Overslaan en naar de inhoud gaan

Cultuur

Muzikaal plezier aanbieden, de mooiste job van de wereld

In gesprek met Suzanne Vanoverbeke, Rap op Stap Koekelare | 12 april 2019

Vijf jaar geleden ging in het West-Vlaamse Koekelare een Rap op Stap kantoor open. Suzanne Vanoverbeke werkte op dat moment als vrijwilliger in het Museum Käthe Kollwitz. ‘Of het niets voor haar zou zijn om vakanties en uitstappen mogelijk te maken voor mensen met een beperkt budget?’ werd haar toen gevraagd. Ze aarzelde geen moment. Vandaag is Suzanne een wandelend uithangbord voor Rap op Stap in Koekelare. Als ze  naar de supermarkt gaat doet ze dat om inkopen te doen maar ook om mensen warm te maken voor het aanbod van Iedereen Verdient Vakantie. 

Suzanne was een twintiger met een dochtertje toen ze weduwe werd. Later had ze opnieuw een relatie en kreeg ze nog een zoon. In die periode had ze het comfortabel op financieel vlak. Ze kon zich naar hartelust culturele uitstappen en reisjes veroorloven. Nadat ze opnieuw alleen kwam te staan veranderde dat. ‘Het feit dat ik zeer goed weet wat het is om zuinig te moeten zijn, maakt dat ik de mensen goed kan helpen,’ zegt ze daarover. Ze weet hoe groot de drempel vaak is om de stap te zetten naar ondersteuning.

"Op dagen dat ik mensen aan een concertbeleving op de eerste rij kan helpen, is dit de mooiste job ter wereld."

De juiste outfit

Ze ondervond hoe deugddoend het kan zijn om op stap te gaan. Suzanne is een grote muziekliefhebber en vanuit Rap op Stap nam ze de voorbije jaren al heel wat keren mensen mee naar concerten. Naar het Kursaal in Oostende bijvoorbeeld. Dat ze vaak zelf meegaat, wordt erg op prijs gesteld. ‘Het gebeurt wel eens dat mensen ongerust zijn dat ze niet de juiste outfit in huis hebben,’ zegt ze. ‘Maar dan stel ik hen gerust.’ Uit ervaring weet ze dat je perfect in een casual outfit kan opdagen in het Kursaal van Oostende.

Genieten op de eerste rij

Marco Borsato, The Scabs, Stan Van Samang, Bart Peeters… het zijn allemaal bands die Suzanne de laatste jaren zag optreden. ‘Dankzij Rap op Stap kan je per jaar vijf keer naar een concert gaan kijken waar het anders bij een keer zou blijven,’ zegt ze enthousiast. Een van de gebeurtenissen die haar erg ontroerden was toen ze een echtpaar kon bijstaan. De man heeft een visuele handicap en de vrouw leeft met een spierziekte waardoor haar mobiliteit beperkt is. De grootste wens van de dame was om Rob De Nijs eens live te zien optreden. Suzanne regelde voor hen plaatsen op de eerste rij en observeerde hen van verderop in de zaal. ‘Op zo’n dagen is dit echt de mooiste job van de wereld,’ zegt ze.

Een bijzonder cadeau

Of er nog iets is dat haar heeft ontroerd, vraag ik. Suzanne denkt even na en knikt. Ze vertelt over haar intussen volwassen zoon, die al van op jonge leeftijd een grote fan was is Marco Borsato. ‘Als er een nummer van Marco op de radio speelde wist hij al vanaf de eerste noten welk lied het was,’ zegt Suzanne daarover. Haar zoon wou voor vaderdag iets bijzonder voor zijn papa doen. Zijn budget is beperkt maar hij had via Rap op Stap ontdekt dat het mogelijk was om tickets te boeken voor een concert van Marco Borsato. Suzanne brengt haar handen samen en zegt: ‘Ik was zo blij dat ik hem kon helpen om op die manier een bijzonder cadeau te organiseren voor zijn vader.’

Suzanne Vanoverbeke

In gesprek met

Suzanne Vanoverbeke is moeder van twee volwassen kinderen en is als medewerker verbonden aan het Rap op Stap kantoor in het Sociaal Huis in Koekelare. Ze werkt ook als vrijwilliger bij het Museum Käthe Kollwitz.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 12 april 2019 in de categorie Cultuur.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

Gastvrijheid in Afrika: een geheim medicijn

In gesprek met Gautier K. Amoussou, ISTO-Afrika | 26 februari 2019

In Bénin, Afrika, is gastvrijheid niet zomaar om het even wat. Het is een bijzonder waardevolle interactie tussen gastheer en gast. We praten erover met Gautier K. Amoussou. Gautier woont in Bénin, is coördinator van ISTO-Afrika en toeristische organisatie Eco-Bénin. 'Een gast doet de moeite om de reis te maken. Dat is een grote stap waarvoor we veel respect hebben. Zelfs als onze gast iemand is die we niet kennen, een vreemdeling zeg maar, dan nog zien we hem als iemand die de uitdaging aangaat om op bezoek te komen. Het is daarom voor elke gastheer een grote eer om zijn gasten te kunnen verwelkomen. Voor het diner zal de gastheer zijn grootste schaap uit de kudde uitkiezen. Hij doet zijn beste pak aan. Geen enkele inspanning is teveel.’

Maar de waarde van het verwelkomen van de vreemdeling is niet alleen te vinden in materiële dingen als een heerlijke maaltijd of de hele familie uitgedost in hun netste kleding. Het is ook in de oprechte interesse die zij koesteren voor hun gasten. 'Als mensen je verwelkomen in Bénin, zullen ze je niet alleen vragen hoe het met je gaat. Ze willen je ook leren kennen. Ze stellen vragen over je familie, je vrienden en de gemeenschap waarin je leeft’, legt Gautier uit. Want ‘jij’ betekent in Afrika veel meer dan een verwijzing naar jou persoonlijk. ‘Jij’ hebt immer relaties met iedereen en alles wat jou omringt.

Gastvrijheid maakt mensen beter

In Bénin kan gastvrijheid  bovendien een geheim ​​instrument van welzijn is, vertelt Gautier. De gezondheidszorg die wij in het Westen kennen, is niet zomaar beschikbaar in de kleine Afrikaanse dorpen, legt hij uit. Gautier: ‘Dus, je gastheer vertellen over hoe je je voelt en de problemen en uitdagingen je ervaart, is vaak een vorm van geestelijke gezondheidszorg.’

