‘Celebrate the possible’, zegt Jan Goddaer, directeur van woonzorgcentrum De Weister in Aalbeke. Zijn filosofie is heerlijk eenvoudig. Ontdek wat er is, kijk wat er kan, verbind engagement. Dan ontstaan gaandeweg verrassende resultaten. Aalbeke telt intussen vier dementievriendelijke wandelroutes en een speel- en bewegingstuin voor kinderen en ouderen. De vonk is overgeslagen naar Kortrijk, waar een dementievriendelijk toeristisch en recreatief aanbod ontstaat. Binnenkort zullen bewoners van een Italiaans woonzorgcentrum daar als eerste gasten van kunnen genieten.

Wat begon als een idee van een ergotherapeute – een reminiscentiewandeling (*) voor bewoners van de Weister – groeide uit tot ‘Levend Geheugen’: vier wandelroutes voor een groot publiek. De begeleidende brochure draagt bij aan een positieve beeldvorming over dementie. Nog in Aalbeke werd een geplande speeltuin uiteindelijk een intergenerationele bewegingstuin voor kinderen en ouderen. Jan: ‘Het is maar dankzij partnerschappen met het lokaal beleid, verenigingen en andere organisaties dat we hier iets in beweging konden brengen. Die banden met de lokale gemeenschap zijn ontzettend belangrijk.’

Dementievriendelijk Aalbeke

Aalbeke kreeg er de titel van ‘Dementievriendelijke gemeente’ door en De Weister viel internationaal in de prijzen. Dankzij die Europese award groeide er contact tussen De Weister en een Italiaans woonzorgcentrum. Binnenkort reizen bewoners van beide woonzorgcentra als toeristen naar elkaars stad. Het nakende Italiaanse bezoek werd de aanleiding om een dementievriendelijk toeristisch programma op te zetten in de stad Kortrijk.

De Vonk slaat over naar Kortrijk

‘We ervaren nu ook bij de stad Kortrijk een grote interesse om dementievriendelijke gemeente te worden,’ zegt Jan Goddaer. In de domeinen cultuur, toerisme, erfgoed en sport staan mensen op die hun aanbod willen aanpassen zodat mensen met dementie er ook van kunnen genieten. Twee gidsen gaan de uitdaging aan om hun toeristisch programma op maat van mensen met dementie aan te pakken. Verblijven kan in Hostel Focus. Uitbater Jan Van Baelen sprong enthousiast op de kar.

Bewoners van De Weister proberen het programma binnenkort uit, op reis in hun eigen stad Kortrijk. Later dit jaar komen drie Italiaanse mensen met dementie en hun begeleiders. En nog later kan het dementievriendelijk toeristisch programma als pakket worden aangeboden, hoopt Jan.

Onvoorspelde resultaten

Wat er allemaal ontstaat en hoe het er precies zal uitzien, kon niemand vooraf bedenken. Jan: ‘Je moet dat niet allemaal willen precies omschrijven en meetbaar maken. Zorg gewoon dat er kleine projecten ontstaan. Zorg dat mensen bijeen komen, dat opportuniteiten gezien worden, dat mensen uit verschillende domeinen gaan samenwerken.’

"Zorg gewoon dat er kleine projecten ontstaan. Dat mensen uit met heel verschillende achtergronden gaan samenwerken."

Platform moet resultaten duurzaam maken

In een volgende stap wil De Weister werken aan een platform dementievriendelijke gemeente. ‘Voor mij mag dat een verzameling van geëngageerde mensen zijn. Als die elkaar geregeld ontmoeten zal gaandeweg het toeristisch en recreatief aanbod op maat van mensen met dementie groeien. Op die manier denk ik dat we erin slagen om mensen met dementie een waaier aan mogelijkheden te bieden om in Kortrijk te logeren, te eten, te sporten te wandelen, van erfgoed te genieten en vrijetijd te beleven.’ 

Binnenkort lanceert Vakantieparticipatie een digitaal platform waarin bijzondere toeristische vragen en behoeften gekoppeld kunnen worden aan een aangepast aanbod. Dementievriendelijke gestes uit Kortrijk zullen daar – spreekt vanzelf – mooi in passen.

(*) reminiscentie is een vorm van hulpverlening waarbij het ophalen van herinneringen centraal staat.

Over toerisme voor senioren organiseert Vakantieparticipatie op 18 april 2016 de studiedag 'Toerisme met een zilveren randje.' Met thatervoorstelling 'Zoutloos', 10 workshops en 8 infostands. Mis het niet.

In gesprek met

Jan Goddaer is directeur van Woonzorgcentra De Weister (Aalbeke) en Lichtendal (Kortrijk).

Woonzorgcentrum De Weister biedt kleinschalig genormaliseerd wonen voor 32 ouderen met dementie en 14 ouderen met een fysieke zorgvraag. Onder impuls van De Weister – aangemoedigd door het dementieplan van Minister Van Deurzen en met financiering vanuit de Koning Boudewijnstichting -  werd Aalbeke dementievriendelijke gemeente.

In een Europees samenwerkingsverband, onder meer met een woonzorgcentrum in Italië, werkt De Weister verder aan een dementievriendelijke samenleving. Ook in de stad Kortrijk ontstaan tal van initiatieven om personen met dementie toegang te geven tot toerisme en vrijetijdsbeleving.

Zo moeilijk is dat allemaal niet, vindt Jan. Naast fysieke toegankelijkheid van gebouwen, is het vooral een kwestie van respect. ‘Respecteer een mens met dementie als persoon. Maak oogcontact, spreek traag, raak mensen aan en stel hen gerust. Speel in op emotie, roep herinneringen op. Geef mensen hun stem, stel eenvoudige vragen en luister naar hen. En aanvaard dat de dingen anders kunnen lopen dan je verwacht. Het geeft ons allemaal de kans om weer met een beetje chaos om te leren gaan.’

De wandelroutes ‘Levend geheugen’ zijn gratis toegankelijk. Een begeleidende brochure – eveneens kosteloos – is verkrijgbaar bij de dienst Toerisme van Kortrijk, bij De Weister, horeca en winkeliers van Aalbeke.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.