleugels, je kinderen...
En daar gaat ze dan…
Eens te meer besefte Marleen wat voor een fijne vrouw Ossinou was geworden, geëngageerd bij de jeugdbeweging, studente die op het punt staat op kot te gaan, dochter. In haar hart gaf ze haar dochter de boodschap mee: ‘Beleef, geniet, maar wees niet blind voor wat er moeilijk gaat in de wereld. Ik ben zo trots op de manier waarop je je vleugels uitslaat.’
Ossinou betekent hoop.
Het meisje heeft haar naam niet gestolen.
Marleen Dobbels is centrumleider van Lokaal dienstencentrum De Wimilingen van woonzorgcentrum Sint-Jozef, Emmaüs in Wommelgem. In het dienstencentrum is tevens het Rap Op Stapkantoor van Wommelgem gehuisvest, dat ze samen met een aantal enthousiaste vrijwilligers uitbaat. Marleen stapte in het netwerk van verhalenwevers van het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een goed gesprek en op zoek gaan naar wat mensen verbindt.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 4 december 2018 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Karin woont in Mol, met haar man Bob en twee studerende kinderen. Ze houdt van échte gesprekken en raakt enthousiast over ontroerende verhalen uit het dagelijkse leven. Ze heeft een boon voor mensen die nieuwsgierig hun weg in het leven zoeken, net zoals zij dat zelf doet. Haar gevoelige kant doet haar ernaar verlangen om verhalen en tastbare herinneringen uit het leven van mensen zichtbaar te maken. Als Storyweaver maakt ze deze droom waar. Ze maakt ook podcasts onder de naam Memoristoria.
Durven dromen van een zo gewoon mogelijk leven
In gesprek met Annelies Demyttenaere | 20 juli 2018
Vijf personen met een mentale beperking en hun ‘maat’ gingen onlangs samen op vakantie in het Hopperjeugdverblijf Merkenveld in Zedelgem. Ze lagen in hangmatten voor een middagdutje, beleefden in Brugge een gegidste wandeling, bouwden vlotten, bezochten een kijkboerderij, reden naar zee. Het engagement voor dit project kwam van Annelies Demyttenaere van Oranje vzw. Haar passie groeide uit een ervaring die ze vroeger had bij de scouts van Torhout.
Het vakantieverblijf Merkenveld wil zijn deuren openzetten voor een ruim publiek. Ook voor mensen met een beperking. Om deze mensen te steunen in hun vakantiedromen, ontwikkelde het jeugdverblijf samen met Oranje vzw en Mivalti vzw de maat-vakantie. In die formule krijgen vijf vakantieduo’s de kans om zelf hun vakantie samen te stellen.
Annelies: ‘Mijn droom is om deze vakantie nog ruimer te kunnen organiseren dan enkel voor mensen met een beperking uit zorgorganisaties. In de samenleving vind je nog heel wat mensen die vakantiedromen hebben die tot op vandaag niet mogelijk zijn.’ De droom van Annelies wortelt in een ervaring uit haar scoutstijd. Daar ontdekte ze dat vakantiedromen wél mogelijk worden, wanneer andere mensen bereid zijn om mee een verschil te maken.
Peter had een droom…
Zo vertelt Annelies over Peter, een jongen in een rolstoel die dolgraag bij de ‘gewone’ scouts wilde. Annelies: ‘Tijdens mijn tijd als leider bij de Scouts kwam de mama van Peter bij mij. Haar tienjarig zoontje was rolstoelgebruiker. Hij wilde zo graag bij de scouts dat zijn mama uiteindelijk de stap zette en vroeg of het kon.’
‘Het was een gezin dat niet zo zichtbaar was in de buurt. Peter ging enkele kilometers verder naar een aangepaste school en zijn twee broers hadden geen interesse in de lokale scoutsgroep. We stelden Peter voor om aansluiting te zoeken bij een AKABE-groep, speciaal voor mensen met een beperking, maar dit was niet wat hij wou.’
De scoutsgroep vond het geen makkelijke vraag. Hun activiteiten aanpassen aan iemand in een rolstoel zou hen sterk beperken in het aanbod van activiteiten. Zou een bosspel, fietstocht, zwemactiviteit, … nog haalbaar zijn? De leidersploeg had meer kaas gegeten van techniek dan van zorg.
Gek gemaakt
Maar de moeder bleef aandringen. Annelies: ‘Achteraf besefte ik dat Peter zijn mama echt gek gemaakt moet hebben. Hij wilde per se deel uitmaken van de scouts in zijn buurt. We hebben uiteindelijk toegezegd. We spraken af dat we vooraf lieten weten of de geplande activiteit geschikt was voor Peter. De ene week kwam hij maar de andere, als we bijvoorbeeld gingen fietsen, bleef hij thuis.’
Gedragen op vele handen
Na een tijdje ontstond er een echte band tussen de jongens. Annelies: ‘Als we gingen fietsen, sjorden de jongens een houten stoel op hun fiets zodat Peter meekon. Een kampterrein was meestal niet toegankelijk, dus moest hij veel gedragen worden. Bij de maaltijden hielpen de jongens Peter bij het eten. Iedereen legde het hindernisparcours in een rolstoel af. Als Peter mee op kamp ging, was het maar voor drie dagen. Daarna had hij van de inspanningen een week bedrust nodig om te bekomen. Maar hij had de tijd van zijn leven.’
"Dankzij Peters scoutservaring kwamen ook zijn twee broers bij de scouts. We zagen het gezin vaker in de buurt. ze begonnen ook deel te nemen aan activiteiten in de wijk." - Annelies
‘Die ervaring heeft mij gesterkt in mijn visie dat we door samen te werken iedereen kunnen laten deelnemen aan de samenleving’, zegt Annelies nog. En uit die ervaring ontstond een samenwerking tussen drie organisaties, die samen de maat-vakantie op het spoor zetten. En, zoals dat met dromen meestal gaat: van de ene komt de andere. We zijn benieuwd.
Annelies Demyttenaere werkt bij Oranje vzw, een organisatie die onder andere inzet op vrijetijdsactiviteiten voor mensen met een beperking. Ze is eveneens resident bij Hopperverblijf Merkenveld waar ze af en toe de weekendshift voor haar rekening neemt.
Samen met Mivalti en Hopperjeugdverblijf Merkenveld ontwikkelde Oranje vzw een methode die personen met een beperking aanmoedigt om uit te zoeken wie ze zijn en welke soort vakantie ze willen beleven. Die manier van werken wakkert hun dromen aan en daagt hen uit te ontdekken wat er mogelijk is. Door een flyer op maat te schrijven, met veel pictogrammen. Door een infosessie te houden en samen te ontdekken wat de gekozen vakantie inhoudt, welke stappen in de vakantieketen gezet worden.
Dit verhaal werd gepubliceerd op 20 juli 2018 in de categorie Vakantie.
Neergepend door
Carine Geboers werkt bij Steunpunt Vakantieparticipatie als netwerkverbinder voor Iedereen Verdient Vakantie. Tijdens de vele ontmoetingen overal in Vlaanderen is zij steeds verrast door de mooie verhalen van moedige mensen. Daardoor ontstond nog meer de goesting om naar de pen te grijpen.