"In Afrika beschouwen we het als een eer voor de gastheer om zijn gasten te mogen verwelkomen." - Gautier K. Amoussou

Gautier vertelt het me met een warme en verwelkomende glimlach op zijn gezicht. Ik luister en vraag me af: kan oprechte gastvrijheid bijdragen aan een oplossing voor het groeiende aantal depressies, burn-outs en andere psychologische problemen waarmee wij in onze haastmaatschappij geconfronteerd worden? Ik durf te dromen: als we opener en gastvrijer worden, als we echt luisteren naar wat onze gasten te vertellen hebben, kunnen we van Europa niet alleen een betere, maar ook een vrolijkere plek maken.

De boodschap zindert na

Nog lang na mijn ontmoeting met Gautier blijf ik mijmeren over wat hij me vertelde. Zou het dit zijn waar sociaal toerisme in de kern over moet gaan? Zijn boodschap opent voor mij een visie op hoe toerisme mensen en de wereld kan rijker maken. Laat ons gasten van over de hele wereld verwelkomen. Laat ons naar hen luisteren en van hen leren. Dan kunnen wij hen het geschenk teruggeven van gezien te worden zoals ze zijn: een mens die deel uitmaakt van een familie, een gemeenschap en de wereld.

"Voor het diner zal de gastheer zijn grootste schaap uit de kudde uitkiezen. Hij doet zijn beste pak aan. Geen enkele inspanning is teveel."

Hm, en is dit niet een fijne samensmelting van waarden met mijn werk als verhalenwever? Want dit is precies waar Verbind je Verhaal om draait: luisteren naar iemand, een verhaal zien geboren worden, en dat daarna omtoveren tot een geschenk voor iedereen die het wil lezen en erdoor geïnspireerd kan raken.

In gesprek met

Gautier K. Amoussou is coördinator van ISTO-Afrika (ISTO is de International Social Tourism Organisation ) en coördinator van Eco-Bénin. Benin Ecotourism Concern (Eco-Benin) is een niet-gouvernementele organisatie van Benin. Het promoot ecotoerisme en lokale ontwikkelingsprojecten in heel Bénin, en staat voor een verantwoordelijke, eerlijke en ondersteunende menselijke ontwikkeling.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 26 februari 2019 in de categorie Cultuur.

Anneleen Adriaenssens

Neergepend door

Anneleen Adriaenssens is netwerkverbinder bij Iedereen Verdient Vakantie. Zij ondersteunt toeristische ondernemers en sociale organisaties die samen vakantiedrempels willen verlagen voor mensen die sociale uitsluiting ervaren. Anneleen is ook storyweaver voor Connect Your Story en Verbind Je Verhaal

Theater kan ook vakantie zijn

In gesprek met Hamzah | 1 februari 2019

Theater! Spelen! Het is genieten en tot rust komen. Vrienden vinden en je zorgen even aan de kant schuiven. Theater is passie. Theater is een poort die je meeneemt van een plek van eenzaamheid naar een oase van warmte van andere mensen. Een deur naar trots durven zijn op jezelf. Zo had ik het nooit eerder bekeken. Het is Hamzah die me erover vertelt, wanneer ik hem ontmoet tijdens het Forum Iedereen Verdient Vakantie. Over enkele uren staat hij hier op de scene. Hij speelt mee in het theaterstuk over de Vlaamse Meesters, dat straks tijdens een van de workshops getoond wordt. Later gaat de bende, onder begeleiding van CODE vzw, op toer in Vlaanderen. Ze zullen vakantiegangers warm maken voor schoonheid en verwondering. Want de Vlaamse Meesters zijn er voor iedereen, ook voor wie niet zo makkelijk de weg vindt naar kunst.

Hamzah moet nog wat wennen aan het Nederlands dat hij sinds een achttal maanden onder de knie probeert te krijgen. En toch, een goed gesprek is zoveel meer dan de juiste woorden uitwisselen. We gebruiken gebaren, de taal van ons lichaam, en krijgen af en toe hulp van een vriend, die onze woorden vertaalt van en naar het Arabisch. Hamzah’s enthousiasme steekt me aan. Ik wil weten wat hem drijft, waar zijn hoop naartoe gaat.

Lachen is levensadem

‘Ik vind het erg leuk als ik zie dat mensen plezier hebben door mijn theaterspel’, zegt Hamzah. ‘En als een hele zaal aan het lachen gaat, ja,… dat is geweldig!’. De lach. Die grote kracht die mensen oplucht, sterk maakt en verbindt. Het liefst zou Hamzah comedian worden, vertrouwt hij me toe. Voorlopig zit zijn nog te prille kennis van de Nederlandse taal daarvoor in de weg. Misschien, ooit… Intussen vertoeft Hamzah zoveel mogelijk in de wereld van theater, zowel op het podium als in elk klein gesprek. Hamzah laat geen kans liggen om zijn gesprekspartners aan het lachen te brengen. Een grapje, een gek geluid: het kan zo simpel zijn om een lach in de lucht te krijgen.

Hamzah aan het werk

Hamzah repeteert

 

Poort naar samenzijn

Hamzah mist zijn familie, zegt hij. Zijn hoop gaat vooral hun richting uit. Maar omwille van oorlog en geweld kan Hamzah niet terug naar huis, in Irak. En zijn familieleden hebben geen paspoort en kunnen dus niet reizen. De kersverse theaterman hoopt zijn geliefden over niet zo lange tijd weer te zien in Turkije. Intussen is er het theater. Dat doorbreekt zijn eenzaamheid. ‘Ik leerde via het theater al veel nieuwe mensen kennen’, lacht Hamzah. Toneel is meer dan een hobby. Het is een plek waar hij mensen ontmoet. Een bezigheid waar hij echt van geniet en waardoor hij rust vindt. Op de planken staan is even je zorgen vergeten. En op die manier heeft toneel voor Hamzah een kwaliteit die me aan vakantie doet denken. Vakantie, die er voor deze jonge Irakees voorlopig amper in zit.

Theater is ook vakantie

Al reist Hamzah toch ook wel wat. Het theater doet hem in zijn hart al op reis gaan  naar de verhalen van de Vlaamse Meesters, de schoonheid die zij schilderden. Nu is er de reis naar het forum, waar zijn gezelschap schittert in een workshop. In 2019 reist de groep doorheen Vlaanderen, om toneel te spelen en mensen warm te maken om mee(r) te genieten van kunst, cultuur en de verwondering die net daardoor kan groeien.

Hamzah

In gesprek met

Hamzah is 30 jaar en woont in Deurne. Op dit moment gaat hij naar school om Nederlands te leren. Hamzah is gepassioneerd door theater en doet niets liever dan mensen aan het lachen brengen.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 1 februari 2019 in de categorie Cultuur.

Lore Moons

Neergepend door

Lore Moons (22) studeert agogiek aan de VUB. Naast de andere, wil ze ook graag zichzelf goed leren kennen. Op reis is daar tijd voor. Lore reist liefst ongedwongen: voor haar geen checklists van af te vinken highlights in de stad. Lore engageert zich als verhalenwever bij Iedereen Verdient Vakantie.

Kunst in zoveel mogelijk handen leggen

In gesprek met An Van den Bergh, Démos | 16 november 2018

Het Rubenianum in Antwerpen, een inspiratiedag van Iedereen Verdient Vakantie. Thema: ‘Vlaamse Meesters kennen geen drempels’. In de voormiddag vormen korte theatercreaties, gebaseerd op Rubens, de basis om te werken rond verwondering. In de namiddag is er een divers lezingenprogramma. Sociale en culturele instellingen doen uit de doeken hoe ze vandaag al samenwerken om kunst en cultuur toegankelijk te maken voor velen. Het doel van vandaag is: nog meer verbindingen maken. We praten na met An Van den Bergh, die vol vuur vertelt over hoe een participatief kunstenfestival als ENTER beweging veroorzaakt.

Het participatief kunstenfestival ENTER ging eerder dit jaar door in Brussel. Het festival werd in handen van burgers gelegd: zij deden voorstellen voor het programma en kozen uit wat er zou gepresenteerd worden in hun buurt. ‘Kunst en cultuur draagt bij tot een open, democratische en inclusieve samenleving,’ zegt An, ‘het is dan ook belangrijk om kunst in zoveel mogelijk handen te leggen. In de praktijk echter vallen veel mensen uit de boot. Dat is niets minder dan een democratisch probleem.’

“Kunst zou in zoveel mogelijk handen moeten liggen. In de praktijk vallen echter veel mensen uit de boot. Dat is niet meer of minder dan een democratisch probleem.” - An Vandenbergh

Van ons!

Om ENTER Festival BXL democratisch te maken, werd het op poten gezet met lokale partners en in verschillende wijken. Na een oproep voor kunstcreaties kwamen er tweehonderd voorstellen binnen. Tachtig ervan kwamen in een catalogus terecht. Vervolgens kregen de buurten een budget om voorstellen uit die catalogus in hun buurt te programmeren. An: ‘De programma’s verschilden van buurt tot buurt. In de ene wijk wonen er veel nieuwkomers, in de andere vele expats. In elke buurt zijn er middenklassers en mensen die het minder goed hebben. Wat opviel was dat de projecten in elke buurt werden aangevoeld als ‘van ons’. We hadden er dan ook voor gezorgd dat zowel de teams voor selectie als die voor organisatie een afspiegeling waren van de buurt. Zo kon iedereen zijn stem laten klinken.’

De stad als rijkdom aan mensen

Ik vraag An waarover ze droomt. ‘Van een stevige portie durf in de kunstwereld,’ zegt ze ferm. ‘Daar zitten talenten en middelen. Als je daar de stad als rijkdom aan mensen naast legt, heb je volgens mij een enorm vat van mogelijkheden.’ Ze vertelt over Amsterdam waar kunstwerken van oude meesters naar buurten worden gebracht. Ze denkt aan allerlei andere mogelijkheden om kunst tot bij de mensen te brengen. Naar scholen, rusthuizen en gevangenissen bijvoorbeeld. Haar vuur laait op.

Vleugels

‘Voor ENTER deden we straatacties om de mensen in de buurt te bereiken. Na een van onze infomomenten keerde een man terug naar onze stand met een zak rosse muntjes. Pour le projet, zei hij. Het was een ontroerend bewijs van betrokkenheid. Zo waren er nog momenten. Op het einde van het festival, op de slotavond met Balkanmuziek, kwam er een dame naar me toe die zei: Als ik ooit de Lotto win, dan is het geld voor ENTER. Zulke dingen blijven plakken in je hart.’

“Kunst en cultuur kunnen een opstap zijn om jezelf te tonen in de samenleving.”

Maar er zijn ook andere dingen. Zien hoe mensen - eens ze een eerste stap hebben gezet - verder op pad gaan. An: ‘Op de reflectiedag na ENTER hadden we collectief Palhik Mana uitgenodigd. Zij doen aan terugspeeltheater. Ze spelen getuigenissen na in een geïmproviseerd theaterstukje. Hanife was er. Zij was tijdens ENTER samen met haar puberdochters deel van een project rond cosmetica op basis van witloof, het cultureel erfgoed van de gemeente Haren. Palhik Mana maakte een stukje over haar getuigenis. Onlangs kreeg ik te horen dat Hanifa intussen is aangesloten bij Palhik Mana. Ze maakt nu zelf terugspeeltheater. Dat soort berichten geeft mij vleugels. Kunst en cultuur kunnen een opstap zijn om jezelf te tonen in de samenleving.’ 

An Vandenbergh

In gesprek met

An Van den Bergh is als stafmedewerker verbonden aan Démos dat als kenniscentrum actief is in het Vlaams Participatiedecreet. Via onder meer coaching, vormingen en publicaties zetten ze in op het vernieuwen en verdiepen van de participatie van kansengroepen aan cultuur, jeugd en sport.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 16 november 2018 in de categorie Cultuur.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

Pieter Paul Rubens, een ‘specialleken’

In gesprek met Berdien Scheepers | 28 september 2018

Met Pieter Paul Rubens heeft ze niet direct iets, maar theater met mensen naar mensen brengen, daar klopt haar hart sneller voor. Berdien Schepers is een jonge regisseur die aan boord sprong van het project Vlaamse Meesters kennen geen grenzen. Dat is een samenwerking tussen Iedereen verdient Vakantie en CODE, productiehuis voor amateurtheater. Speciaal voor het themajaar Rubens maakt CODE drie korte theaterstukken met amateuracteurs, schrijvers en regisseurs - telkens met een ander doek van de Vlaamse Meester als vertrekpunt. Voor vandaag zit de repetitie erop. Berdien zijgt met een glimlach neer naast de replica van ‘De vereniging van water en aarde.’

Samen starten van een blanco blad

‘In het begin was ik een beetje ongerust,’ zegt Berdien over het creatieproces, ‘het is best uitdagend voor de acteurs wat we doen: vertrekken van een blanco blad en samen het stuk vormgeven. Maar onderweg gebeurden er mooie dingen en groeide het vertrouwen.’

“Ik sta versteld van het enthousiasme van de acteurs, en van hun durf en doorzettingsvermogen.” – Berdien Schepers

De acteurs zijn mensen die drempels ervaren om net als iedereen van cultuur en vakantie te genieten. Sommigen hebben een fysieke beperking, anderen leven  in armoede, nog anderen zijn nieuwkomers of vluchtelingen. ‘Ik sta versteld van het enthousiasme van de acteurs,’ zegt Berdien, ‘en ook van hun durf en doorzettingsvermogen. Verder ben ik gaan beseffen dat het helemaal niet erg is om hulpbronnen te gebruiken, zoals souffleurs bijvoorbeeld. Dat doet in feite niet af aan de kracht van wat er wordt neergezet.’

Repetitie Code Vlaamse Meesters kennen geen grenzen

Berdien (tweede van links) en haar crew van acteurs genieten van kijken, verwonderen en spelen.

 

Rijkdom

De schrijver van het stuk en een paar van de acteurs komen nieuwsgierig aanschuiven. Lut neemt in het stuk de meeste tekst voor haar rekening. Ze maakt deel uit van ‘Ons Rijkdom’, een koor met mensen die in armoede leven. Dat koor creëert liedjes vanuit hun ervaringen en trekken rond met hun repertoire. Lut: ‘Om eerlijk te zijn heb ik niks met musea en zo, maar door dit project moet ik toch toegeven dat ik anders ben gaan kijken naar kunst. Ik heb ook oog gekregen voor Rubens, ik herken zijn hand intussen.’

“Het is prachtig om hier deel van te zijn. Ik had nooit gedacht dat ik dit zou kunnen.” - Chris

Linda zit in een rolstoel en drukt zich moeilijk uit. Op het podium daarnet wist ze op een grappige manier te reageren op het spel van haar collega Lut. Gevraagd naar haar ervaring zegt ze met nadruk: ‘Ge-wel-dig!’ Ook Chris zit in een rolstoel. Ze treedt Linda bij in traag geformuleerde, nauwgezette zinnen: ‘Het is prachtig om hier deel van te zijn. Ik had nooit gedacht dat ik het zou kunnen. Zo bijzonder ook om van een blanco blad te vertrekken en samen iets te maken.’

“Om eerlijk te zijn heb ik niks met musea en zo. Maar ik kreeg oog voor Rubens. Ik herken zijn hand intussen” - Lut

‘Ver-rijk-ing!’ zegt Linda en iedereen knikt. ‘Ook ben ik verrast door de figuur van Pieter Paul Rubens,’ zegt Chris nog, ‘om eerlijk te zijn was ik geen fan maar door dit project hebben we die Vlaamse Meester toch echt een beetje leren kennen. Het was ook een specialleken’.

Info:
Chris, Linda, Lut en zovele andere kersverse acteurs staan voor het eerst met hun nieuwe Vlaamse Meesters stuk op de planken voor een live publiek op maandag 1 oktober. De gelegenheid: Inspiratiedag 'Vlaamse Meesters kennen geen drempels', een organisatie van het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Hier lees je meer daarover. De inspiratiedag is inmiddels volzet. Later reist het gezelschap naar verschillende plekken in Vlaanderen. 

foto header: Rubenshuis © Ans Brijs | bijgesneden, origineel via Flickr, Visit Flanders 

Berdien Schepers

In gesprek met

Berdien Schepers studeerde Germaanse talen en musical. Ze werd door CODE vzw geselecteerd als een van de regisseurs voor het project Vlaamse Meesters kennen geen grenzen. Dat is een initiatief van het netwerk Iedereen Verdient Vakantie en Toerisme Vlaanderen om kunst in het algemeen en de Vlaamse Meesters in het bijzonder toegankelijker te maken voor mensen die minder toegang hebben tot reizen en cultuurbeleving.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 28 september 2018 in de categorie Cultuur.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

De Vlaamse Meesters nodigen uit om je te tonen zoals je bent

In gesprek met Danny Verbraecken, Code | 25 september 2018

Op maat gemaakte korte theatervoorstellingen waarbij telkens wordt vertrokken van een blanco blad. Het is de specialiteit van het productiehuis voor CODE, productiehuis voor amateurtheater. Vanuit een thema worden een schrijver, een regisseur en acteurs bij elkaar gebracht om samen om in een avontuur te springen. Dit keer zijn de Vlaamse Meesters het vertrekpunt, in het bijzonder Pieter Paul Rubens. Dat vertelt Danny Verbraecken van CODE vzw in zaal PAX in Antwerpen. Zijn ogen fonkelen. ‘We maken drie korte producties, telkens vertrekkend van een schilderij van Rubens. We willen het op die manier hebben over schoonheid en wat dat doet met een mens.’ Het traject kadert in de wens van Iedereen Verdient Vakantie om mensen in armoede en met een beperking warm te maken om mee te genieten van het grote Vlaamse Meesters project van Toerisme Vlaanderen.


Durf je te tonen vanuit je eigenheid

In de zaal zijn vier gelegenheidsacteurs verzameld rond een replica van ‘hun’ schilderij van Rubens. In De vereniging van water en aarde leunt een naakte vrouw op een kruik waaruit rijkelijk water stroomt. Chris en Linda beleven de wereld vanuit een rolstoel, Lut heeft de uitnodiging ontvangen via haar koor van mensen in armoede, Wafa is blij om haar Nederlands bij te spijkeren. Allen luisteren ze geconcentreerd naar de instructies van de regisseur.

"We gaan ervan uit dat iedereen kan vertellen vanuit zijn eigenheid." - Danny Verbraecken

De acteurs zijn uitgenodigd via verschillende organisaties die in het Antwerpse werken met mensen die beperkingen ervaren om deel te nemen aan cultuur en toerisme. Sommigen stonden al eerder op de planken, voor anderen is het een eerste sprong richting podium.

Vlaamse meesters acteurscrew

De acteurs, met helemaal links Danny Verbraecken.


‘We gaan in zee met geëngageerde mensen waarvan we voelen dat ze graag spelen,’ zegt Danny, ‘we gaan ervan uit dat iedereen kan vertellen vanuit zijn eigenheid.’  Elke creatieperiode start met een intensieve tweedaagse workshop waarin acteurs, regisseurs en schrijvers samen aan de slag gaan en dingen uitproberen. Het is telkens wonderlijk om de chemie tussen mensen te zien, om dingen te zien ontstaan. Het zijn deze kleine parels die de bouwstenen worden voor een kort toneelstuk.’


De kracht van waardigheid

De acteurs zijn intussen begonnen aan een doorloop van het stuk. Wafa rijdt Chris flanerend rond in de ruimte. Lut observeert van dichtbij het schilderij en wordt daarbij in de gaten gehouden door Linda.

"Het komt er op aan om te durven laten zien we je bent. Dat is iets dat eigenlijk geldt voor ons allemaal." - Danny

‘Wij focussen op mogelijkheden, niet op beperkingen,’ zegt Danny, ‘Het komt er op aan om te durven laten zien we je bent. Dat is iets dat eigenlijk geldt voor ons allemaal.’ Hij neemt een slok van zijn koffie en krijgt vochtige ogen. ‘We hadden net een terugkomdag in Oostende, waar we vorig jaar een project over vakantieparticipatie hebben begeleid. Een van de dames die daar had meegespeeld kwam fier als een gieter binnen. Nadat ze bij ons op de planken had gestaan, durfde ze zich ook daarbuiten opnieuw tonen, zei ze. Ze was gaan solliciteren. Nadat ze vijf jaar werkloos was geweest, had ze nu opnieuw een job. Dat is het meest wonderlijke van deze projecten: zien hoe iemand zijn waardigheid terugvindt. De kracht die daarvan uitgaat is enorm indrukwekkend. Bij het begin van een creatieproces komen mensen dikwijls gekromd binnen, op het einde gaan ze vaak met een rechte rug en een open blik naar buiten.’

De doorloop van het stuk is voorbij. Wafa neemt hartelijk afscheid van haar collega-acteurs en grist haar jas en sjaal van de stoel. Terwijl ze naar buiten rent zwaait ze naar ons en zegt ze met een stralende glimlach: ‘Ik ben Wafa, ik ben actrice.’

Info:
Wafa, Chris, Linda, Lut en zovele andere kersverse acteurs staan voor het eerst met hun nieuwe Vlaamse Meesters stuk op de planken voor een live publiek op maandag 1 oktober. De gelegenheid: Inspiratiedag 'Vlaamse Meesters kennen geen drempels', een organisatie van het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Hier lees je meer daarover. Later reist het gezelschap naar verschillende plekken in Vlaanderen. 

foto header: Rubenshouse Interior Antwerp ©Tomas Kubes 1 bron: Flickr, Visit Flanders / foto in tekst: Peter Cnops

Danny Verbraecken

In gesprek met

Danny Verbraecken is samen met Els Meersschaert de bezieler van CODE vzw, productiehuis voor amateurtheater. Al meer dan tien jaar creëert CODE theaterproducties op maat, in huiskamers of op bijzondere locaties. Dit jaar zetten ze voor de derde keer een project op in samenwerking met het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. De toneelstukken geïnspireerd op Pieter Paul Rubens worden op 1 oktober voor het eerst live gebracht in het Rubenianum in Antwerpen.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 25 september 2018 in de categorie Cultuur.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

Kijk. Kijk nog eens. Wat doet verwondering met ons?

In gesprek met Branco, Dirk, Stefan en Jan | 17 april 2018

Met vier mannen die van binnenuit weten hoe het is om psychiatrisch patiënt te zijn, bezoek ik het Dr. Guislain Museum in Gent. De tijdelijke tentoonstelling ‘Angst’ trok ons vanuit Limburg naar een van de mooiste steden van Vlaanderen. De fascinatie voor de pijnlijke kanten van de menselijke geest grijpt ons naar de keel. Naast de kunstexpo over angst, vertelt de geschiedenis van de psychiatrie een verhaal dat ons verrast en soms ontreddert. Bij de prachtige expo van kunstwerken van ‘outsiders’ worden we gegrepen door wat kunst voor ons in essentie vertegenwoordigt: een manier om gezond te blijven.

‘Het Museum Dr. Guislain bezoeken is je durven open stellen voor wat niet normaal is. Het confronteert je met de vraag wat normaal voor jou betekent, en of je er misschien ook anders kan naar kijken’, zegt Kristine Temperman. Kristine is verantwoordelijk voor de publiekswerking van het Museum. Ze ontvangt ons hartelijk en nodigt ons uit om onze nieuwsgierige neus te volgen.

Al gauw zwerven de vijf van ons elk een andere richting uit. Straks zal blijken dat we allemaal een ander Dr. Guislain museum hebben ontdekt. En dat is boeiend. Dat maakt duidelijk dat wat hier gebeurt niet uitnodigt tot louter ‘kijken’, maar tot interactie: kijken, je aangesproken voelen en in beweging komen. Daar is verwondering aan het werk.

De geschiedenis van de psychiatrie raakt

Branco: ‘De tentoonstelling over de psychiatrie heeft me wel getroffen. Het voelde alsof ik daar ook was, in die vroegere tijd. De muntenverzameling fascineerde me. Ik verzamel zelf oude munten. Daar in de psychiatrie hadden de bewoners ook munten, maar er was gat in geslagen. Daardoor konden de patiënten er buiten de instelling niet mee betalen.’

Instellingsmunten Museum Dr. Guislain

Instellingsmunten uit het vroegere Dr. Guislain instituut


Stefan: ‘De hersensnijmachine van professor De Wulf is een beroemd stuk in de geschiedenis van de psychiatrie. Ik ben blij dat ik de tentoonstelling heb gezien. Ik zag er ook een verwijzing naar Geel. Ik hoop dat we het kunnen waarmaken dat Rekem hier ook vernoemd zal worden, want daar was en is ook een instelling. Het zou voor ons, in Rekem een erkenning zijn dat wij ook deel uitmaakten van dat grotere netwerk van instellingen in onder andere Geel, Gent en Doornik.

hersensnijmachine Prof. Dewulf Museum Dr. Guislain

De hersensnijmachine, uitgevonden door professor De Wulf om hersenen in stukken te kunnen snijden zonder vervormingen
 

Angst in Beeld

Dirk: ‘Het schilderij van de vrouw met het witte gelaat deed me denken aan werk van Munch. De angst om te leven druipt er vanaf. Psychisch lijden is de hel. Ze zeggen dikwijls dat kwetsbaarheid iets heel mooi is, maar je wordt er toch op gepakt. Ik denk dat een mens zich pas kwetsbaar kan opstellen als je je sterk voelt.’

Benjamin Moravec, Zonder titel (2012)

Benjamin Moravec, Zonder titel, potlood en houtskool op papier (2012)

 

Outsider Art: kunst buiten het 'officiële' circuit

Jan: ‘Die hele smalle kamer, overal poppen, al die grimassen. Het fascineerde me enorm.  Dat is het bijzondere aan kunst: als kunstenaar creëer je iets wat bij anderen iets kan losmaken. Je uit je eigenheid. Maar soms is dat zo anders dan wat de mensen gewoon zijn, dat jij en je werk bescherming nodig hebben van de maatschappij. Veiligheid. Dat zou de bedoeling van de psychiatrie moeten zijn: een plek waar je jezelf kan worden.'

Hans Langner, Requiem voor mijn onschuld (1999)

Hans Langner, Requiem voor mijn onschuld, installatie met 2000 verzamelde, geschilderde en gemaakte objecten (1999)

 

En jij?
Verwondering is een van de mooiste menselijke capaciteiten. Verwondering zet aan het denken, doet ons reflecteren op ons eigen leven, maakt dat we leren. Geschiedenis en kunst zijn poorten tot verwondering. Herinner jij je een reis of daguitstap waarin je verwonderd raakte? Waarin je kunst zag die tot je leek te spreken?Hoe werkt verwondering bij jou? Welke kwaliteit brengt het in je leven? Vertel ons je verhaal, dan brengen we het samen in de wereld.

Lees ook dit verhaal: Buitenbeentje in de museumsector, outsider in de kunstwereld

Branco, Dirk, Stefan, Kristine en Jan

In gesprek met

Dirk Vandewal is een vriend van Griet, de schrijver van de verhalen voor Iedereen Verdient Vakantie. Dirk woont op kamers in het Volkshuis, aan de sjieke ‘Cartier Bleu’ van Hasselt, zoals hij zelf met een satirisch gevoel voor humor opmerkt.

Griet wilde met Dirk naar het Museum Dr. Guislain, om er samen de tijdelijke tentoonstelling rond angst te bekijken. Dirk zei ja en vroeg in één adem of hij medebewoner Branco mocht meenemen. Eén vriend werden er uiteindelijk drie. Jan en Stefan wonen beide in Lanaken. Branco kende voor de uitstap enkel Dirk. Alle vier de mannen weten wat het betekent verstrikt te raken in je gedachten, soms afhankelijk te zijn van medicatie om de dag door te komen, en overmand te raken door onpeilbare angst.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 17 april 2018 in de categorie Cultuur.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Buitenbeentje in museumsector, outsider in kunstwereld

In gesprek met Kristine Timperman, Museum Dr. Guislain | 13 april 2018

Het Museum Dr. Guislain is geen pretpark. Dat zegt Kristine Timperman, verantwoordelijke voor de publiekswerking van die bijzondere plek. ‘Het is best wel een zwaar museum. Het overrompelt mensen soms, zoals bijvoorbeeld Kazerne Dossin in Mechelen dat ook doet.’ Nergens ter wereld kan je de geschiedenis van de psychiatrie zo mooi en volledig zien als in het museum van het psychiatrisch centrum Dr. Guislain. Het Gentse museum, gehuisvest in de oorspronkelijke gebouwen van het psychiatrisch centrum, beroert je. Wat je ziet kruipt onder je vel. Een wereld van uitersten, waar kunst verzacht. En gedreven vrijwilligers je hartelijk verwelkomen en de weg wijzen.

Het Psychiatrisch ziekenhuis werd in 1857 opgericht door Dokter Guislain. De architectuur, met zijn grote binnentuin en overdekte wandelgangen, veel invallend licht en groen was bijzonder voor die tijd. De oorspronkelijke gebouwen worden sinds 1986 gebruikt als museum en kunstarchief. Van bij het begin steunde de werking van het museum op vrijwilligers. ‘In het begin waren dat mensen die in het centrum werkten of hadden gewerkt. Al gauw werden ook patiënten na hun ontslag uit de psychiatrie uitgenodigd om bij te dragen.’

Voorportaal Museum Dr Guislain
Welkom in het Dr. Guislain Museum | Voorportaal

 

Geschiedenis van de psychiatrie

De vaste expo vertelt over de menselijke zoektocht om het lijden van psychiatrische patiënten te verlichten. Oude foto’s, medische apparatuur en gebruiksvoorwerpen uit het 19de eeuwse psychiatrische ziekenhuis dompelen je onder in de ‘abnormaliteit’. Ze vertellen hoe zorgverleners en patiënten hier in deze gebouwen leefden, werkten en hun leven zin gaven. In de collectie zitten unieke stukken, zoals de befaamde hersensnijmachine van Professor Dewulf.

Slaapzaal
Een slaapzaal van het Gesticht | ca 1930

 

Met 21ste eeuwse ogen lijkt de historische aanpak in de psychiatrische zorg soms hardvochtig. Met de medische kennis van toen probeerden artsen en zorgverleners het lijden van patiënten te verlichten. Op ons laat het een diepe indruk en een massa vraagtekens na. Kristine: ‘Ja, het is hard, maar we mogen die geschiedenis niet loochenen. De verzameling vertelt het verhaal van blijven zoeken naar zorg en remedies. Een zoektocht die tot op vandaag verder gaat.’

Outsider kunst

Kunst biedt een tegengewicht tegen die zware geschiedenis. De bovenverdieping in de linkervleugel herbergt een schat aan prachtige outsider kunst: gemaakt door mensen buiten het professioneel kunstcircuit, vaak levend in de marge van de samenleving. In 2002 kreeg Museum Dr. Guislain de langdurige bruikleen van de kunstcollectie Stadshof. In die topcollectie zitten ruim 6000 stukken, die afwisselend aan het publiek getoond worden, aangevuld met werken uit de eigen collectie.

A.C.M Outsider kunstcollectie

Werk van A.C.M. | Outsider Kunstcollectie

 

‘De oorsprong van outsider kunst, of art brut, dateert van 1947 en voert terug tot de Franse kunstenaar Jean Dubuffet, die op zoek was naar de ware kunst. Kristine: ‘Die vond hij onder meer in psychiatrische instellingen. Prachtig werk, persoonlijk, zonder veel academisch gedoe. In de jaren ’60, onder andere in de anti-psychiatrie beweging is een grote waardering ontstaan voor kunst gemaakt door psychiatrische patiënten.’

Thema-expo’s

Fia Cielen, expo 'Angst' Dr. Guislain Museum
Uit de expo 'Angst' | werk van Fia Cielen

Naast de vaste collectie, organiseert het Museum Dr. Guislain regelmatig beklijvende exposities rond thema’s die raken aan de wortels van het centrum. De actuele tentoonstelling heeft als thema ‘Angst’. Via video-installaties, schilderkunst en tekeningen krijg je als bezoeker een inkijk in de triggers en gedaanten van angst en hoe wij die heftige emotie proberen te bedwingen. De expo loopt nog tot 27 mei 2018.  Komende zomer focust het museum op outsider kunst. In het najaar volgt een expo rond het thema ‘prikkels.’ Kristine: ‘De thema’s van onze tijdelijke tentoonstellingen hebben altijd een verband met de menselijke psyche. Ik blijf altijd opnieuw verwonderd hoeveel kunstenaars met thema’s als angst, depressie of melancholie bezig zijn. Het lijkt een onuitputtelijke bron.’

Vrijwilligers schragen de museumwerking

Vijfenveertig vrijwilligers maken dag na dag mogelijk dat het publiek kan genieten van het museum. Ze helpen twee tot drie halve dagen per week in de bibliotheek, aan het onthaal, de bewaking, in het café en bij gidsbeurten. Kristine coördineert de vrijwilligerswerking. ‘Onze groep vrijwilligers is heel divers. Sommige mensen willen na hun pensioen in de zorg nog bezig blijven met het thema. Anderen zoeken sociaal contact of willen zinvol bezig zijn. Die diversiteit is een troef. Mensen zijn hier nieuwsgierig naar elkaar, naar de rijkdom van het anders zijn.’  

Foto Header: werk van Tim Brown, Outsiderkunstcollectie. |  foto's werden ter beschikking gesteld door het Museum Dr. Guislain | Foto A.C.M. : Griet Bouwen

Kristine Timperman

In gesprek met

Kristine Timperman is verantwoordelijk voor de publiekswerking en de vrijwilligerswerking bij het Museum Dr. Guislain in Gent. Voor bijzondere mensen organiseert Kristine bijzondere verwelkomingen: voor kinderen bijvoorbeeld, en voor mensen met (jong)dementie zijn er aangepaste rondleidingen.

Het Museum Dr. Guislain maakt deel uit van het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Mensen met een beperkt inkomen kunnen hun bezoek aan het Dr. Guislain museum met een flinke korting boeken via het netwerk.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 13 april 2018 in de categorie Cultuur.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Toerisme moet meepraten in herbestemming kerken en kapellen

In gesprek met Kristof Lataire, coördinator Menas | 30 januari 2018

Vakantie is de beleving van openstaan, zei Kristof Lataire van domein Menas in een voorgaand artikel. In zijn rol van gastheer en coördinator van het gastenverblijf Menas in Sint- Maria-Aalter ziet hij dat kleine dingen zoals een ontmoeting of een langere periode van rust, regelmaat en stilte een intense prikkel tot die vakantiebeleving kunnen zijn. Religieus erfgoed zoals abdijen, kloosters en kerken bieden letterlijk ruimte voor betekenisrijke belevingen. Ze hebben dan ook een vanzelfsprekende rol op te nemen in toerisme, vindt Kristof.

De behoefte aan verstilling is groot. Kristof stelt voortdurend vast hoe mensen stilte als een weldaad ervaren, doorheen de stilte weer kracht opdoen en inspiratie vinden. Hoe mensen zichzelf weer vinden en hun weg nadien verder kunnen zetten. ‘Mensen geven aan behoefte te hebben aan verstilling, verdieping en verbinding. Menas komt daarin tegemoet. Ik ervaar het als een voorrecht dit mee mogelijk te maken.’

De waarde van stilteplekken

domein menas
 

‘Deze plek gaf mij gaandeweg impulsen om zorgvuldig na te denken over het belang van plaats en gebouwen in het veld van toerisme. Ik denk dat we plekken van stilte, verdieping en verbinding meer met elkaar kunnen linken. Tegelijk zien we dat veel stilteplekken dreigen te verdwijnen. We moeten dat patrimonium meer in het vizier brengen en ons – ook als toeristische sector – afvragen hoe we kunnen bijdragen aan het behoud van hun weldaad voor de samenleving.’

Neem nu Brugge. Als je op een stadsplan het religieus erfgoed zou inkleuren, zou dat gehele plaatje 25% van de oppervlakte innemen. Dat zorgt voor stilte in de stad. Dat erfgoed opent voor bewoners en bezoekers de gelegenheid tot een beleving die essentieel is in de ervaring van ons mens-zijn. ‘Die ruimtes van kerken, kloostertuinen, kathedralen geven mensen een bijzondere ervaring van stilvallen. Tegelijk typeren kapellen en kerken ons landschap. Van ver vertelt de kerktoren ons al: kijk, hier is een kern, een dorp, een café, de bakker.’

Rijkdom van onze regio en identiteit

Het religieuze erfgoed is net daardoor een deel van de rijkdom van onze regio, vindt Kristof. Levende verwijzingen naar onze geschiedenis, en hedendaagse wegwijzers naar verbinding en verstilling. Tegelijk zijn kerken en kapellen een deel van onze identiteit. ‘Recent onderzoek toont aan dat meer dan 70% van de Vlamingen de kerk als gebouw super belangrijk vindt. Dat zegt iets over wat die gebouwen met ons doen. Het zijn plekken waar mensen hoogtepunten in hun leven en gemeenschap hebben ervaren. Ze staan symbool voor onze verbondenheid met de plek en de gemeenschap waar we opgroeiden.’

Herbestemming: bedreiging of kans?

Nochtans is de religieuze functie van deze gebouwen en parken grotendeels uitgespeeld. Herbestemming dringt zich op, en die beweging is volop bezig. De toeristische sector moet daar mee over nadenken, vindt Kristof.

‘Als we die herbestemming niet zorgvuldig aanpakken, zullen we in onze steden en dorpen veel kwaliteit verliezen.'
- Kristof Lataire

Kristof: ‘Bijvoorbeeld: in de Gentse Sint Baafskathedraal  bewonderen duizenden bezoekers per jaar het Lam Gods. Dat doet wat met een mens. Kunst kan een ingangspoort zijn naar een authentieke beleving. Religieus erfgoed is dat ook. We kunnen mensen daartoe uitnodigen, hen de weg wijzen naar die plekken en focus leggen op de beleving van verstilling, verdieping en verbinding. In en rond kerken en kapellen kunnen bezoekers bovendien de identiteit van onze regio ervaren.’

Kansen voor meeting accommodatie

Iets gelijkaardig gaat op voor de ‘meeting-industrie’, een nogal clean woord voor wat in essentie betekent: mensen faciliteren die ergens samenkomen om elkaar te ontmoeten, te leren, samen na te denken.

‘Waar je mensen samenbrengt speelt de ruimte, de locatie ook mee.'

Kristof: ‘Gesprekken worden anders in een ruimte met een verhaal. De verbinding tussen mensen verdiept waar het stiller is. We staan daar vandaag nog te weinig bij stil, denk ik. Het is een gevoeligheid die we nog meer zouden kunnen ontwikkelen.’

Sector toerisme: praat mee in herbestemmingsdiscussies

En dat is het pleidooi van Kristof: laat ons onder andere – vanuit het perspectief van toerisme – nadenken over het belang van plekken, over de verhalen die religieuze plekken ons toefluisteren als we er open voor staan. ‘Mijn werk bij Menas deed me beseffen dat de plek meespreekt, maar dat we in de toeristische sector nog wat blind zijn voor die meerwaarde. Ik zou graag zien dat daar in het traject ‘Toerisme Transformeert’ van Toerisme Vlaanderen aandacht voor ontstaat. Dat we mensen in onze sector kansen geven om dat te (her)ontdekken. En dat de sector haar rol opneemt in het maatschappelijke debat over de herbestemming van religieus erfgoed.’

Kristof Lataire

In gesprek met

Kristof Lataire is coördinator van Menas in Sint-Maria-Aalter en actief in de groep Broeders van Liefde. Sinds 2015 is Menas een stilteplek en gastenverblijf voor individuen en groepen. Tot 2013 was het kasteel, klooster en parkbos de plek waar novicen uit binnen- en buitenland hun opleiding genoten en er hun geloften bij de Broeders van Liefde aflegden.

We waren een namiddag lang bij Kristof te gast. In de bibliotheek, met een schitterend uitzicht op het domein, lieten we ons meevoeren op een filosofische tocht langsheen verstilling, verdieping en verbinding.

In drie artikels vertellen we wat we leerden. We vertellen over hoe de visie van Kristof Lataire ons kan inspireren op onze kijk op vakantie en de functie van het religieuze erfgoed in toerisme. In een derde stuk vertelt Kristof over hoe hij en de broeders de herbestemming van hun waardevolle erfgoed met aandacht en zorg hebben aangepakt.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 30 januari 2018 in de categorie Cultuur.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Moeders: allemaal liggen ze van hetzelfde wakker

In gesprek met Jennifer, Hulya, Leyla, Divan, Cani en Cani | 9 oktober 2015

Van origine zijn ze Turks. Hun religieuze wortels liggen in het Christendom. De vrouwengroep van de Mechelse vereniging ACOM wil Chaldeewse vrouwen verbinden en sterker maken. Zodat ze hun waardevolle traditionele gedachtengoed kunnen beleven en constructief deel kunnen uitmaken van de Vlaamse samenleving. Waarom? Omdat ze moeder zijn. Ze wensen hun kinderen diepe wortels en sterke vleugels toe. Net zoals alle moeders.

Vzw ACOM is één van de 1600 sociale organisaties die meewerkt binnen het Steunpunt Vakantieparticipatie. Initiatiefnemer Cani Nas, ook coördinator van onder meer een Rap op Stap kantoor in Brussel, bracht vijf leden van haar vrouwengroep bijeen voor een babbel. Wat een gesprek over vakantie en kansarmoede zou worden, werd uiteindelijk het verhaal van hun gedreven zoektocht naar integratie, erkenning en het verlangen om hun religieuze en traditionele wortels te mogen bewaren voor de komende generaties.


Jennifer, Hulya, Leyla, Divan, Cani en Cani:
het hart op de tong

‘De meeste mensen kijken verbaasd op, als iemand van ons zegt dat we Christen zijn. Want – vinden de Vlamingen – zo zien we er helemaal niet uit. Vlamingen associëren onze huidskleur en taal met de moslimgemeenschap. Terwijl wij net omwille van godsdienstconflicten tussen Christenen en Moslims ons land ontvlucht zijn.’

ACOM vrouwengroep babbel
'Integreren betekent voor ons ook dat we niet alleen iets verwachten, maar ook iets geven aan de samenleving waarin we wonen.' Een gesprek met moeders.

 

Herinnering: de rijkdom van de gemeenschap 

‘Waar we vandaan komen, een bergdorp in Turkije, was het leven simpel. We liepen elke dag bijna vijf kilometer om water te halen. Er was geen onderwijs, geen elektriciteit, geen auto, geen tv. We produceerden zelf onze voeding. We speelden met wat er voorhanden was: met steentjes, bloemen en elkaar. We hadden niet veel, maar we waren wel gelukkig. We maakten deel uit van een gemeenschap. We hoorden erbij om wie we waren.’

‘Hier in Vlaanderen is het moeilijker om erbij te horen. Echt deel uitmaken van de gemeenschap lijkt hier grotendeels af te hangen van wat je hebt, of je de laatste mode volgt, een gsm hebt. Vooral via de kinderen wordt die druk wel heel voelbaar. Zij willen niet anders zijn dan andere kinderen. En wij willen ook niet dat onze kinderen worden uitgelachen. Gevolg is dat wij – al zouden we het anders willen- mee uit werken gaan om de kinderen te kunnen geven wat andere kinderen ook hebben.’

 

Wens: waarden en tradities doorgeven

‘We voelen ons verantwoordelijk om onze waarden door te geven aan onze kinderen. Dat is niet gemakkelijk in een samenleving die individualisme verkiest boven gemeenschap en solidariteit. We geloven dat een belangrijk deel van tradities en waarden worden doorgegeven via vrouwen, moeders die hun kinderen opvoeden en dingen leren. Die taak om cultuur door te geven vinden we erg belangrijk.’

‘Daarnaast is integreren net zo belangrijk. Deel uitmaken van de Vlaamse maatschappij,  want hier ligt de toekomst van onze kinderen. Daarom moeten wij vrouwen elkaar steunen.’

Hoop: Volwaardig integreren is ook iets mogen geven

‘Integreren betekent voor ons ook dat we niet alleen iets verwachten, maar ook iets geven aan de samenleving waarin we wonen. We hebben ook wel wat te bieden: De solidariteit die bij ons primeert, de naastenliefde, de openheid voor wie anders is, de waarde die we hechten aan ons geloof. Onze culturele achtergrond ook, onze keuken.’

‘Wij dromen ervan om onze cultuur te tonen, zodat de Vlamingen kunnen ontdekken dat onze leefwijze opvallend veel overeenkomsten heeft. Want in de ontdekking van een gemeenschappelijke werkelijkheid kan ook verbinding ontstaan. En die verbinding hebben wij, vrouwen en onze kinderen nodig om op die basis onze toekomst hier uit te kunnen bouwen.’

ACOM vrouwengroep groepsfoto
Vrouwen met een missie, de moeders van vzw ACOM 

 

ACOM vrouwengroep

In gesprek met

Hulya, Leyla, Divan, Cani en Cani zijn Chaldeewse Christenen. Ze zijn afkomstig uit Turkije en wonen met hun gezin in de omgeving van Mechelen. Jennifer is Vlaamse en gehuwd met een Chaldeews Christen. Samen met een twintigtal andere vrouwen uit de Chaldeewse gemeenschap vormen ze de vrouwenwerking van vzw ACOM. 

Ze steunen elkaar, helpen elkaar om sterker te worden en hun traditionele waarden overeind te houden. De vrouwengroep wil erkenning vinden in de maatschappij. Ze doen activiteiten voor vrouwen en gezinnen, bestrijden kansarmoede via hulpverlening en informatie. De dromen van meer activiteiten met een open deur voor heel veel mensen – ook en vooral naar Vlamingen. 

Om dat waar te maken is de groep op zoek naar een vaste stek: een plekje om te vergaderen, te leren, te koken en tentoonstellingen te organiseren. Wie kan helpen, mag contact opnemen met Cani Nas

 

Dit verhaal werd gepubliceerd op 9 oktober 2015 in de categorie Cultuur.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Pagina's

Copyright © 2024 Steunpunt vakantieparticipatie | Disclaimer | Privacy |